سعید احمدیان/ خبرگزاری ایرنا- از دوم آذر ۱۴۰۱ تا ۱۸ شهریور ۱۴۰۲، از ورزشگاه بینالمللی خلیفه دوحه تا ورزشگاه شهر ولفسبورگ، تنها ۹ ماه و نیم فاصله بود. مدت زمانی که اگر چه زیاد هم طولانی نبود اما فاصله آلمان و ژاپن را بیشتر از همیشه کرد. ژاپنیها پس از آنکه در دوحه در مرحله گروهی جامجهانی ۲ بر یک آلمان را شکست دادند و یکی از شگفتیهای جام را رقم زدند، این بار در یک بازی تدارکاتی قدرتشان را به رخ ژرمنها کشاندند و شنبهشب ۴ بر یک پیروز شدند تا نشان دهند که شگفتی پاییز گذشته در دوحه اتفاقی نبوده است.
هر چند شاگردان هاجیمه موریاسو در یک هشتم نهایی با شکست برابر کرواسی در ورزشگاه الجنوب دوحه با جامجهانی وداع کردند اما آنها در فیفادی سپتامبر با ثبت یک پیروزی خیرهکننده برابر شاگردان هانسی فلیک دوباره نام خودشان را به عنوان تیمی که حرفهای زیادی برای زدن دارد، سر زبانها انداختهاند و نتیجه ثبت شده در ولفسبورگ نگاهها را به سمت چشمبادامیها برگردانده است.
رویای ژاپنیها در مسیر تحقق است، رویای کشوری که با مجموعه کمیک استریپهای کارتون فوتبالیستها در ۴۰ سال پیش آغاز شد و حالا قدم به قدم در حال نزدیک شدن به آن هستند.
«کاپیتان سوباسا» در ابتدا بر اساس مجموعۀ کمیکاستریپهای ژاپنی که یوئیچی تاکاهاشی در مجلۀ هفتگی Shōnen Jump در ۳۷ قسمت تصویرسازی کرد، درست شد. این بخش مجله، با نام «کاپیتان سوباسا» برای نخستین بار در سال ۱۹۸۱ چاپ شد و انتشار آن تا سال ۱۹۸۸ تجدید میشد و اولین مجموعۀ انیمیشنی آن نیز در ۱۹۸۳ آماده پخش شد.
شخصیت معروف کارتون فوتبالیستها به نام سوباسا محبوبیتی جهانی پیدا کرد و تبدیل به خاطره مشترک خیلی از علاقمندان فوتبال در جهان شد، شخصیتی که دوست داشت قهرمان جهان شود. آن روزها کمتر کسی حتی در آسیا هم روی ژاپن حساب باز میکرد اما از شخصیت کارتونی سوباسا گرفته تا برنامه بلندمدت فدراسیون فوتبال ژاپن با عنوان چشمانداز ۲۰۵۰ که به قهرمانی جهان ختم میشود، سبب شده تا چشمبادامیها با یک حرکت حساب شده در حال پیشروی و نزدیک شدن به آرزویی باشند که تاکاهاشی برای شخصیت کارتونی سوباسا ترسیم کرده بود.
برنامه ۲۰۵۰ فدراسیون فوتبال ژاپن سال ۲۰۰۵ تدوین شد، برنامهای که فدراسیون فوتبال این کشور سه سال پس از میزبانی مشترک با کرهجنوبی، تعهد داد که « تا سال ۲۰۵۰خانواده فوتبال ژاپن، هوادارانی که عشق واقعی به فوتبال دارند، ۱۰ میلیون نفر خواهند بود.ما میزبان جام جهانی فوتبال در ژاپن خواهیم بود و تیم ملی ژاپن قهرمان خواهد شد.»
آنها همچنین سال ۲۰۲۲ یک برنامه بلندمدت صدساله را برای ایجاد ۱۰۰ تیم حرفهای تدوین کردند تا نشان دهند که فراتر از ۲۰۵۰ هم فکر میکنند و به دنبال ایجاد یک زیرساخت و قوی برای تداوم موفقیتهایشان هستند.
ویتایا لائوهاکول، فوتبالیست سابق تایلندی و یکی از مربیان شاغل در جیلیگ ژاپن میگوید: ژاپن قبل از اینکه در جام جهانی بازی کند، در مورد ایجاد ساختاری برای سیستم توسعه فوتبال جدی بود.
آنها پیش از اولین صعودشان به جامجهانی که در سال ۱۹۹۴ ثبت شد، راه رسیدن به این مسابقات را آموختند. این مربی تایلندی میگوید:«در طول جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا، فدراسیون فوتبال ژاپن دو مربی از هر باشگاه ژاپنی را که شامل یک سرمربی و کمک مربی بود به ایتالیا فرستاد تا با حضور در استادیومها و تماشای مسابقات، در مورد چگونگی رسیدن به جام جهانی تجزیه و تحلیل کنند. سپس، [ما] بازگشتیم تا سیستم را برای رسیدن به جام جهانی تجزیه و تحلیل و توسعه دهیم.» پس از جام جهانی ایتالیا بود که ژاپنیها در ادامه توانستند ۷ بار متوالی به این مسابقات صعود کنند.
چنین آیندهنگریها و بلندپروازیهایی که با یک برنامهریزی توسعه محور همراه با دادههای قوی فوتبال ژاپن در ریل توسعه قرار داده، سبب شده است که چشمبادامیها مانند نتیجهای که شنبهشب در ولسفبورگ رقم زدند، خیرهکننده ظاهر شوند و نشان دهند که موفقیتشان هیچگاه یک جرقه یا شگفتی نخواهد بود. فوتبالی که با برنامهریزی در بخشهای مختلف از ردههای پایه و توسعه آکادمیها و زیرساختها، امروز در حال برداشت میوههای این آیندهنگری است.
ژاپن میتواند یک الگوی موفق برای فدراسیون فوتبال ایران برای رسیدن به موفقیتهای تضمین شده و ادامهدار باشد، سیستمی که سعی میکند با الگوبرداری از کشورهای مدعی در فوتبال جهان با یک برنامه بلند مدت و نه شعارزده خودش را به سطح اول فوتبال دنیا نزدیک کند.
این را مقایسه کنید با فوتبال ایران که حتی برای سال آینده هم هدفگذاری ندارد، چه برسد که بخواهد مانند ژاپنیها برنامه ۴۵ ساله و ۱۰۰ ساله داشته باشد. تغییر مدیران ژاپنی تغییری در مسیر ایجاد نمیکند و مدیر بعدی مسیر قبلی را برای رسیدن به هدف ادامه میدهد. جایی درست بر خلاف فوتبال ایران که مدیرانش هر کدام با مسیرهایی کاملا مخالف یکدیگر به دنبال دوباره ساختن هستند و هر بار روز از نو، روزی از نو! به طوری که آیندهنگری و اهداف کلان و بلندمدت و نگاه توسعه محور جایی در برنامههای مدیران فوتبال ایران ندارد.
همینها تفاوتها رقم میزند و فوتبال ژاپن شنبهشب در ولفسبورگ آلمان را تحقیر میکند و اینجا معضل چمن بزرگترین ورزشگاه ایران ذهن مدیران را به خودش مشغول کرده است!