سعید احمدیان/ روزنامه جوان- دیروز در حالی فدراسیون والیبال از فسخ رسمی قرارداد با کولاکوویچ خبر داد که این روز‌ها بحث درباره مربی آینده تیم ملی والیبال بالا گرفته است، مربی‌ای که برخی می‌گویند باید داخلی باشد و برخی هم معتقدند که هنوز برای اعتماد به یک مربی ایرانی برای نیمکت بزرگسالان والیبال زود است. در چنین شرایطی فدراسیون والیبال هم عصر دوشنبه دومین کارگروه مشورتی برای انتخاب سرمربی جدید تیم ملی والیبال را برگزار کرد تا به گفته محمدرضا داورزنی با نظرخواهی فدراسیون از کارشناسان، برای نیمکت والیبال تصمیم شعاری و احساسی گرفته نشود. با این حال برخی رسانه‌ها خبر داده‌اند که فدراسیون والیبال پس از زوم کردن اولیه روی گزینه خارجی برای جانشینی کولاکوویچ حالا شنیده می‌شود که به سمت انتخاب یک مربی داخلی چرخش کرده است، به خصوص که دیروز سعید درخشنده، عضو کارگروه مشورتی انتخاب سرمربی تیم ملی والیبال در مصاحبه‌ای که از او روی خروجی خبرگزاری‌ها رفت تأکید کرد که بهترین شرایط برای استفاده از مربیان داخلی فراهم شده است.
***
۹ سال از روز‌هایی که یک مربی ایرانی روی نیمکت والیبال نشست، می‌گذرد و مرحوم حسین معدنی آخرین مربی داخلی بود که تا پایان سال ۸۹ هدایت تیم کشورمان را بر عهده داشت. سال ۹۰ بود که با هدف توسعه والیبال، فدراسیون تصمیم به انتخاب یک مربی سطح اول والیبال جهان را گرفت و ولاسکو به ایران آمد.مربی آرژانتینی که با آمدن به ایران، رؤیای اهالی توپ و تور را تبدیل به واقعیت کرد و توانست تیم کشورمان را در کمتر از سه سال از یک تیم درجه ۲ آسیا به سطحی برساند که قدرت‌های سنتی والیبال دنیا هم به قدرت تیم کشورمان اعتراف کنند. با توجه به تحول ولاسکو، او را می‌توان معمار والیبال ایران نامید که با حضورش از ایران تیمی ساخت که در ۹ سال گذشته همواره در بین ۱۰ تیم اول دنیا حضور داشته است. چنین افتخارات و جهشی در حالی برای والیبال به دست آمد که پیش از آن تیم کشورمان با وجود داشتن بازیکنان بزرگ با حضور مربیان داخلی نتوانسته بود از یک سطحی بالاتر برود. این کارنامه موفق سبب شده منتقدان ولاسکو و کارشناسانی که سعی در کمرنگ کردن نقش او داشتند هم دوران والیبال ایران را به قبل و بعد از ولاسکو به عنوان مربی خارجی که والیبال ایران را در دنیا مطرح کرد، تقسیم کنند.
***
حالا ۹ سال بعد از آمدن مربی تأثیرگذاری مانند ولاسکو و مربیانی مانند کواچ، لوزانو و کولاکوویچ که در ادامه روی نیمکت ایران نشستند با اعلام رسمی خبر جدایی کولا که دیروز منتشر شد، دوگانه مربی داخلی یا خارجی برای نیمکت ایران شکل گرفته است. البته والیبال ایران دیگر آن تیم درجه ۲ آسیایی قبل از ولاسکو نیست و با تمام فراز و فرود‌هایی که در سال‌های اخیر داشته، توانسته جایگاهش را در بین ۱۰ تیم برتر دنیا حفظ کند.
در چنین شرایطی و با توجه به مشکلات اقتصادی ورزش، استفاده از یک مربی ایرانی برای هدایت تیم ملی والیبال مطرح شده است؛ موافقان می‌گویند که با توجه به تثبیت جایگاه والیبال، نوبت به استفاده از یک مربی داخلی رسیده است، به خصوص که والیبال پس از رفتن ولاسکو با سه مربی دیگر خارجی هرچند دو بار به المپیک صعود کرد و اولین مدال جهانی را گرفت و مقام چهارمی لیگ جهانی را به دست آورد، اما روند نتایج تیم فراز و نشیب زیادی داشته تا این باور شکل بگیرد که به گزینه ایرانی هم شانس داده شود و اسامی مربیان داخلی روی میز فدراسیون والیبال قرار گیرد، به خصوص که والیبال در رده‌های پایه با مربیان داخلی مانند محمد وکیلی و بهروز عطایی توانسته در رقابت‌های نوجوانان و جوانان جهان قهرمان شود.
***
با این حال به نظر می‌رسد انتخاب یک مربی ایرانی یا خارجی با توجه به شرایط موجود هر کدام نقاط مثبت و منفی خودش را دارد. موفقیت‌های مربیان داخلی در نوجوانان و جوانان جهان برگ برنده‌ای است که موافقان مربی داخلی می‌گویند حالا نوبت نشستن این مربیان روی نیمکت بزرگسالان است. این در شرایطی است که رقابت‌های پایه با بزرگسالان تفاوت دارد و موفقیت در رده‌های سنی پایین‌تر نمی‌تواند تضمینی بر موفق بودن در رده بزرگسالان محسوب شود. علاوه بر بحث دانش فنی، مدیریت کردن ستاره‌های والیبال یکی از مهم‌ترین فاکتور‌های مربی جدید تیم ملی است، به خصوص که پس از رفتن ولاسکو، سه مربی بعدی نتوانستند در این زمینه موفق عمل کنند و والیبال از بازیکن‌سالاری ضربات زیادی خورد. اما آیا مربی داخلی می‌تواند در این زمینه موفق عمل کند و ستاره‌های سرکش نسل طلایی والیبال را رام کند؟ این یک علامت سؤال جدی است که تردید‌هایی را برای استفاده از مربی داخلی به وجود آورده است.
با تمام این ابهامات، اما حضور مربی داخلی نقاط روشنی هم دارد، علاوه بر صرفه‌جویی ارزی آن هم در شرایط سخت کشور با اعتماد به مربی داخلی می‌توان ظرفیت‌های مربیگری والیبال را هم مانند استعداد‌های والیبالیست‌ها شکوفا کرد. هرچند که به گفته درخشنده، عضو کارگروه مشورتی انتخاب سرمربی تیم ملی والیبال این اتفاق نیازمند حمایت همه‌جانبه است و اگر فدراسیون چنین تصمیمی بگیرد همه باید از آن حمایت کنند، به خصوص که اگر فدراسیون توانایی آوردن یک مربی سطح اول مانند ولاسکو را ندارد و قرار است گزینه‌هایی در حد و اندازه‌های کولاکوویچ به ایران بیایند، یک مربی ایرانی هم می‌تواند این نتایج را تکرار کند.