سعید احمدیان/ روزنامه جوان- دو سال پیش بود که پس از حیف‌ومیل‌های چندده میلیاردی در دو باشگاه استقلال و پرسپولیس، جمعی از نمایندگان دست به کار شدند و طرح تحقیق و تفحص از این دو باشگاه را کلید زدند و حالا خبر می‌رسد که این گزارش قرار است در هفته‌های آینده در صحن علنی مجلس قرائت شود. با این حال هفته گذشته بود که خبرگزاری فارس متن کامل گزارش تحقیق و تفحص از عملکرد مالی دو باشگاه بزرگ پایتخت را منتشر کرد، گزارشی که مرور جزء‌به‌جزء آن حاکی از فساد بزرگ در این دو باشگاه دولتی است، باشگاه‌هایی که با توجه به عدم نظارت و نبود حسابرسی مالی سالانه و هزینه‌کرد‌های غیرشفاف به محلی برای سوءاستفاده‌های گسترده از بیت‌المال تبدیل شده‌اند.
در این گزارش که با هدف «بررسی موارد فوق برای کمک به شفافیت عملکرد دو باشگاه مطرح پایتخت و تسهیل در امور و اصلاح ساختار این دو باشگاه انجام شده است»، موارد متعددی از تخلفات گسترده مالی دیده می‌شود که با توجه به اهمال مسئولان وزارت ورزش و همچنین نهاد‌های بازرسی هر سال بیشتر می‌شود.
از ناپدید شدن ۵/۲ میلیون دلار تا افزایش ۱۳۰ درصدی قراردادها
در گزارش تحقیق و تفحص مجلس در بخش باشگاه پرسپولیس می‌توان تخلفات عدیده‌ای را مشاهده کرد. در قسمت «قرارداد‌های منعقده با شرکت‌های تبلیغاتی و سایر شرکت‌ها برای دریافت خدمات» از مشکل‌دار بودن تمام قرارداد‌های مالی پرده برداشته شده و در گزارش آمده است: «با بررسی‌های صورت گرفته مشخص شد تقریباً در تمامی این قراردادها، ایرادات و اشکالات حقوقی و موارد خلاف مقررات مالی وجود دارد، مانند عدم وصول مبلغ ثابت قراردادها، عدم شفافیت میزان درآمد‌های طرف‌های قرارداد، عدم اخذ تضامین و وثایق کافی و لازم، عدم واریز یا واریز مبالغی کمتر از مبلغ ثبت شده در قرارداد به حساب بانکی باشگاه، عدم رعایت قواعد و مقررات تنظیم قرارداد‌های مالی و...»
در بخش دیگری به گم شدن ۵/۲ میلیون دلار پاداش کنفدراسیون فوتبال آسیا اشاره شده است: «در فصول ۲۰۱۷-۲۰۱۶ و ۲۰۱۸-۲۰۱۷ مطابق قوانین به دلیل حضور باشگاه پرسپولیس در بازی‌های جام باشگاه‌های آسیا در مجموع مبلغ ۳ میلیون و ۶۶۳ هزار و ۵۰۰ دلار سهم باشگاه پرسپولیس بوده که مبلغ یک میلیون و ۱۴۲ هزار دلار (معادل ۴۱.۴۹۸.۳۹۵.۰۰۰ ریال) به باشگاه پرداخت و به حساب‌های بانکی باشگاه واریز شده و مبلغ ۲ میلیون و ۵۲۱ هزار و ۵۰۰ دلار باید به باشگاه پرداخت می‌شده است. براساس قرائن موجود و استناد به مصاحبه مدیرعامل وقت باشگاه، این رقم به باشگاه پرداخت شده، لکن اثرات آن در دفاتر مالی قابل مشاهده نیست.»
البته پس از انتشار این ابهام محمد پاشا، ذی‌حساب پرسپولیس مدعی شد که این مبلغ گم نشده است. او به سایت رسمی باشگاه پرسپولیس گفت: «اسناد مربوط بعد از تهیه گزارش از سوی کمیته تحقیق و تفحص مجلس و با تأخیر در دفاتر مالی باشگاه ثبت شده و مشکلی از این بابت وجود ندارد.»
یکی دیگر از نکات قابل تأمل در گزارش تحقیق و تفحص مجلس اشاره به افزایش بی‌ضابطه و خارج از چارچوب قراردادها بود که به‌عنوان نمونه به افزایش ۱۳۰ درصدی قرارداد بیرانوند بدون هیچ ضابطه‌ای اشاره شده است: «افزایش مبالغ قرارداد طی متمم‌های متعدد (چهار متمم ۲۰ درصدی) یا آقای علیرضا بیرانوند بدون خاستگاه منطقی و حقوقی و در نهایت افزایش ۱۳۰ درصدی قرارداد در سال ۹۸-۹۷ و تبدیل قرارداد ۱۵ میلیارد و ۱۸۰ میلیون ریالی به ۳۵ میلیارد ریال)».
از قرارداد ارزی تا کمک غیرقانونی وزارت
همچنین در بررسی عملکرد مالی باشگاه استقلال در ۱۰ سال اخیر هم موارد متعددی از تخلفات دیده می‌شود. از نکات قابل تأمل که می‌تواند ریشه فساد مالی در این باشگاه باشد، ثبت نشدن درآمد‌های اسپانسری است. در این بخش در گزارش آمده است: «در تمام سنوات عملکرد، اطلاعات درآمد‌ها اعم از وجوه حاصله ارزی و ریالی از محل قرارداد‌های اسپانسری به‌طور کامل در اسناد و صورت‌های مالی باشگاه منعکس نشده و اغلب دریافتی‌ها به صورت تهاتری خارج از سیستم مالی به مصرف رسیده است.»
در بخش دیگری از این گزارش به کمک غیرقانونی وزارت ورزش به باشگاه استقلال اشاره شده است، مسئله‌ای که مسئولان وزارت همواره آن را تکذیب کرده بودند و مدعی بودند که یک ریال هم به دو باشگاه استقلال و پرسپولیس کمک نکرده‌اند. با این حال در این گزارش درباره تخلف وزارت ورزش آمده است: «عملکرد باشگاه استقلال در مصرف کمک ۰۶۳ میلیون و ۵۰۳ هزار ریالی وزارت ورزش و جوانان به شرکت فرهنگی ورزشی استقلال در طول برنامه پنجم توسعه قابل توجه بوده و برخلاف تبصره ذیل ماده (۱۳) قانون برنامه پنجم توسعه به جای حمایت از ورزش پایه، به‌طور غیرمجاز صرف ورزش حرفه‌ای شده است.»
همچنین این گزارش به موارد قابل تأملی از تخلفات در بستن قراردادها در باشگاه استقلال پرداخته است: «پرداخت مبالغی به بازیکنان خارج از مفاد قراردادها (مانند هزینه اجاره‌خانه آقای روزبه چشمی و آقای مهدی قائدی با پرداخت مبلغ مازاد قرارداد به آقای امید ابراهیمی)، پرداخت ارزی به جای پرداخت ریالی به برخی بازیکنان نظیر آقای پژمان منتظری» یکی از نکات عجیب گزارش تحقیق و تفحص مفقود شدن اسباب و وسایلی است که برای محل اسکان بازیکنان خارجی باشگاه خریداری شده بود!
نهاد‌های قضایی وارد عمل شوند
حال با توجه به حجم بالای تخلفات مالی دو باشگاه استقلال و پرسپولیس طبق گزارش مجلس، ضروری است نهاد‌های بازرسی و قضایی با پیگیری این پرونده با متخلفان برخورد کنند و اجازه ندهند سرنوشت این تحقیق و تفحص به سرنوشت پرونده فساد در فوتبال منجر شود، پرونده‌ای که با گذشت چهار سال از قرائت آن، خبری از برخورد با متهمان نیست.