سعيد احمديان/ روزنامه جوان- دی ماه گذشته از اولین قایق تولید داخلی در رشته دراگون‌بوت که به همت مهندسان و مربیان کشورمان به مرحله ساخت رسیده بود، رونمایی شد؛ قایقی که با یک سوم هزینه نمونه خارجی تولید شده و به صرفه‌جویی ارزی در رشته قایقرانی کمک بزرگی کرده است. در گفتگو با عباس محمدعلی، سرمربی سابق تیم ملی دراگون بوت و عضو شورای راهبردی توسعه فدراسیون قایقرانی که یکی از اعضای تیم سازنده قایق داخلی بوده است، در این باره گفتگو کرده‌ایم.
آقای محمدعلی! شما یکی از متخصصان ساخت اولین قایق ایرانی بودید. می‌خواهیم در ابتدا بگویید چه شد که در رشته قایقرانی به سمت تولید داخلی رفتید تا در این زمینه به خودکفایی برسیم؟
ابتدا می‌خواهم توضیحاتی درباره سابقه رشته دراگون بوت و شکل‌گیری آن در ایران بدهم. در بازی‌های آسیایی قطر بود که تصمیم گرفته شد رشته دراگون بوت قایقرانی به جمع رشته‌های بازی‌های آسیایی سال ۲۰۱۰ اضافه شود و بازی‌های آسیایی گوانگژو اولین دوره‌ای بود که این رشته حضور داشت. پس از این تصمیم من به همراه جمعی از مربیان به دویسبورگ آلمان رفتیم و در دوره‌های دراگون بوت شرکت و تکنیک و علم این رشته را وارد ایران کردیم. در ادامه، مربیان خارجی از فدراسیون جهانی قایقرانی را برای آموزش به ایران دعوت کردیم تا این رشته در ایران بتواند توسعه پیدا کند. برای تأمین تجهیزات رشته دراگون بوت، ۵۵ فروند قایق در سال ۸۵ وارد کشور و بین استان‌ها پخش شد و در ۱۴ سال گذشته بچه‌های ورزشکار با این قایق‌ها کار می‌کنند و با بی‌توجهی که نسبت به نگهداری آن‌ها صورت گرفته است، فرسوده شده‌اند و البته عمر مفید این قایق‌ها پنج سال بیشتر نیست. با توجه به فرسوده بودن این قایق‌ها اگر می‌خواستیم قایق‌های اسمال بوت را از خارج کشور تهیه کنیم، هر قایق بین ۸ تا ۱۰ هزار دلار قیمت داشت. علاوه بر این باید هزینه گمرک و حمل و نقل را هم که چیزی حدود ۷۰ تا ۱۰۰ درصد قیمت قایق است، به مبلغ تمام شده اضافه کنیم. در این صورت خرید هر قایق نزدیک به ۲۰ هزار دلار برای ما تمام می‌شد. به همین خاطر تصمیم گرفتیم که خودمان در داخل کشور این قایق را تولید کنیم.
با توجه به اینکه تا پیش از این تصمیم، در زمینه تولید داخلی در قایقرانی فعالیتی انجام نشده بود، شرایط برای شروع کارتان چطور بود؟ به هر حال قدم در راهی گذاشتید که پیش از شما کسی نرفته بود.
یکی از باشگاه‌های قایقرانی به نام سکان که مدیریت آن را آقای سجاد غریبی بر عهده گرفته‌اند و موقعیت خوبی در قایقرانی کشور در رشته دراگون بوت دارند، برای تولید قایق داخلی پیشقدم شدند. خودم نیز از ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۱ سرمربی تیم ملی بودم و همچنان مدرس رشته قایقرانی هستم و مدرک داوری جهانی دارم. تخصص اصلی من در خارج از ورزش مهندسی تعمیر و نگهداری هواپیماست که این تخصص در ساخت قایق به من کمک کرد. با توجه به اینکه در صنایع هواپیمایی کشور کار کرده‌ام، بچه‌های متخصص در این بخش را که می‌توانستند در ساخت قایق به ما کمک کنند، می‌شناختم. با توجه به تخصصی که داشتند، کاری برایشان نداشت و فقط باید به آن‌ها نقشه می‌دادیم و شرایط ساخت را توضیح می‌دادیم.
چه شد که قایق‌های اسمال بوت را برای تولید انتخاب کردید؟ در این راه چه استفاده‌ای از نمونه‌های خارجی کردید و اینکه قایقی که تولید می‌شود، استاندارد‌های جهانی را داشته باشد؟
با توجه به اینکه دراگون بوت علاقه‌مندانی در کشور دارد، به سمت تولید قایق‌های اسمال بوت و ۱۲ نفره رفتیم که برخلاف قایق‌های ۲۲ نفره، علاقه‌مندان بیشتری در ایران دارد و تعداد مسابقات دراگون بوت برای رده‌های سنی مختلف در سطح دنیا در حال افزایش است. فدراسیون جهانی قایقرانی هم برای پارو و هم برای قایق‌های دراگون بوت، از نظر طول، عرض و وزنی که باید داشته باشند، استاندارد‌های ویژه‌ای را تعریف کرده است. ما برای ساخت قایق داخلی، این استانداردها و همچنین نقشه‌های آن را از فدراسیون جهانی دریافت کردیم. پس از آن قایق‌هایی را که می‌خواستیم تولید کنیم، بر این اساس طراحی کردیم. قایق‌های داخلی در حالی طراحی شد که اشکالات قایق‌های چینی وارد شده را برطرف می‌کرد. چینی‌ها قایقشان را بر اساس قایق‌های سنتی ساخته بودند و فضا‌های بلااستفاده‌ای در جلوی قایق بین سکاندار و طبال وجود داشت و آب بین آن‌ها نفوذ می‌کرد و باعث گسستگی بین لایه‌های فایبر گلاس می‌شد. صندلی‌های این قایق‌ها متناسب با فشار پایی که توسط ورزشکاران به قایق وارد می‌شود، نبود. دو، سه اصلاح دیگر هم مطابق استانداردها انجام دادیم و الان می‌توانیم بگوییم این قایق ساخت تولید داخل بالاتر از استاندارد‌های جهانی است. از این قایق یک نمونه ساخته شد تا ثبت کنیم و پس از آن تولید انبوه را شروع کردیم. در ساخت قایق دوم یکسری ظریف‌کاری‌ها بود که اصلاح شد.
درباره روند آزمایش قایق تولید شده و مزیت‌هایی که در مقایسه با نمونه‌های خارجی دارد، بیشتر توضیح دهید.
قایق تولید داخل را در یک مسابقه آزمایش کردیم و این مسابقه با حضور سه قایق که دو قایق چینی در کنار قایق داخلی بودند، برگزار شد. ورزشکارانی که در قایق داخلی بودند، همواره اول می‌شدند. البته این موضوع مطرح شد که شاید، چون نفرات قوی‌تری در این قایق بودند، این قایق اول شده است. از مربیان تیم ملی خواستیم که ملی‌پوشان را از نظر قدرت بین سه قایق تقسیم کنند و قایقی نه قوی و نه ضعیف باشد. باز هم قایق داخلی ۲۰۰ متر از دو قایق دیگر که چینی بودند، جلوتر بود و به این دلیل بود که براق و صیقلی بودن زیر قایق خیلی بهتر از قایق‌های چینی بود و قایق روی آب اصطکاک کمی تولید می‌کرد و با کمترین نیرویی که وارد می‌شد، سر می‌خورد. البته برخی در مسابقات بین‌المللی برای اینکه قایقشان در آب سر بخورد و سرعت بیشتری بگیرد، آن را چرب می‌کنند که این تخلف محسوب می‌شود و اگر داوران بفهمند، تیم را اخراج می‌کنند. اما در قایق‌های داخلی با سطح صیقلی که زیر آن به وجود آمده است، سریع‌تر سر می‌خورد و جزو ساختار آن است. این از مزیت‌های قایق ایرانی نسبت به نمونه‌های چینی و لهستانی است. علاوه بر این، حداقل وزن قایق باید ۱۵۰ کیلوگرم باشد که قایق‌های چینی ۱۸۰ کیلو هستند و قایق ایرانی ۱۶۰ کیلوست و سعی کردیم سبک‌تر از نمونه‌های خارجی باشد.
اتفاق بزرگی که در قایقرانی افتاد توانمندی مربیان و مهندسان ایرانی را نشان داد که با ساخت قایق دراگون بوت، این توانایی وجود دارد که می‌توانیم به سمت ساخت دیگر قایق‌ها و تجهیزات برویم و صرفه‌جویی بیشتری در زمینه هزینه‌های ارزی داشته باشیم. در این باره چه برنامه‌ای دارید؟
ما متخصص و سازنده در کشورمان زیاد داریم، مهم این است که بخواهیم از توانایی‌ها‌یشان استفاده کنیم و برنامه‌ریزی داشته باشیم. مهندسانی که در زمینه ساخت قایق ایرانی کمکمان کرده‌اند، روی قطعات هواپیما کار می‌کنند و ساخت قایق برای آن‌ها یک چیز ساده است و کار‌های سخت‌تر از این را انجام داده‌اند. اما تا پیش از این کسی نبوده که بخواهد آن‌ها را دور هم جمع کند، طرح را به آن‌ها بدهد و هدایتشان کند. موردی داشتیم که یک جوان بوشهری خودش یک قایق را به صورت دستی ساخته بود؛ هرچند تعداد کمی ساخته شد و به تولید انبوه نرسید، اما نشان از انگیزه و تخصصی داشت که جوانان ایرانی دارند و در صورت توجه می‌توانیم بیشترین بهره‌برداری را از آن داشته باشیم. در حال حاضر هم پس از تولید قایق دراگون بوت، شرکتی که الان وارد کار ساخت قایق داخلی شده است برای تولید انواع قایق‌های روئینگ، کانوپولو و آب‌های خروشان آموزشی آمادگی دارد. در بخش اول تولید قایق داخلی فقط بدنه را ساختیم، اما در مرحله دوم دم اژدها، صندلی‌ها، صندلی طبال و... هم تولید خواهد شد تا این قایق کاملاً بومی و داخلی باشد و ان‌شاءالله در فصل آینده لیگ قایقرانی شاهد یک لیگ با قایق‌های تمام ایرانی خواهیم بود.
ساخت قایق در داخل کشور صرفه‌جویی ارزی زیادی را هم حتماً برای رشته قایقرانی به همراه دارد.
قطعاً، تولید قایق در داخل کشور تنها ۳ هزار دلار برای ما هزینه داشت، در صورتی که اشاره کردم اگر این قایق را بخواهیم بدون هزینه گمرکی و حمل و نقل از خارج وارد کنیم هر قایق ۸ تا ۱۰ هزار دلار قیمت دارد در حالی که هزینه نمونه داخلی یک‌سوم نمونه خارجی است.
تولید قایق در داخل کشور علاوه بر آنکه به کاهش هزینه‌های ارزی و صرفه‌جویی در این زمینه منتهی می‌شود، با توجه به اینکه تعداد قایق‌ها بیشتر می‌شود، به طور قطع می‌توانیم نتیجه این کار را در نتایج و عملکرد قایقرانان ملی‌پوش در مسابقات بین‌المللی هم شاهد باشیم.
قطعاً، وقتی شما قایق بیشتری داشته باشید، قایقران بیشتری را می‌توانید جذب کنید. در کل کشور فکر کنم که بیشتر از تعداد انگشتان یک دست قایق اسمال‌بوت و ۱۰ نفره دراگون بوت نداریم و این جوابگوی کل کشور نیست. قطعاً با تولید داخلی و افزایش قایق‌ها، باشگاه‌های بیشتری تأسیس می‌شوند و لیگ‌های قایقرانی در رشته‌های مختلف با استقبال بیشتری روبه‌رو می‌شود. در این شرایط ملی‌پوشان بیشتر مسابقه می‌دهند و پارو می‌زنند و این مسئله تأثیرش را در نتایجی که تیم ملی در مسابقات آسیایی و جهانی شرکت می‌کند، نشان می‌دهد.
در پایان چه انتظاری از متولیان ورزش دارید که این کار بزرگ ادامه پیدا کند و آیا در ساخت این قایق داخلی از سوی مسئولان حمایت شدید؟
البته فدراسیون قایقرانی حمایت‌هایی داشته و در جنبه تبلیغاتی کمک کرده است، اما این تبلیغات باید ملموس‌تر باشد. فدراسیون بیاید برای هیئت‌های استانی و باشگاه‌ها سفارش قایق بدهد و توزیع کند. تعداد تقاضا از جا‌های مختلف البته آنقدر زیاد است که کار تولید را شروع کرده‌ایم، اما بهتر است یک جایی مثل فدراسیون متولی باشد و مدیریت را بر عهده داشته باشد تا تولید‌کننده در این زمینه دغدغه‌ای نداشته باشد.
لينک پي دي اف گفتگو در روزنامه جوان
منبع: روزنامه جوان