سعید احمدیان/ خبرگزاری ایرنا- تغییرات در هیئت فوتبال استان تهران و برکناری حبیب‌الله شیرازی و همچنین نزدیک بودن فصل تابستان سبب شده تا لزوم توجه و نظارت بر مدارس فوتبال بار دیگر مطرح شود، به خصوص که یکی از دلایل برکناری شیرازی حواشی و معضلات مدارس فوتبال بود که در سال‌های اخیر از جایگاه سازنده‌ای که باید داشته باشند، دور شده‌اند. از معضلات حاکم بر فضای مدارس فوتبال زیاد گفته شده است، معضلاتی که این مدارس را تبدیل به یک فضای ناامن از نظر اخلاقی کرده است.
علاوه بر مسائل عجیب حاکم بر فضای مدرسه های فوتبال که سبب شده است خیلی از خانواده‌ها فرزندانشان را به این مدارس نفرستند، نگاه کاسبکارانه و تبدیل شدن این مدارس به یک بنگاه پولساز هم زمینه را برای سوء‌استفاده‌های مالی و اقتصادی فراهم کرده است.به طوری که در این مدرسه‌ها نگاهی برای پشتوانه‌سازی و کشف استعدادها دیده نمی‌شود و تنها پول و درآمدزایی حرف اول را می‌زند.
چنین مسائلی سبب شد تا محمد مهدی‌نبی نایب رئیس اول فدراسیون فوتبال در مراسم تودیع و معارفه سرپرست جدید هیئت فوتبال استان تهران بر لزوم برخورد با معضلات مدارس فوتبال تاکید کرد و گفت: پیشکسوتان ارزشمندی داریم که در تهران ساکن هستند، باید در مدارس فوتبال و آکادمی‌ها از الگوها استفاده کنیم تا بحث تجاری‌سازی در این بخش‌ها فقط نباشد و خروجی آنها در مسیر درستی قرار بگیرد. امیدواریم تعداد کم دکان ها و مغازه‌هایی که به عنوان مدارس فوتبال ایجاد شده جمع شود و فلسفه وجودی مدارس فوتبال شکل درست خودش را بگیرد و در بخش های مختلف فعالیت مثمرثمری داشته باشیم. امیدواریم با تغییری که در آینده نزدیک در اختیار هیات فوتبال است موفقیت بیش از پیش را شاهد باشیم.»
مطرح شدن دوباره حواشی و معضلات مدارس فوتبال بهانه‌ای شد تا در گفت‌وگو با محمود کلهر پیشکسوت پرسپولیس و عباس چمنیان سرمربی سابق تیم ملی نوجوانان ایران به عنوان دو تن مربیان رده‌های پایه به آسیب‌شناسی مدارس فوتبال بپردازیم.
کلهر: معضلات مدارس فوتبال نتیجه خانه‌نشین شدن بزرگان است
محمود کلهر پیشکوست پرسپولیس و بازیکن دهه ۷۰ تیم ملی یکی از مربیانی است که با فعالیت در رده‌های پایه سعی در استعدادیابی داشته است و به خوبی با معضلات حاکم بر مدارس فوتبال آشناست. کلهر در ابتدای صحبت‌هایش درباره چالش‌هایی که مدارس فوتبال با آن روبه‌رو هستند، به ایرنا گفت: در هئیت‌های فوتبال استان‌ها، آدم‌های غیر تخصصی آمده‌اند و تخصص لازم را ندارند و به همین دلیل آسیب‌های زیادی را در فوتبال پایه و مدارس فوتبال دیده‌ایم. افراد غیر فوتبالی در بدنه هیئت های فوتبال حضور دارند و سال‌هاست این اتفاق می‌افتد و این مشکلات زیادی را ایجاد کرده است و متاسفانه دستاورد خوبی را هم برای ما نداشته است.
کلهر افزود: اتفاقات زیادی در هئیت‌های فوتبال رخ دارد، سازماندهی مناسبی نداشتیم و خیلی از فوتبالیست‌های باکیفیت به دلیل مدیریت غلط از بین رفتند و استعدادشان شکوفا نشد.
مربی فعال رده پایه با اشاره به اینکه مدارس فوتبال در صورتی می‌تواند به حرفه‌ای اداره شود که باشگاه‌های ما نگاه ویژه‌ای به مدارس فوتبال داشته باشند، اظهار داشت: الان تمام تمرکز مدیران روی تیم‌های بزرگسال است و در بخش آموزشی دچار مشکل هستیم و این معضل بزرگی در مدارس فوتبال است. هر چه سریعتر باید بخش آموزشی فعال شود و یک نظام هماهنگ آموزشی در باشگاه‌های ما باید جرا شود تا مشکلات اینچنینی نداشته باشیم.
وی افزود: کمیته آموزش و فدراسیون فوتبال باید پیش‌قدم شوند و باشگاه‌ها را مجاب کنند که نگاه حرفه‌ای به آکادمی‌ها و مدارس فوتبال همراه با آموزش صحیح داشته باشند و این کمک می‌کند که معضلات برطرف شود.
کلهر در ادامه برای رهایی مدارس فوتبال از معضلاتی که در حال حاضر با آن روبه‌رو هستند، تاکید کرد: اگر می‌خواهیم در مدارس فوتبال گرفتار معضلات و حواشی مانند نگاه کاسبکارانه، شرط بندی، مشکلات اخلاقی و ... نشویم باید پیشکسوتان و آدم‌های بزرگ فوتبال ما باید فعال شوند و در مدارس فوتبال نظارت جدی داشته باشند. البته برای برطرف شدن این معضلات خانواده‌ها هم می‌توانند نقش کلیدی را ایفا کنند، آنها می‌توانند استعلامات لازم را بگیرند، مشاوره درست بگیرند تا در مدارسی بچه‌هایشان را ثبت‌نام کنند که افراد حاضر در آن صلاحیت داشته باشند.
پیشکسوت پرسپولیس در ادامه به بیان دیگر معضلی که سبب دور شدن خانواده‌ها از فرستادن فرزندانشان به مدارس فوتبال می‌شود، پرداخت و تصریح کرد: مسئله دیگری که باعث می‌شود خانواده‌ها سمت مدارس فوتبال نروند، نوع آموزش کسانی است که از طریق کمیته آموزش، هیئت‌ها به آنها مجوز داده می‌شود. این در حالی است که برخی مربیان هستند که خودشان اول باید آموزش ببینند و متاسفانه نمی‌توانند آموزش صحیح را به بچه‌ها بدهند و به همین خاطر مدارس فوتبال تبدیل به یک کاسبی برای افراد سودجو شده است و این رغبت خانواده‌ها را برای فرستادن فرزندانشان به مدارس فوتبال کمتر کرده است.
وی با اشاره به اینکه بهترین راه برای سامان دادن به وضعیت مدارس فوتبال، باشگاه‌ها هستند، گفت: باشگاه‌ها با یک مدیریت درست و اصولی می‌توانند نقش اساسی را در فعالیت مدارس فوتبال امن ایفا کنند، پیشکسوتان و فوتبالیست‌های تحصیلکرده و باتجربه‌ای داریم که بیکار هستند و باید سازماندهی درستی داشته باشیم.فدراسیون فوتبال می‌تواند وارد عمل شود و باشگاه‌ها را مجاب کند تا این مدارس فوتبال هم از نظر کیفیت فنی و هم امنیت بچه‌ها فضای خوبی داشته باشند،رویکردی که سبب خواهد شد تا این مدارس خروجی‌های خوبی را هم داشته باشند.
کلهر در پایان گفت: امیدوارم مهدی تاج نگاه ویژه‌ای به انتخاب افراد داشته باشد و افراد کاربلد کنار نباشند و یک بدنه قوی در فدراسیون و هیئت‌ها تشکیل شود و این می تواند برای آینده فوتبال‌مان مفید باشد و استعدادهای فوتبال هرز نروند.
چمنیان: باشگاه‌ها ملزم به تاسیس آکادمی شوند
عباس چمنیان سرمربی تیم ملی فوتبال نوجوانان هم درباره چالش‌هایی که بر سر راه مدارس فوتبال وجود دارد، به ایرنا گفت: معتقدم در اصل موضوع مشکل داریم و هیچ کشوری را پیدا نمی‌کنیم که به اندازه ایران مدرسه فوتبال داشته باشد، حتی در کشورهای صاحب، سبک مدارس فوتبال در قالب آکادمی زیر نظر باشگاه‌های حرفه‌ای و نیمه حرفه‌ای یک کشور فعالیت می‌کنند.عنوانی به نام مدرسه فوتبال بخش خصوصی در جهان نداریم.این مدارس متعلق به فرزندان طبقه مرفه است که توان پرداخت شهریه‌ها را دارند.
چمنیان با اشاره به معضلات مدارس فوتبال، اظهار داشت: این مدارس در موارد متعددی تنها حواشی مانند مشکلات اخلاقی، مالی و ... داشته است و خروجی نداشته و بازیکنی را معرفی نکرده است. این در حالی است که این معضلات را در آکادمی باشگاه‌ها شاهد نبوده‌ایم و با کمترین مشکل روبه‌رو بوده‌ایم و مشکلات آن کمتر بوده است.
وی در ادامه با اشاره معضلات مدارس فوتبال، تصریح کرد: مشکل اول و چالش اساسی ما این است که مدارس فوتبال توسط بخش خصوصی اداره می‌شود و نظارت خاصی هم وجود ندارد، همچنین آیین‌نامه محکمی که سلامت و پیشرفت بچه‌ها را در حوزه فوتبال تضمین کند، وجود ندارد.
سرمربی سابق تیم ملی نوجوانان خاطرنشان کرد:به همین خاطر خودم به عنوان مربی‌ای که سال‌ها در رده پایه کار کرده، از شنیدن برخی حواشی و مشکلات تعحب نمی‌کنم، وقتی یک فعالیت را بدون ساز و کار مشخصی راه‌اندازی می‌کنیم که نظارت و ارزیابی بر عملکرد آن وجود ندارد، ضریب خطا بالا می‌رود.
چمنیان درباره راه‌حل عبور از این شرایط، تاکید کرد:برای بهبود شرایط باید همه باشگاه‌های لیگ برتر، دسته اول و حتی لیگ دسته دوم ملزم به داشتن آکادمی با چارچوب‌های مشخص کنفدراسیون فوتبال آسیا و فدراسیون فوتبال شوند. بقیه مدارس فوتبال هم زیر پوشش این باشگاه‌ها قرار بگیرند، به عنوان نمونه یک باشگاه لیگ برتری در چند شهر آکادمی داشته باشد واین اتفاق خوبی است. به طور ضمنی نظارت وجود دارد و باشگاه برای حفظ اعتبار و جایگاهش بیشترین تلاش را می‌کند که بهترین کیفیت را ارائه کند و هم نظارت کافی داشته باشد که خطایی اتفاق نیفتد.
مدیر آکادمی گل‌گهر در ادامه درباره نگاه کاسبکارانه برخی به مدارس فوتبال، گفت:در اینکه فوتبال باید یک صنعت درآمدزا باشد، شکی نیست ولی هزینه‌ها باید با خروجی همخوانی داشته باشد. خیلی از خانواده حاضرند روی فرزندانشان سرمایه‌گذاری کنند تا در آینده تبدیل به یک بازیکن با کیفیت شود تا هم از نظر جایگاه اجتماعی و هم مالی وضعیت خوبی داشته باشد اما کیفیت فنی پایین سبب شده تا خیلی‌ها به هدفشان نرسند.
چمنیان با بیان اینکه اکثر فوتبالیست‌هایی که در دنیا به جایگاه بالایی در فوتبال رسیده‌اند، از خانواده‌های ضعیف از نظر مالی و محروم و کم برخوردار بوده‌اند، تصریح کرد:اگر الزام باشگاه‌های لیگ برتر، دسته یک و دو اجرایی شود، آن باشگاه بدون اینکه شهریه‌ای دریافت کند،برای بازیکنان مستعد هزینه می‌کند و بیشتر بازیکنان از هم خانواده‌های کم برخوردار و ضعیف هستند. این یک نگاه آینده‌نگرانه است که دید اقتصادی هم دارد و اگر از بین این بازیکنان ۵ تا بازیکن خوب هم در بیاید می‌تواند توجیه اقتصادی هم داشته باشد.
وی افزود: با این حال چون مدارس فوتبال هدف و چشم‌انداز مشخصی ندارند، مجبورند هزینه‌ها را از خانواده‌ها دریافت کنند و این خودش یک معضل بزرگ است که مانع از حضور فرزندان مستعد خانواده‌های کم برخوردار و محروم در مدارس فوتبال می‌شود و با توجه به شکوفا نشدن این استعدادها، آینده فوتبال هم ضربه می‌خورد.
چمنیان در پایان گفت: متولیان فوتبال مانند فدراسیون فوتبال، هیئت‌های فوتبال و ادارات ورزش و جوانان که مجوز و تاسیس مدارس را می‌دهند باید یک برای همیشه تصمیم قاطعی بگیرند و با توجه به رقابتی که با سایر کشورهای آسیایی داریم، در زمینه استاندارسازی مدارس فوتبال حرکت کنیم.