سعید احمدیان/ خبرگزاری ایرنا- شمارش معکوس برای انتخابات فدراسیون فوتبال آغاز شده و فوتبالی‌ها در انتظار رسیدن ۸ شهریور هستند تا با رای اعضای مجمع فدراسیون از رئیس جدید رونمایی شود.با پایان مهلت ثبت نام انتخابات فوتبال، کار بررسی صلاحیت‌ها آغاز شده و در هفته‌های پیش رو با اعلام اسامی نهایی نامزدهای انتخابات ۸ شهریور، فضای فوتبال انتخاباتی فوتبال داغ‌تر خواهد شد. با این حال عملکرد متناقض کمیته بدوی انتخابات فدراسیون فوتبال در روزهای اخیر حواشی انتخابات فوتبال را زودتر از همیشه رقم زده است.
عملکردی که اعتراض و انتقادهای زیادی را از سوی نامزدهای انتخابات فدراسیون فوتبال به همراه داشته است و این کمیته را در مظان اتهام‌های متعددی قرار داده است، کمیته‌ای که قرار است ناظر و سیاستگذار انتخابات باشد اما امروز به یکی از چالش‌های انتخابات فوتبال بدل شده است. حواشی ایجاد شده توسط کمیته بدوی انتخابات یکی از محورهای اصلی مناظره دوشنبه شب برخی از نامزدهای انتخابات فدراسیون فوتبال در یک گفتگوی تلویزیونی بود و سبب شد تا همچنان یکی از علامت سوال‌های بزرگ انتخابات فوتبال، عملکرد کمیته بدوی باشد که به نظر می رسد نتوانسته با توجه به جایگاهی که برای آن تعریف شده است، به سوالاتی که پیرامون عملکرد این کمیته وجود دارد، پاسخ مستدل بدهد.
کمیته بدوی انتخابات در اساسنامه
کمیته بدوی انتخابات بر اساس ماده ۶۱ اساسنامه فدراسیون فوتبال یکی از کمیته‌های انتخاباتی فدراسیون است که برای مجمع‌های انتخاباتی تشکیل می شود. در ماده ۶۱ اساسنامه آمده است:«-۱کمیته‌های انتخاباتی، مسوول سازماندهی و نظارت بر فرآیند انتخابات، مطابق با مقررات انتخاباتی فدراسیون می‌باشند. کمیته‌های انتخاباتی متشکل از کمیته بدوی انتخابات و کمیته استیناف انتخابات می‌باشند.
-۲ترکیب و عملکرد کمیته‌های انتخاباتی بر اساس مقررات انتخاباتی فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران می‌باشد.
-۳کمیته بدوی انتخابات و کمیته استیناف انتخابات از یک رییس، یک معاون و حداکثر تا سه عضو تشکیل می‌شوند.
همچنین دو عضو علی‌البدل نیز به پیشنهاد هیات رییسه و با تصویب مجمع عمومی انتخاب می‌شوند.»
کمیته بدوی با توجه به وظایفی که در اساسنامه مشخص شده است، با آغاز فرایند انتخابات فدراسیون فوتبال، فعالیتش را آغاز می‌کند. یک کمیته مستقل که وظیفه سیاستگذاری، نظارت و بررسی صلاحیت‌های اولیه نامزدهای انتخابات فوتبال را بر عهده دارد و کارش از ابتدای فرایند انتخابات آغاز و تا پایان شمارش آرا ادامه می‌دهد.
اعضای غیرقانونی
با توجه به اهمیت و حساسیت بالایی که نقش کمیته بدوی در انتخابات فوتبال دارد، قانونگذار برای اعضای آن نیز شاخص‌هایی را تعریف کرده است تا اصل بیطرفی رعایت شود و خدشه به آن وارد نشود. بر این اساس، اعضای این کمیته نباید در منصب دولتی مشغول به کار باشند و حقوق بگیر باشند.
با وجود چنین شاخصی اما اکثریت اعضای فعلی کمیته بدوی انتخابات چنین شرایطی را ندارند و حقوق بگیر دولت محسوب می شوند، مسئله‌ای که اعتراض برخی نامزدها را به همراه داشته است. فلاحتی، گردانی و شاه‌کرمی سه عضو اصلی این کمیته در وزارت علوم، وزارت نفت و سازمان لیگ مشغول به فعالیت هستند و این مسئله سبب شده تا حضورشان در کمیته بدوی شائبه غیرقانونی بودن پیدا کند.
اگر عضو کمیته‌های انتخاباتی در حین عضویت در کمیته‌ها، سمت دولتی بگیرد برابر بند ب ماده ۳ مقررات انتخاباتی فدراسیون فوتبال، شرایط عضویت در کمیته‌های انتخاباتی را از دست می‌دهد و برابر بند "د" همین ماده باید بلافاصله پس از قبول سمت دولتی، از عضویت در کمیته‌های انتخاباتی کناره‌گیری کند و مراتب را به رئیس و دیگر اعضای کمیته‌های انتخاباتی اطلاع دهد.
غش کردن به سمت یکی از نامزدها
علاوه بر این به نظر می رسد نقش بیطرفی اعضای کمیته بدوی انتخابات نیز دچار خدشه شده است و اتفاقات چند وقت اخیر سبب شده استقلال این کمیته زیر سوال برود. به عنوان نمونه اظهارات یکی از اعضای کمیته بدوی انتخابات فدراسیون فوتبال در یکی از برنامه های تلویزیونی درباره یکی از نامزدها، این شائبه را به وجود آورده است که این کمیته بر خلاف نامش مستقل نیست و به سمت یکی از نامزدها در حال غش کردن است.
این عضو کمیته در مصاحبه تلویزیونی درباره وضعیت یکی از نامزدها که براساس قانون با توجه به سه دوره متوالی حضور در فدراسیون، نمی‌تواند در انتخابات شرکت کند، به اظهار و نظر پرداخت و حضور این نامزد را در انتخابات غیرقانونی ندانست. حمایت این عضو کمیته بدوی از یکی از نامزدها سبب شد تا واعظ آشتیانی و اسدی دو نامزد انتخابات فوتبال از این عضو کمیته بدوی به کمیته اخلاق شکایت کنند.
در بخشی از نامه واعظ خطاب به مسئولان فدراسیون فوتبال آمده است:«عضو محترم کمیته بدوی انتخاباتی فدراسیون فوتبال در روز دوشنبه مورخ ۲۷ تیرماه ۱۴۰۱ در مصاحبه تلویزیونی در برنامه فوتبال برتر، پیش از صدور رای کمیته، اظهاراتی را بطور مشخص درباره صلاحیت یکی نامزدهای انتخاباتی، مطرح نموده اند که قویا ایشان را در وضعیت نقض بیطرفی، ایجاد شائبه تعارض منافع و عدول صریح از اصول بنیادین دادرسی منصفانه قرار می‌دهد، لذا بدینوسیله درخواست خود را مبنی بر لزوم کناره گیری نامبرده از عضویت در کمیته بدوی انتخاباتی جهت رعایت سلامت فرایند انتخابات اعلام می دارد.»
کمیته وابسته و دستوری!
علاوه بر این به نظر می‌رسد که کمیته بدوی از استقلال لازم نیز برخودار نیست، در حالی حبیبی یکی از اعضای کمیته بدوی در یک مصاحبه تلویزیونی از تمدید مهلت ثبت نام از ۲۰ تیر به ۲۲ تیر خبر می دهد که در ادامه با نظر حسن کامرانی فر دبیرکل فدراسیون فوتبال، این نظر وتو می شود!
دخالت و وتوی دبیرکل در شرایطی است که اعضای کمیته بدوی مستقل هستند و نه دبیرکل و نه مقام دیگری در فدراسیون اجازه دخالت در تصمیمات این کمیته را ندارد و هرگونه دخالت فاقد وجاهت قانونی است و استقلال این کمیته را زیر سال می برد.
چنین مواردی این شائبه را تقویت می کند که کمیته بدوی از استقلال لازم برخوردار نیست و از جای دیگر و به صورت دستوری عمل می کند و این مسئله می‌تواند سلامت انتخابات را زیر سوال ببرد.
اساسنامه و آئین‌نامه انتخاباتی را نخوانده‌اند
از دیگر ایردات به کمیته بدوی انتخابات، عدم اطلاع اعضای آن از ماده‌ها و بندهای اساسنامه و آئین‌نامه انتخاباتی فدراسیون فوتبال است و با توجه به اظهارات صورت گرفته از سوی برخی اعضای آن به نظر می رسد آنها اشرافی بر قوانین ندارند.
نمونه آن پاسخ حبیبی یکی از اعضای کمیته بدوی به سوال اسدی و واعظ دو نامزد انتخابات درباره الزام داشتن ۵ امضا از اعضای مجمع برای ثبت نام است. اسدی و واعظ معتقد بودند که در اساسنامه و آئین‌نامه درباره داشتن ۵ امضا، ماده یا بندی وجود ندارد و از عضو کمیته بدوی خواستند در این باره توضیح دهد. حبیبی اما از پاسخ دادن به این سوال طفره رفت و به استناد قانونی در این باره اشاره نکرد. این نوع پاسخگویی سبب شد تا اسدی بگوید که همان طور که ما مستند با شما صحبت می کنیم، شما هم باید بر اساس ماده و بند صحبت کنید.
با این حال عدم پاسخگویی عضو کمیته بدوی درباره اینکه آنها بر اساس کدام بند اساسنامه یا آئین نامه، الزام ۵ امضا را در ثبت نام لحاظ کرده‌اند، نشان داد که اعضای این کمیته اشرافی به مسائل حقوقی نیز ندارند تا فعالیت و تصمیمات این کمیته بیشتر از قبل زیر سوال برود.