سعید احمدیان/ خبرگزاری ایرنا- پرونده حق پخش تلویزیونی فوتبال دوباره روی میز آمده و این بار رئیس فدراسیون فوتبال هشدار داده است اگر این حق فوتبال به باشگاه‌ها داده نشود، فوتبال باشگاهی و ملی کشورمان برای حضور در رقابت‌های بین‌المللی به مشکل می‌خورند؛ حقی که نزدیک سه دهه است فوتبالی‌ها به دنبال نقد کردن آن هستند اما هنوز نتوانسته‌اند از این درآمد که بخش زیادی از درآمدهایی باشگاه‌های فوتبال در دنیا را تشکیل می‌دهد استفاده کنند.
این بار اما به نظر می‌رسد به تعویق افتادن اجرایی شدن این قانون، چالش‌های زیادی را برای فوتبال ایران به وجود بیاورد.به همین خاطر مهدی تاج هفته گذشته در مراسم قرعه‌کشی فصل جدید لیگ برتر فوتبال نسبت به بی‌تفاوتی دولت و مجلس نسبت به اعاده حق فوتبال هشدار داد و گفت:«امیدوارم این آخرین سالی باشد که ما در لیگ درباره حق پخش تلویزیونی صحبت می‌کنیم زیرا اطلاعاتی دارم که فکر می‌کنم در چند ماه آینده، صدور مجوز حرفه‌ای AFC و فیفا، بخش‌نامه‌ای ارائه خواهد کرد و ملزم خواهد کرد که در خصوص حق پخش یک قراردادی را ضمیمه اسناد خودشان بدهند.»
وی ادامه داد: «این مهم است و انتظار و خواهش دارم دوستانی که در مجلس در حال نوشتن برنامه هفتم هستند، حتما در مطالباتشان این بند را ببینید که اگر نبینند همه ما دچار اشکال خواهیم شد و نمی‌توانیم سهمیه در جام باشگاه‌های آسیا و حتی تیم ملی بگیریم. امیدوارم این اتفاق به گونه‌ای رقم بخورد که نه ما متضرر بشویم و نه صدا و سیما. روندی هم انجام دادیم و برنامه منظمی هم پیشنهاد دادیم که اگر اجرا شود، هیچ‌کس متضرر نخواهد شد.
رئیس فدراسیون فوتبال معتقد است که باید با حق پخش، باشگاه‌ها را از زیان‌ده بودن خارج کرد:«ما اگر پولی باشد هزینه می‌کنیم، اما فوتبال فقط هزینه کردن نیست و باید باشگاه‌هایمان را از زیان‌ده بودن خارج کنیم و حق پخش تلویزیونی، اسپانسر روی پیراهن، درآمد دورزمین، درآمد روز مسابقه و ترانسفر بازیکن از اصلی‌ترین حقوق باشگاه‌های فوتبال است که مهمترین آن حق پخش است و اگر درآمدزا نباشیم دچار مشکل می‌شویم.»
حال در روزهایی که نمایندگان مجلس در حال بررسی لایحه برنامه هفتم توسعه هستند، مسئولان فدراسیون فوتبال و باشگاه‌ها انتظار دارند پس از چند دهه تلاش و پیگیری، حق پخش تلویزیونی که بخش اعظم درآمدهایی باشگاهی در فوتبال دنیا را تشکیل می‌دهد، به نتیجه برسد و حق فوتبال ادا شود.
البته فدراسیون فوتبال در چند فصل گذشته با توجه به بی‌تفاوتی نهادهای تصمیم‌گیر در چند مرحله سعی کرد با راه ندادن دوربین‌های تلویزیون به استادیوم‌ها، صداوسیما را برای دادن حق پخش زیر فشار بگذارند، ترفندی موقتی که البته هیچ‌گاه به نتیجه نرسید تا همچنان باشگاه‌های فوتبال از دریافت درآمد مسابقاتشان از تلویزیون محروم باشند.
صفر بودن درآمد باشگاه‌های ایرانی از حق پخش تلویزیونی در شرایطی است که این مسئله در فوتبال دنیا به عنوان یکی از راه‌های اصلی درآمدزایی باشگاه‌ها پذیرفته شده است و هر باشگاه با توجه به جایگاه و اعتباری که دارد، سهمی از فروش حق پخش مسابقاتش دریافت می‌کند.
حق پخش تلویزیونی لیگ برتر انگلیس را به عنوان رقابت‌هایی که بالاترین رقم حق پخش را در بین لیگهای فوتبال دنیا دارد، مورد بررسی قرار گرفت تا اهمیت این فاکتور در درآمدزایی باشگاه‌ها بیشتر از قبل مشخص شود.
به نوشته سایتathletic the انگلیس،حق پخش لیگ برتر انگلیس برای یک قرارداد سه ساله برای ۲۰۲۵-۲۰۲۲، رقم ۵ میلیارد پوند ( ۳۰۰ هزار میلیارد تومان) برای حق پخش داخل انگلیس و ۵.۰۵ میلیارد پوند (۳۰۳ هزار میلیارد تومان) برای حق پخش بین‌المللی این مسابقات است. در مجموع حق پخش سه ساله لیگ برتر انگلیس رقمی بالغ بر ۶۰۳ هزار میلیارد تومان است یعنی حق پخش تلویزیونی لیگ برتر انگلیس برای هر فصل ۲۰۱هزار میلیارد تومان است.
این پرسودترین قراردادی است که در فوتبال جهان امضا شده است و فقط لیگ ملی فوتبال آمریکایی (NFL) و لیگ برتر کریکت هند (IPL) از نظر حق پخش، درآمد داخلی بیشتری در هر بازی نسبت به لیگ برتر انگلیس دارند.
درآمد لیگ برتر انگلیس از حق پخش تلویزیونی بر اساس یک مکانیسم مشخص در سه بخش بین ۲۰ باشگاه لیگ برتر پخش می‌شود. طبق اعلام وب سایت لیگ برتر، ۵۰ درصد به طور مساوی بین باشگاه‌ها تقسیم می شود، ۲۵ درصد بر اساس شایستگی و جایگاه نهایی که تیم در جدول لیگ، کسب می‌کند، توزیع می‌شود و ۲۵درصد هم برای حق اجاره ورزشگاه توسط شرکت پخش کننده به تیم‌ها پرداخت می‌شود.
به عنوان نمونه منچسترسیتی در فصل ۲۰۲۲-۲۰۲۱ که با قهرمانی این تیم به پایان رسید، بیش از ۱۵۳ میلیون پوند که معادل ۹ هزار و ۱۸۰ میلیارد تومان درآمد داشته است.
در شرایطی باشگاه‌ها درآمدهای نجومی از حق پخش تلویزیونی مسابقاتشان دارند که در فوتبال ایران این حق صفر ریال است و تلاش باشگاه‌ها و فدراسیون برای به نتیجه رسیدن این مسئله به نتیجه نرسیده است. حال باید دید تلاش دوباره فدراسیون فوتبال با توجه به فشار کنفدراسیون فوتبال آسیا سبب خواهد شد باشگاه‌ها به حق‌شان برسند یا این بار هم مانند گذشته نتیجه‌ای نخواهد داشت؟