سعید احمدیان/ روزنامه جوان- پس از مدالآوران المپیک، حالا نوبت به قهرمانان بازیهای آسیایی رسیده تا از سردیسهایشان در موزه ملی ورزش رونمایی شود. به همین خاطر دیروز به همت کمیته ملی المپیک در اولین مرحله از سردیسهای پنج قهرمان رونمایی شد؛ علی باغبانباشی، تیمور غیاثی، میررسول رئیسی، هوشنگ کارگرنژاد و راضیه شیرمحمدی، مدالآورانی بودند که تندیسهایشان در تالار بازیهای آسیایی موزه ملی ورزش جای گرفت تا کمکم جمع چهرههای تاریخساز ورزش ایران جمع شود.
مرحوم علی باغبانباشی؛ قهرمانی با پوتین
مرحوم علی باغبانباشی اولین قهرمانی بود که دیروز از سردیس او رونمایی شد. اسطوره دوومیدانی ایران که به پدر دو استقامت ایران مشهور بود و هشتم آبان امسال در سن ۹۷ سالگی درگذشت. قهرمانی که با یک اتفاق جالب و البته عجیب پایش به ورزش قهرمانی باز شد تا استعداد فوقالعادهاش را به رخ همه بکشد. روایت باغبانباشی را در این باره بخوانید: «یک کشاورززاده بودم، هر روز صبح از طرقبه راه میافتادم و میرفتم حرم امام رضا (ع) برای زیارت. این مسیر ۴۶ کیلومتر بود، ۴۶ کیلومتر را پیاده میرفتم و برمیگشتم، یعنی ۹۲ کیلومتر! رفتم خدمت، در خدمت از پادگان فرار کردم تا به پدر و مادرم سر بزنم. وقتی برگشتم فرمانده جریمهام کرد که دور پادگان را چهار دور بدوم. من با پوتین چهار دور زدم، اما انگار نه انگار. فرمانده باورش نشد، گفت دو دور دیگر هم بدو، باز هم اینکار را کردم. او کم آورده بود و شوکه شده بود. باورش نمیشد با پوتین بتوان اینقدر دوید. من را معرفی کردند به دکتر بنایی که مسئول ورزش خراسان بود. من با پوتین در مسابقه قهرمانی استان شرکت کردم و با پوتین رکورد ایران را شکستم.»
او در بازیهای آسیایی سال ۱۹۵۱ دهلی نو مدال طلای رشته ۵ هزار متر و مدال نقره رشته ۳ هزار متر را به دست میآورد و ستاره بازیها لقب میگیرد. در کارنامه افتخارات این دونده همچنین دو مدال برنز در بازیهای آسیایی ۱۹۵۸ توکیو به ثبت رسیده است. باغبانباشی این دو مدال را در مادههای ۵ هزار و ۱۰ هزار متر به دست آورده است. قهرمانی که در بازیهای آسیایی ۱۹۷۴ تهران مشعل بازیها را روشن کرد و سابقه حضور در المپیک ۱۹۵۲ هیلسینکی و ۱۹۵۶ ملبورن را در نیز در کارنامهاش دارد.
تیمور غیاثی؛ پرندهای با یک لنگه کفش
تیمور غیاثی دیگر قهرمانی بود که سردیس او در تالار افتخارات بازیهای آسیایی موزه ملی ورزش قرار گرفت. قهرمان پرش ارتفاع آسیا که پریدنش با یک کفش سبب شده بود به او لقب پرندهای با یک لنگه کفش را بدهند. خودش در اینبار میگوید: «آن موقع کفش درست و حسابی نداشتم و عادت کرده بودم که با یک کفش پریدن را تمرین کنم. وقتی من ورزش را شروع کردم، سطح وسایل ورزشی در اروپا هم صفر بود، چه برسد به ایران، به خاطر همین هم در تمرینات و هم در مسابقات با یک لنگه کفش میپریدم. کفشهای آن دوره یا ایرانی بود یا پاکستانی که میخهایش مثل نعل اسب بود و از پاشنه به کمر میزد و باعث آسیب میشد. من هم برای اینکه کمتر درد بکشم، از یک لنگه کفش استفاده میکردم.»
غیاثی یکی از پرافتخارترین ورزشکاران دوومیدانی در بازیهای آسیایی است. او اولین بار در آسیایی ۱۹۶۶ مدال برنز میگیرد، مدالی که چهار سال بعد در آسیایی ۱۹۷۰ که بار دیگر به میزبانی بانکوک در تایلند برگزار میشود، تبدیل به خوشرنگترین مدال، یعنی طلا میشود. اوج کار غیاثی هم در بازیهای آسیایی ۱۹۷۴ تهران بود که توانست در رقابتی تنگاتنگ با نیچی چین، پرنده چینی که یک رکورد غیررسمی جهانی به میزان ۲۹×۲ متر را ثبت کرده بود، از این قهرمان پیشی بگیرد و با رکورد ۲ متر و ۲۱ سانتیمتر هم طلا بگیرد و هم رکورد مسابقات را به نام خودش ثبت کند. عملکردی که سبب شد او به عنوان ستاره بازیهای آسیایی تهران انتخاب شود. غیاثی سابقه حضور در دو المپیک ۱۹۷۲ مونیخ و ۱۹۷۶ مونترال را هم در کارنامه دارد و کارشناسان معتقد بودند در مونترال میتوانست نقره المپیک را بگیرد، اما هوای بارانی سبب شد تا او به گفته خودش از ترس سر نخوردن ریسک نکند و طوری که در نظر داشته نپرد.
مرحوم رسول میر رئیسی؛ کشف نامجو
مرحوم رسول میررئیسی، قهرمان وزنهبرداری دیگر مدالآوری بود که تندیس او دیروز در موزه ملی ورزش قرار گرفت. یکی از اعضای کاروان ورزش ایران در المپیک ۱۹۴۸ لندن که اولین حضور کشورمان در این مسابقات بود. رئیسی که دوم مرداد سال ۹۴ در سن ۹۱ سالگی درگذشت، در گفتوگویی که هشت سال پیش با خبرگزاری ایسنا داشته درباره انتخاب رشته وزنهبرداری به خاطره جالبی اشاره کرده بود: «سال ۱۳۲۰ روسها و انگلیسها به ایران آمدند. یک مدرسه پشت خانه ما بود که روسها آنجا را اشغال کردند و من از بالا میدیدم که آنها با هالتر ورزش میکنند. من به روسها نگاه میکردم و آنها به من میخندیدند تا اینکه بالاخره پیش روسها رفتم و مثل آب خوردن هالترها را بلند کردم. کمکم پیش روسها تمرین کردم، بعد به باشگاه رفتم و من را به نامجو معرفی کردند و او گفت وزنهای بزنم تا ببیند چطور هستم. وزنه را که بلند کردم، گفت اینکه رکورد ایران است.»
رئیسی که مدال برنز وزنهبرداری قهرمانی جهان را در سال ۱۹۴۹ کسب کرده بود، در بازیهای آسیایی ۱۹۵۱ توانست مدال طلای بازیهای آسیایی دهلی نو را کسب کند.
هوشنگ کارگرنژاد؛ هرکول طلایی
چهارمین تندیس رونمایی شده متعلق به هوشنگ کارگرنژاد بود، قهرمان دسته سنگینوزن وزنهبرداری که در دهه ۵۰ رکورددار آسیا بود. او در مسابقات قهرمانی آسیا فیلیپین در سال ۱۹۷۱ با رکورد مجموع ۵/۴۷۲ کیلوگرم، ۱۷ کیلو رکورد ایران و آسیا را ترقی داد و ستاره مسابقات شد. او علاوه بر این در قهرمانی آسیا ۱۹۷۵ بغداد طلا گرفت و دو برنز آسیا در ۱۹۷۰ بانکوک و ۱۹۸۰ توکیو را هم در کارنامهاش دارد.
کارگرنژاد در بازیهای آسیایی تهران یکی از طلاییهای کاروان ایران بود و توانست در سنگینوزن وزنهبرداری مدال طلا بگیرد. او همچنین در مسابقات انتخابی المپیک ۱۹۷۲ مونیخ گرچه ۱۰ کیلو رکورد ایران و آسیا را ترقی داد، اما به سبب مصدومیت از حضور در بازیهای المپیک بازماند. قهرمانی که از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۴ هم سرمربی تیم ملی وزنهبرداری بود.
مرحوم راضیه شیرمحمدی؛ مادر قهرمان
از تندیس مرحوم راضیه شیرمحمدی، قهرمان پارالمپیکی تیروکمان هم رونمایی شد. قهرمانی که تیر ۹۸ در سن ۴۱ سالگی درگذشت. شیرمحمدی که پای راستش را در دوران کودکی از دست داده بود، تجربه حضور در والیبال نشسته و تیروکمان را داشت. از مهمترین افتخارات وی میتوان به مدال برنز پارالمپیک لندن و مدال طلای مسابقات قهرمانی جهان در سال ۲۰۱۷ اشاره کرد. همچنین در بازیهای پاراآسیایی ۲۰۱۸جاکارتا نیز به مدال نقره رسیده بود.
شیرمحمدی که سهمیه بازیهای پارالمپیک توکیو را هم کسب کرده بود در مصاحبهای درباره چرایی رو آوردن به ورزش گفته بود: «من با معلولیت بزرگ شدم، اما منزوی نبودم. از همان ابتدا که وارد ورزش شدم انگیزه زیادی داشتم تا تواناییهایم را به دیگران هم نشان دهم. با این امید به پارالمپیک لندن آمدم که ثابت کنم، من میتوانم! پا ندارم و در زندگی سختیهای زیادی کشیدهام، اما این دلیل نمیشود که تواناییهای دیگری نداشته باشم.»