سعید احمدیان/ خبرگزاری ایرنا- حواشی فصل نقل‌وانتقالات تمامی ندارد و قانون سقف بودجه هم نتوانسته ترمز نجومی شدن قراردادهای فوتبال را بگیرد. به طوری که امسال صحبت از قرارداد ۱۰۰ میلیاردی است و کف قراردادها به ۲۰ میلیارد رسیده است. ریخت‌وپاش باشگاه‌های فوتبال از بیت‌المال، حساسیت نهادهای نظارتی و اعتراض مردم و البته سایر قهرمانان ورزشی را به همراه داشته است. هر چند فدراسیون فوتبال با قانون سقف بودجه به دنبال کنترل حیف‌ومیل‌ها بود اما این اتفاق رخ نداد و برعکس بهانه‌ای شد تا بازیکنان حریص‌تر از قبل به دنبال بیشتر کردن صفرهای قراردادهایشان باشند، قراردادهایی که از جیب مردم و هواداران فوتبال بدون هیچ ضابطه و متر و معیاری به جیب‌شان می‌رود. در گفت‌وگو با حسن روشن، پیشکسوت فوتبال کشورمان به ریشه‌یابی چرایی حاشیه‌های فصل نقل‌وانتقالات پرداخته شده است.
آقای روشن، سه هفته دیگر فصل جدید لیگ برتر فوتبال آغاز می‌شود و این روزها هم شاهد روزهای داغ نقل‌وانتقالات هستیم، آن هم با رقم‌هایی که انگار قرار است هر سال نجومی‌تر شود. در ابتدا می‌خواهیم نظرتان را درباره قانون سقف بودجه بدانیم. قانونی که قرار بود جلوی ریخت‌وپاش فوتبالی‌ها را از بیت‌المال بگیرد اما در عمل این قانون بهانه‌ای برای افزایش مبلغ قرارداد فوتبالیست‌ها شده است.
همیشه چنین صحبت‌ها و قوانینی بوده اما اجرای آن مهم است. الان فدراسیون فوتبال با چه ابزاری و چطور می‌خواهد بر اجرای قانون سقف بودجه نظارت کند و آن را کنترل کند. معتقدم به جای اینکه فدراسیون فوتبال چنین قانونی را وضع کند، باشگاه‌ها باید چنین قانونی برای خودشان داشته باشند. به عقیده من جایی که بودجه را تامین کند باید یک رقم را تصویب کند، الان بیشتر باشگاه‌های لیگ برتری دولتی هستند. با توجه به اینکه اغلب تیم‌ها از بودجه دولتی استفاده می‌کنند، باید بر اساس یک برنامه‌ریزی و بررسی شرایط تیم‌ها یک رقم به عنوان بودجه و سقف قرارداد تصویب شود و مدیران این تیم‌ها ملزم به اجرای آن باشند.
به عنوان مثال همه تیم‌های دولتی سقف قرارداد ۱۰ میلیارد را بگذارند و هر کسی دوست دارد بماند؛ هر کسی نمی‌خواهد بماند، برود. سقف قرارداد را هم کمیته فنی و مدیرعامل باشگاه تعیین کنند. مدیرعامل باشگاه با توجه به اینکه فوتبالیست نبوده نمی‌تواند روی بازیکن قیمت بگذارد.
صحبت از سقف قرارداد کردید اما آن سقف هم با پول‌هایی که خارج از قرارداد داده می‌شود، زیر پا گذاشته می‌شود؛ به خصوص این که در چند فصل اخیر با پدیده‌ای به نام هواداران متمول روبرو هستیم که به برخی بازیکنان خارج از قرارداد، پول‌های هنگفت و حتی بیشتر از رقمی که روی کاغذ قرارداد می‌آید، پرداخت می‌شود و به عنوان یکی از راه‌های دور زدن قانون سقف بودجه استفاده می‌شود.
قطعا اجرای این قانون خیلی سخت است؛ به خصوص اینکه پول‌های خارج از قرارداد به صورت زیرمیزی، توکشویی و... هم به بازیکن پرداخت می‌شود. موضوع هواداران متمول به تیم ضربه می‌زند و جز خراب کردن جو تیم اثر دیگری ندارد، اینطور حمایت‌هایی به دوستی خاله خرسه می‌ماند.
اگر هواداران متمولی هستند که علاقه‌مند به استقلال، پرسپولیس، سپاهان یا تیم دیگری هستند می‌توانند پولشان را برای ساخت ورزشگاه، کمپ، سالن و ... برای باشگاه هزینه کنند. این یعنی کمک به باشگاه، کمک کردن اینطور نیست که چون این هوادار متمول، من را دوست دارد، زیرمیزی بدهد و تیم را به هم بریزد.
همان طور که اشاره کردید چنین مسائلی به تیم ضربه می‌زند و اختلاف و تبعیض به وجود می‌آورد. زمانی که شما هم بازی می‌کردید چنین مسائلی بود؟
یک خاطره در این باره نقل می‌کنم. زمانی که در استقلال بازی میکردم، یک بی‌ام‌و به من جایزه دادند و با این اتومبیل که این مدلش تازه وارد کشور شده بود، به تمرین رفتم، آن زمان همه بازیکنان پیکان داشتند. هر تمرین ما در زمین دیهیم، ۲، ۳ هزار تماشاچی داشت و من هم جوان بودم و می‌خواستم با ماشین نو پز بدهم. بعد از تمرین رایکوف من را خواست و به من گفت که از فردا دیگر با این اتومبیل سر تمرین نیا و اگر نمی‌توانی این کار را کنی خودت دیگر سر تمرین نیا. آن موقع من حسن روشن بودم اما رایکوف برای اینکه تفاوتی در تیم نباشد، معتقد بود که نباید با این اتومبیل مدال بالا سر تمرین بروم.
کار رایکوف درست است. نه اینکه یک هوادر پولدار به باشگاه بگوید چون حسن روشن را دوست دارم، به این بازیکن می‌خواهم پول بیشتری از قرارداد بدهم. آن هوادار متمول نباید با این کار سقف قرارداد و بودجه را بشکند و سبب شود باشگاه قانون‌شکنی کند. او می‌تواند با همان پول برای باشگاهی که دوست دارد ورزشگاه بسازد و ورزشگاه را هم به نام او بگذارند. به این کار کمک می‌گویند اما همان‌طور که گفتم اگر یک نفر به یک یا چند بازیکن جدا از قرارداد پول بدهد، تیم را خراب کرده است.
فوتبال ایران اما از جنس مدیران و مربیانی مانند رایکوف خالی شده که جلوی این هواداران پولدار را بگیرد. امروز مربی و مدیر دنبال چنین افرادی متمولی می‌گردند تا با دادن پول بیشتر به یک بازیکن با او قرارداد ببندند و با عکس یادگاری که می‌گیرند، خودشان را پیش هواداران عزیز کنند. حتما رقم‌ها هم به گوشتان خورده است، صحبت از قرارداد ۹۵ میلیاردی است. با این ارقام اگر نسل شما الان بازی می‌کرد، نباید کمتر از ده برابر این مبلغ را با توجه به فاصله نجومی که از نظر کیفیت با این بازیکنان دارید، می‌گرفتید.
معتقدم عدم مدیریت، چنین بلبشویی را به وجود آورده است، اصلا به این بازیکن بگویند روی کاغذ بنویس ۱۰ میلیارد؛ آیا می‌تواند بنویسد؟ آن زمان ما اصلا به پول فکر نمی‌کردیم؛ با عشق و علاقه بازی می‌کردیم. یک مسافرت می‌خواستیم با خانواده برویم با توجه به پول کمی که در فوتبال آن زمان می‌دادند باید ۶ماه پس‌انداز می‌کردیم و چیزی نمی‌خوردیم تا این سفر را بتوانیم برویم. الان هم نوش‌جانشان، حسادتی نداریم اما حیثیت فوتبال ما از دست رفته است، فوتبال با پول خراب می‌شود اما درست نمی‌شود. کاش همه این پول، این ۸۰، ۹۰ میلیارد گیر تنها بازیکن می‌آمد، این در حالی است که بین مدیرعامل، سرپرست، سرمربی، دلال و ... هم از این پول سهم برمی‌دارند.
وکیل علیرضا بیرانوند هم در یک برنامه تلویزیونی در واکنش به اینکه چرا دروازه‌بان پرسپولیس دنبال پول است، گفته بود«عشق و تعصب به تیم‌ها مربوط به دهه ۶۰ است و الان زندگی خرج دارد!»
به نظرم او خیلی فهمیده است که این حرف را زده است. عیبی ندارد، این نگاه غلط است. این کارهای غلط همه چیز را به هم زده است. اگر هزینه زیاد می‌شد اما چیزی خراب نمی‌شد. بحثی نداشتیم. همه جا دنیا در فوتبال خرج می‌کنند؛ اما اینجا هزینه هم زیاد می‌شود و همه چیز خراب‌تر می‌شود چون پول و بودجه در مسیر درست خرج نمی‌شود.
یک مثال بزنم. آکادمی استقلال که بودم اجازه نمی‌دادم از بازیکن پول بگیرند و با مربیان هم قرارداد خوبی می‌بستیم تا بچه‌های مستعد را بدون دغدغه تمرین بدهند و آنها رشد کنند. به همین خاطر با بازیکنی که رایگان آموزش می‌دید، نمی‌گذاشتم قرارداد یک ساله ببندند. می‌گفتم وقتی در این تیم رشده کرده است باید از نظر روانی، روحی و تعصبی، بدهی‌شان را بدهند و بعد به یک تیم جدید بروند. آندو، مجتبی جباری و خیلی دیگر بازیکنانی بودند که از آکادمی استقلال بالا آمدند و به ترکیب بزرگسالان اضافه شدند.