سعيد احمديان / روزنامه جوان- فوتبال ایران در حالی در هفته‌های اخیر پس از جدایی کارلوس کی‌روش به دنبال یک مربی جدید است که خیلی‌ها معتقدند با آسیب‌شناسی تجربه هشت ساله و پرفراز و نشیب تیم ملی با این مربی پرتغالی، یک مربی بزرگ خارجی روی نیمکت ایران بنشیند؛ مربی‌ای که به اعتقاد جلال طالبی سرمربی اسبق تیم ملی فوتبال ایران در گفت‌وگو با «جوان» باید چارچوب وظایفش مشخص باشد تا حاشیه‌های زمان کی‌روش تکرار نشود.
این هفته‌ها فوتبال‌دوستان ایرانی در انتظار رونمایی از جانشین کی‌روش هستند. می‌خواهیم ارزیابی‌تان را از حضور هشت ساله کی‌روش در ایران بدانیم. او چه دستاوردی برای فوتبال ما داشت؟
موقعی که نیاز بود سؤال شود و مشکلی حل شود، سکوت کردیم، اما به هر حال آینده فوتبال ایران و چیزی که از آقای کی‌روش به یادگار مانده نشان‌دهنده دستاورد این مربی برای فوتبال کشورمان است. ارزیابی من از حضور هشت ساله آقای کی‌روش این است که ما در این مدت دنبال نتیجه بودیم و کی‌روش یک مربی نتیجه‌گرا بود. اگر از بعد نتیجه، کارنامه کی‌روش را بررسی کنیم، می‌بینیم که ما دو دوره متوالی به جام‌جهانی صعود کردیم که البته حضورمان در جام‌جهانی با توجه به تیم‌هایی که همگروه ایران بودند، چقدر سخت بود یا راحت بود، بماند. ولی به هر حال در جام‌جهانی هم نتیجه حداقلی گرفتیم. حال این سؤال پیش می‌آید که بعد از رفتن کی‌روش، چه چیزی از خودش به جا گذاشته که برای فوتبال ایران مفید باشد. ۱۰تا ۱۲بازیکن که مربی بعدی شاید نخواهد از چهار یا پنج نفرشان استفاده کند، دستاورد کی‌روش بوده است.
البته کی‌روش در آخرین صحبتی که بعد از بازی با ژاپن داشت، عنوان کرد که یک نسل برای فوتبال ایران به یادگار گذاشته و به ساختمان پک و زمین تمرینی کمپ شماره ۲ورزشگاه آزادی اشاره کرد!
شکی در این رابطه نداریم و از آقای کی‌روش که پیگیری کردند و چنین امکاناتی ایجاد شد، تشکر می‌کنیم. همه این‌ها جای خودش و کسی تردید ندارد. اما تنها یک ساختمان برای فوتبال ایران مانده است، اما نسلی که کی‌روش گفته است به یادگار گذاشته شامل چند لژیونر است که فقط، چون خارج از کشور بازی می‌کردند، دعوت می‌شدند. حتی اگر در باشگاهشان بازی نمی‌کردند، علاوه بر این تعدادی از بازیکنان لیگ هم دعوت می‌شدند.
یعنی معتقد هستید نسلی که کی‌روش مدعی به یادگار گذاشتن آن برای فوتبال ما شده، واقعی نیست؟
ایشان شاید از نظر مدیریت برای فوتبال ایران تأثیر داشته و اینکه متوجه شدیم که تیم ملی چه زیرساخت‌ها و امکاناتی می‌خواهد. منکر برخی تأثیرگذاری‌ها نیستم، اما معتقدم از آقای کی‌روش که با آن رزومه و سابقه به ایران می‌آید، انتظار داریم که ۲۰تا ۳۰بازیکن آینده‌دار برای فوتبال ایران تربیت کند. آقای کی‌روش باید بر تیم‌های رده‌های پایه نظارت می‌کرد، برای مربیان کلاس آموزشی می‌گذاشت. موقعی که چنین مواردی در قرارداد کی‌روش نمی‌آید، نتیجه این می‌شود که نصف سال در ایران بود و نصف سال هم در خارج کشور.
پس ما نتوانستیم به اندازه هزینه‌ای که برای کی‌روش کردیم، از او با توجه به تجربه و رزومه‌ای که داشت، استفاده کنیم؛ دلیل آن چه بود؟
ما شاید نخواستیم از تمام توانایی‌های آقای کی‌روش استفاده کنیم یا پتانسیل ایشان همین اندازه بود؟ این سؤالی است که متوجه آن نشده‌ام. تیم ملی دست ایشان بود، بازیکنان داخلی یا لژیونر دعوت می‌کرد، کسی کاری به کی‌روش نداشت، این درست بود که آقای کی‌روش اعتنایی به لیگ ایران و بازی‌های باشگاهی نداشته باشد و به ورزشگاه‌ها نرود؟ بعد از بازی‌های تیم ملی هم کی‌روش پاسخگوی نتایج خوب یا ضعیف تیم ملی نبود. مشکل ایشان نبود، ما در مقابل کی‌روش کوچک شدیم، او اینقدر بزرگ نبود. ما قدمان کوتاه شده بود و کی‌روش به نظر ما قدبلند می‌آمد. این مشکل ما بود که خودمان را تحقیر کردیم. کی‌روش به ایران آمد و هشت سال هم حضور داشت، اما واقعاً چه کمکی از کی‌روش گرفتیم؟ چه دستاوردی برای آینده فوتبال ایران داشت؟ حالا اگر هم قبول کنیم که یک نسل به یادگار گذاشته است، این نسل که چهار سال دیگر بازنشسته می‌شود. ما قبل از کی‌روش هم به جام‌جهانی صعود کرده‌ایم، در جام ملت‌ها قهرمان شده‌ایم. این چیزی نبوده که پس از آمدن آقای کی‌روش اتفاق بیفتد. می‌گویند دو بار پشت سر هم به جام‌جهانی صعود کرده‌ایم، شما ببینید چه گروه‌بندی بوده و با چه تیم‌هایی روبه‌رو شده‌ایم. البته منکر زحمات بازیکنان و کی‌روش نیستم، اما اینطور نبوده که برای اولین بار با کی‌روش به جام جهانی برویم.
یکی از دلایل عدم پاسخگویی می‌تواند همین عدم نظارت فدراسیون روی کار آقای کی‌روش باشد.
درست است. وقتی پاسخگویی نباشد، نتیجه این می‌شود که ما هیچ آسیب‌شناسی از عملکرد تیم ملی به عنوان نمونه در جام‌جهانی نداریم. اینکه چه نقاط ضعفی داشتیم، چه نقاط قوتی داشتیم، چه نوع بازیکنانی را نیاز داریم و چه بازیکنانی را نیاز نداریم، این‌ها همه گزارش‌هایی است که بایستی وقتی تیم ملی در رقابت‌های مهمی مانند جام‌جهانی بازی دارد، به اطلاع فدراسیون برسد تا برای آینده فوتبال یک برنامه‌ریزی مفید داشته باشیم. در حال حاضر، اما با توجه به اینکه آقای کی‌روش گزارشی در این رابطه نداده‌اند، اطلاعاتی از وضعیت حال فوتبال که می‌تواند در آینده‌نگری‌ها برای پوشش نقاط ضعف و تقویت نقاط قوت فوتبال ملی مورد استفاده قرار بگیرد، نداریم. معتقدم کی‌روش هشت سال روی نیمکت ایران نشست و حالا که رفته مشخص نیست که به فوتبال ایران خدمت کرده است یا خدمت نکرده است. معتقدم ما باید بیشتر از این از آقای کی‌روش استفاده می‌کردیم و حداقل مدیریت تیم‌های ملی را بر عهده می‌گرفت. موقعی که یک قرارداد سنگین و گرانقیمت با کی‌روش می‌بندیم باید حداقل بابت هزینه زیادی که متحمل می‌شویم، استفاده‌ای هم از کی‌روش می‌کردیم تا وقتی رفت بیشتر از این برای فوتبال کشورمان آورده داشته باشد.
علاوه بر ابعاد فنی، در مسائل مدیریتی هم شاهد بودیم که کی‌روش برخی مواقع پا را فراتر از چارچوب وظایفش می‌گذاشت.
چارچوب کاری کی‌روش مشخص نبود و هر مربی‌ای که می‌آید باید معین شود که شما به عنوان مثال در این موارد وظیفه دارید و بیرون از این موارد مسئولیت بر عهده دیگران است. موقعی که کسی مانند کی‌روش را بزرگ می‌کنید، دیگر نمی‌توانید جلویش را بگیرید. آقای کی‌روش در امارات، اما بعد از چهار ماه و بعد اینکه می‌خواست در برنامه باشگاه‌ها و لیگ دخالت کند، عذرش خواسته و برکنار شد.
با تجربه‌ای که از حضور هشت ساله کی‌روش داشته‌ایم، برای آینده تیم ملی چه کار باید کرد؟ خیلی‌ها معتقدند که فوتبال ایران کماکان باید از یک مربی بزرگ خارجی استفاده کند.
مربیان داخلی لیاقت هدایت تیم ملی را دارند، اما اگر الان مربی داخلی جانشین کی‌روش شود، خوب و بدش مال کی‌روش است؛ تیم ملی نتیجه بگیرد، می‌گویند تیم ساخته و پرداخته کی‌روش بوده و اگر بد نتیجه گرفت هم می‌گویند مربی ایرانی همین است. به همین خاطر معتقدم که یک مربی جوان، اما باتجربه خارجی که انگیزه برای موفقیت داشته باشد باید روی نیمکت ایران بنشیند. جویای نام باشد و بخواهد کارش را نشان دهد. کنار این مربی می‌توانیم چند مربی جوان و آینده‌دار بگذاریم تا برای آینده تجربه کسب کنند. مربی جدید تیم ملی باید معتقد به فوتبال روز دنیا باشد. دیگر دوران فوتبال دفاعی و نتیجه‌گرا گذشته و تماشاگر آن را نمی‌پسندد. تاکتیک ضد فوتبال به یاد کسی نمی‌ماند. فوتبالی را باید نمایش دهیم که به یاد همه بماند؛ مانند بازی ژاپن مقابل بلژیک در جام‌جهانی، هرچند باخت، اما همه آن‌ها را ستایش کردند. باید یک معلم- مربی بیاوریم که هم سازندگی داشته باشد و هم موفقیت کسب کند و مشکلاتی که زمان کی‌روش با باشگاه‌ها وجود داشت، دیده نشود و ارتباط مستمر و هم‌اندیشی داشته باشد و فکر کند که به کشور خودش می‌خواهد خدمت کند.