سعید احمدیان/ خبرگزاری ایرنا- پرونده تیم فوتبال نوجوانان در جام‌جهانی کمتر از ۱۷ سال اندونزی با شکست برابر مراکش در مرحله یک‌هشتم نهایی بسته شد تا شاگردان حسین عبدی که با برد برزیل، با شگفتی‌سازی کارشان را آغاز کرده بودند از صعود به جمع ۸ تیم برتر باز بمانند.
با این حال نمایش تیم نوجوانان در اندونزی تحسین‌های زیادی را به همراه داشت؛ تیمی که نسبت به رقبا با شرایط آماده‌سازی پایین‌تری راهی جام‌جهانی شد. با این حال عملکرد نوجوانان نشان داد که بازیکنان این تیم می‌توانند در سال‌های آینده به عنوان پشتوانه تیم بزرگسالان حرف‌های زیادی برای گفتن داشته باشند. به خصوص اینکه همواره یکی از ضعف‌های بزرگ فوتبال ایران، عدم پشتوانه‌سازی و بی‌توجهی به رده‌های پایه بوده است.
این موضوع در اکثر باشگاه‌ها به عنوان پله اول کشف استعدادها به خوبی آشکار است و به جز چند باشگاه، رده‌های پایه در تیم‌های دیگر در اولویت‌بندی مدیران جایی ندارند! نوع نگاهی که باعث شده است چرخه بازیکن‌سازی و کشف استعداد در فوتبال ایران به صورت گلخانه‌ای پیش برود و یک برنامه بلندمدت و کلان در سطح باشگاه‌ها دراین‌باره دیده نشود.
علاوه بر بی‌توجهی باشگاه‌ها، نمی‌توان از این مساله نیز صرف نظر کرد که رده‌های پایه در فدراسیون فوتبال هم آنطور که باید و شاید در اولویت نیستند! جدا از موفقیت نسبی تیم نوجوانان در جام‌جهانی کمتر از ۲۳ سال که برنامه‌ریزی فدراسیون فوتبال را نیز می‌توان در آن دخیل دانست، نمی‌توان انکار کرد که در ۲ دهه گذشته همواره تیم‌های رده‌های پایه از نوجوانان و جوانان گرفته تا امید، زیر سایه تیم بزرگسالان بوده‌اند. با وجود حمایت‌هایی که صورت گرفته است اما هیچ‌گاه رده‌های پایه تبدیل به یکی اولویت‌های اصلی مدیران فدراسیون فوتبال نشده‌اند و برای آنها اردوها و تدارکاتی در حد تیم بزرگسالان برنامه‌ریزی نشده است.
طبیعی است که تیم بزرگسالان به عنوان نماد فوتبال ملی یک کشور همواره در کانون توجهات است. با این حال در کنار این توجه ویژه به تیم بزرگسالان، به سایر رده‌ها هم باید امکانات و اردوهایی در حد تیم اصلی تدارک دید تا روند آماده‌سازی تیم‌هایی که پشتوانه آینده فوتبال را در دل خودشان جا می‌دهند، کمترین ضعف و کمبود را داشته باشد.
رسیدگی جامع و کامل به رده‌های پایه به موازات رسیدگی ویژه به تیم بزرگسالان یک بازی برد- برد برای آینده فوتبال ملی ایران است و سبب می‌شود تا روند فوتبال ملی از تغییر نسل آسیبی نبیند و با پشتوانه‌سازی که صورت می‌گیرد، تیم بزرگسالان کمترین ضرر را از پا به سن گذاشتن ستاره‌ها احساس کند تا جوانان پشت خط، که در یک مسیر درست به صورت اصولی و پله‌پله بالا آمده‌اند و به صورت مستمر تحت مراقبت بوده‌اند به ترکیب تیم اصلی اضافه شوند.
با این حال نگاهی به گذشته نشان می‌دهد که فدراسیون فوتبال برنامه جامع و بلندمدتی برای حفظ ستاره‌های تیم‌های پایه نداشته است و خیلی از بازیکنانی که در تیم‌های نوجوانان یا جوانان درخشیده‌اند، رها شده‌اند. این بی‌توجهی سبب شده است تا روند پیشرفت این بازیکنان قطع شود و استعدادهایی که سال‌ها برای آنها سرمایه‌گذاری شده است، نتوانند در رده بزرگسالان به بار بنشینند و به اصطلاح بار بدهند!
چنین روندی در فوتبال کشورمان سبب شده است تا درباره تیم درخشان حسین عبدی که در جام‌جهانی اندونزی شگفتی‌ساز شد، نگرانی‌هایی وجود داشته باشد و با توجه به روندی که تا امروز در فوتبال ملی و باشگاهی ایران طی شده است، برای اینکه این ستاره‌های نوجوان در ادامه در رده جوانان، امید و در نهایت در تیم بزرگسالان هم همین درخشش و کیفیت‌شان را حفظ کنند، هیچ تضمینی وجود ندارد.
نمونه تلخ آن تیم فوتبال نوجوانان در جام‌جهانی ۲۰۱۷ هند بود؛ تیمی که با هدایت عباس چمنیان در مرحله گروهی آلمان را ۴ بر صفر، گینه را ۳ بر یک و کاستاریکا را ۳ بر صفر شکست داد و با ۳ برد بالاتر از ژرمن‌ها راهی یک هشتم شد و در این مرحله هم مکزیک را شکست داد و راهی یک چهارم شد. در یک چهارم تیم کشورمان ۳ بریک مغلوب اسپانیا شد اما یکی از بهترین نتایج فوتبال ایران را در ادوار جام‌جهانی ثبت کرد.
علی غلام زاده، طاها شریعتی، امیرحسین اسماعیل زاده، احمدرضا جلالی، علی ستاوی، محمد شریفی، محمد غبیشاوی، محمد قادری، یونس دلفی، امیرحسین حسین زاده و الهیار صیادمنش، ترکیب اصلی تیم شگفتی‌ساز تیم نوجوانان در جام‌جهانی ۲۰۱۷ تشکیل می‌دادند.
از این تیم درخشان صیادمنش و حسین‌زاده تنها بازیکنانی هستند که توانستند خودشان را به رده ملی بزرگسالان برسانند؛ هر چند در فهرست تیم ملی حضور سیسنوسی دارند و به نظر نمی‌رسد شانسی هم برای حضور در لیست نهایی تیم ملی در جام ملت‌های ۲۰۲۳ آسیا داشته باشند.
نگاهی به سرنوشت بازیکنان تیم شگفتی‌ساز نوجوانان در جام‌جهانی ۲۰۱۷ که هیچ‌کدامشان ۶ سال بعد تبدیل به یکی از ستاره‌های اصلی تیم بزرگسالان نشده‌اند، نشان می‌دهد که برنامه‌ای برای حفظ آن تیم موفق و اینکه این بازیکنان تبدیل به پشتوانه تیم بزرگسالان شوند، وجود نداشته است.
با توجه به این سابقه، باید نگران آینده شاگردان موفق حسین عبدی بود. آرشا شکوری، عرفان درویش عالی، حسام نفری، نیما اندرز، ابوالفضل ذلیخایی، امیر محمد رزاق نیا، ابوالفضل زمانی، اسماعیل قلی‌زاده، یعقوب براجعه، ماهان صادقی و ابوالفضل موردی، جمعی از ستاره‌هایی بودند که در جام‌جهانی نوجوانان درخشیدند و می‌توانند پشتوانه‌های مستعدی برای تیم بزرگسالان در یک دهه آینده باشند.
این نام‌ها را باید به خاطر سپرد و امیدوار بود که فدراسیون فوتبال خلاف گذشته، مسیر متفاوتی را برای حفظ این ستاره‌ها در پیش بگیرد تا چند سال آینده خیلی از این بازیکنان بتوانند با قرار گرفتن در ترکیب بزرگسالان، آرزوهایشان را در میدانی بزرگ‌تر دنبال کنند.