سعید احمدیان/ روزنامه جوان- چهل و یکمین دوره رقابتهای کشتی جام تختی در شرایطی اواخر اردیبهشت در تهران برگزار شد که افت کیفیت و سطح پایین مهمترین تورنمنت بینالمللی کشتی ایران و عدم حضور قهرمانان مطرح دنیا و حتی ایران در این مسابقات، زنگ خطر را برای این جام مهم به صدا درآورده است. با عسگری محمدیان نایبقهرمان المپیک سئول و بارسلونا در کشتی فرنگی و رئیس فعلی هیئت کشتی مازندران در این باره گفتوگو کردهایم.
آقای عسگری محمدیان، جام تختی سال به سال کیفیت آن نزول میکند و بر خلاف دهه 60 که شما کشتی میگرفتید و قهرمانان نامدار جهان به این مسابقات میآمدند، در حال حاضر حتی کشتیگیران مطرح داخلی هم به این مسابقات نمیآیند و جام در شأن نام بزرگی مانند تختی برگزار نمیشود.
قطعاً فدراسیونهای کشتی کشورهای مختلف وقتی میخواهند در جامی مانند تختی در ایران شرکت کنند، آن هم در سالی که قرار است رقابتهای المپیک برگزار شود، میآیند و کنکاش میکنند اگر کشتیگیران خوب کشور در جام تختی هم حاضر هستند، آنها هم تیمشان را به ایران اعزام میکنند اما وقتی میبینند کشتیگیران شماره یک تا سه ایران در اردوی تیم ملی هستند و در رقابتی مانند تورنمنت تختی غایب هستند، قطعاً کمتر کشوری حاضر میشود به جام تختی کشتیگیر اعزام کند. به هر حال هدف فدراسیونهای مختلف از اعزام کشتیگیر به تورنمنتهای بینالمللی در دنیا به خصوص در سالی که المپیک پیش روی ماست، این است که کشتیگیرانشان محک جدی بخورند و وقتی این امکان در تورنمنتی مانند جام تختی که بدون حضور ملیپوشان اصلی کشور میزبان برگزار میشود، وجود ندارد، تیم خارجی هم متقاضی حضور در این جام نمیشود.
اما در دهههای گذشته شاهد چنین بیرونقی در جام تختی نبودیم و از حال و هوای مسابقات کشتی جام تختی در دهه 60 که پرشورتر از امروز برگزار میشود، بیشتر برایمان بگویید.
در مسابقات کشتی جام تختی در سالهای ابتدایی دهه 60 استقبال مردم فوقالعاده بود و شاهد بودم که در این دورهها بیش از 20 هزار نفر در سالن 12 هزار نفری آزادی حضور پیدا میکردند و رقابتها را از نزدیک تماشا میکردند. یادم است که یکی از مسابقات جام تختی، محمدحسین محبی با کندیف قهرمان کشتی جهان و المپیک از روسیه کشتی داشت و سالن کیپ تا کیپ پر بود. در آن مسابقه مرحوم محمد بوقی که لیدر تماشاگران بود، وقتی دید پای محبی قهرمان کرمانشاهی کشورمان به مدت یک دقیقه و 30 ثانیه در دست قهرمان روسی است، بوق زد و سالن سکوت کرد و بعد با هم صدای رسایش رو به تشک کشتی گفت: «ولش کن» که قهرمان روسی هم پس از این فریاد ناگهان پای محبی را ول کرد.
به حضور نامداران کشتی دنیا در جام تختی اشاره کردید که امروز شاهد آن نیستیم.
آن سالها فدراسیونهای کشتی کشورهای مختلف، جام تختی را یکی از جامهای معتبر دنیا میدانستند و بهترینهای کشورهای دنیا در این مسابقات حضور پیدا میکردند. شاید 15 دوره از جام تختی از نزدیک شاهد حضور کشتیگیران مطرح دنیا در ایران بودیم که الان چنین اتفاقی رخ نمیدهد. علاوه بر حضور کشتیگیران شاخص و عنواندار ایران، قهرمانان نامآوری مانند سرگئی بلاگازوف، والنتین ایوانف، توشیو آتوکارا، هیداکی توکی بایاما و خیلی از قهرمانان دیگر در جام تختی شرکت میکردند.
بر خلاف امروز، حضور چهرههای اسم و رسمدار کشتی دنیا در جام تختی، تماشاگران را هم به سالن 12 هزار نفری میکشاند، طوری که گفته میشود حتی جای سوزن انداختن نبود و تماشاگران پشت درها میماندند.
کشتی برای تماشاگران مقدس است. وقتی میخواهند به سالن بروند و مبارزهها را از نزدیک تماشا کنند، واقعاً کنکاش میکردند که چه کشتیگیرانی قرار است مسابقه بدهند و وقتی میدیدند که قهرمانان بزرگی حضور دارند، سالن را پر میکردند.
در دورههای مختلف جام تختی شرکت کردهاید، کدام دوره برایتان ماندگارتر بود؟
من یادم هست در جام تختی در سال 64، من یک وزن بالاتر کشتی میگرفتم و کشتیگیران مطرحی مانند ایوانف، تارامانوف، لموس قهرمان اول اروپا از آلمانشرقی و قهرمانان دیگری از کشورهای مختلف جهان بودند که من توانستم مدال طلا را به دست بیاورم و قهرمان شوم.
در دورههای اخیر اما جام تختی از آن روزهایی که شما شرکت میگرفتید فاصله زیادی گرفته و اگر بخواهیم کلیتر به افت کیفیت جام تختی بپردازیم بفرمایید چه شد که از تورنمنتهای پرشور گذشته به تورنمنت بیشور و هیجانی مانند امروز رسیدهایم؟
جام تختی در دهه 60 و زمانی که ما کشتی میگرفتیم و در این تورنمنت شرکت میکردیم، جمعی از بهترینها و عنواندارهای دنیا به مسابقات میآمدند و به عنوان نمونه در وزن 57 کیلوگرم که من شرکت میکردم، حداقل 15 تا عنواندار و کشتیگیر شاخص از داخل و خارج کشور حضور داشتند اما الان سطح تورنمنتهایی مانند تختی پایین آمده و دیگر شاهد این همه کشتی درجه یک در جریان جامهای بینالمللی نیستیم. باید قبول کنیم که کشتی ایران افول کرده است. زمانی میتوانیم بگوییم کشتی ایران به سطح بالای گذشته برگشته که در هر وزن حداقل پنج ملیپوش و کشتیگیر تراز اول داشته باشیم. این زنگ خطری برای ورزش کشورمان است، به خاطر اینکه بار اصلی مدالآوری در بازیهای آسیایی و المپیک روی دوش کشتی است.
مهمترین دلیل این افت را در چه میبینید؟
مهمترین دلیل جوایز است، در کشورهای دیگر جوایز تورنمنتها سال به سال افزایش پیدا میکند. برای اینکه کشتیگیران مطرح و بزرگ دنیا ترغیب به حضور در جام تختی شوند باید جایزههای دلاری برای این رقابتها گذاشته شود تا بهترینها و خوبهای کشتی دنیا به جام تختی بیایند. دهه 60، نه تنها در ایران، بلکه در کل تورنمنتهایی که در سایر کشورها برگزار میشد، جوایز دلاری در نظر گرفته نمیشد اما در حال حاضر این جوایز برای اینکه استقبال از مسابقات زیاد شود، تدارک دیده شده و الان مشاهده کنید روسها هر تورنمنتی را برگزار میکنند، جوایز دلاری یکی از شاخصههای آن است. حضور در هر مسابقه بزرگ،حداقل اندازه سه تا چهار ماه تمرین است، فدراسیونها هم هدفشان علاوه بر جایزه نقدی، محک زدن کشتیگیرانشان است.
علاوه بر بحث جوایز چه کار باید کرد که بزرگی به جام تختی برگردد؟
باید وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک تدابیری را اتخاذ کنند که کشتی به قهقرا نرود و نزول پیدا نکند. جام تختی بزرگترین تورنمنت ماست اما احساس میکنم برای اینکه سطح مسابقات بالا برود و کیفیت آن در شرایط قابل قبولی برگزار شود، باید این مسابقات به صورت ویژهتر در چرخه انتخابی تیمهای ملی کشتی دیده شود و واقعاً حیف است مسابقاتی که بیش از چهار دهه قدمت دارد و از اواخر دهه 50 تا امروز برگزار میشود، بیرونق شود. این مسابقات در تقویم جهانی اتحادیه جهانی کشتی بوده اما الان کمفروغ شده است و سطح پایینی پیدا کرده است.
به نظر میرسد افت کیفیت جامهایی مانند تختی را اگر کلیتر بررسی کنیم به کمترشدن گرایش به کشتی در بین جوانان هم میرسیم.
عدم گرایش به کشتی و کاهش علاقهمندان به ورزش بر خلاف گذشته که یکی از انتخابهای اصلیشان کشتی بود، یکی از این دلایل است. امروز با توجه به گسترده شدن برخی رشتههای دیگر، توانستهاند مخاطبان بیشتری را به سمت خودشان جلب کنند، به خصوص که خانوادهها برای فرستادن بچههایشان به ورزش بر عکس گذشته که یکی از انتخابهایشان کشتی بود، حالا به دنبال ورزشی هستند که ممارست و سختکوشی و تلاش در آن کمتر باشد. رشتههایی مانند مثل کشتی، بوکس، تکواندو و رشتههایی از این دست با توجه به احتمال آسیبدیدگی بالایی که این رشتههای برای ورزشکار به دلیل مبارزه یک به یک و روبهرو دارد، از علاقهمندی برخی کسانی که میخواهند ورزش را شروع کنند، خارج شده است. علاوه بر این کمیته بینالمللی المپیک برای اینکه رشتههایی که هیاهوی بیشتری دارد را به جدول این بازیها اضافه کند، در مقاطعی به دنبال حذف کشتی از المپیک بود. همچنین تغییر قوانین هم سبب شد تا این جذابیت از کشتی کمتر شود و معمولاً امروز کشتیگیران کمتر فن میزنند که اگر عقب افتادند بتوانند جبران کنند و هل دادنهای کشتیگیران سبب شده تا از قشنگی کشتی کاسته شود و مجموع این دلایل باعث شده تا خانوادهها، بچههایشان را به کشتی نفرستند. باید برای خانوادهها جهت اینکه بچههایشان را به کشتی بفرستند، ایجاد انگیزه کرد و یکی از مواردی که زمینه این مسئله را فراهم میکند، حضور خانوادهها و پدر و مادر در کنار کشتیگیر نونهالی است که میخواهد مسابقه بدهد.