سعيد احمديان/ روزنامه جوان- از وزیر ورزش گرفته تا رئیس فدراسیون فوتبال وعده داده بودند که در فصل جدید لیگ برتر میخواهند روی فعالیتهای فرهنگی متمرکز شوند و زمینهای را فراهم کنند که اتفاقات تلخ ورزشگاههای فوتبال که در فصل گذشته به اوج رسیده بود، تکرار نشود. در این زمینه مسعود سلطانیفر و مهدی تاج و همچنین مسئولان سازمان لیگ بر این طبل میکوبیدند که به صورت جدی میخواهند مقوله فرهنگسازی در بین فوتبالیها را دنبال کنند و برایش برنامه بریزند. با گذشت یک ماه و نیم از شروع لیگ، اما هیچ نشانهای از تحولات فرهنگی و رفتاری در فوتبال ایران دیده نمیشود و فضای استادیومها همچنان ناسالم و غیراخلاقی است، حتی رفتار بازیکنان و مربیان نیز در کنار و داخل زمین، نشانگر افزایش خشم در بین اهالی فوتبال است، به طوری که احترامها و حریمها در فوتبال از بین رفته و روند سقوط اخلاقی و فرهنگی فوتبال که سالهاست آغاز شده، برخلاف وعدههای دکوری وزیر ورزش و رئیس فدراسیون فوتبال برای کنترل و کاهش آن، سرعت بیشتری گرفته است.
از درگیریهای زشت دربی و فحاشیهایی که در استادیومها قطع نشدنی است بگیرید تا بیاحترامی به اسطورههای فوتبال که نمونه آن در مراسم درگذشت جعفر کاشانی، عضو هیئت مدیره و اسطوره باشگاه پرسپولیس عیان شد و بازیکنان این تیم با بیاحترامی به مرحوم کاشانی در مراسم تشییع و ختم وی حاضر نشدند؛ بیتفاوتی بزرگی که نشاندهنده کمبودهای پررنگ اخلاقی و فرهنگی در بین فوتبالیستهای کشورمان است. در چنین شرایطی سهشنبه گذشته سازمان لیگ فوتبال جلسهای برای هماهنگی معاونان فرهنگی باشگاهها برگزار کرد، جلسهای که ثابت کرد چقدر نگاه مدیران فوتبال و وزارت ورزش به فرهنگ و مسائل اخلاقی در ورزش نگاهی کاریکاتوری، سطحی و پیشپاافتاده است.
صحبتهای معاون فرهنگی باشگاه استقلال در این جلسه که میگوید با اهدای ۲۰۰ گل بین هواداران دو تیم قرمز و آبی آشتی ایجاد کردهاند، نشان میدهد که مسئولان با پیشافتادهترین کارها که بیشتر هم جنبه تزئینی و نمایشی دارد به دنبال یک تحول بزرگ فرهنگی در فوتبال هستند!سطح دغدغههای دیگر حاضران در این نشست هم دستکمی از معاون فرهنگی باشگاه استقلال نداشت و چنین مباحثی بیانگر این است که مانند گذشته قرار است فعالیتهای فرهنگی همچنان در برنامههای نمایشی مانند اهدای گل، چاپ بنر و انداختن چفیه خلاصه شود و هیچ ارادهای برای ایجاد یک رنسانس فرهنگی جهت سالمسازی فضای آلوده فوتبال چه روی سکوها و چه داخل زمین و روی نیمکتها وجود ندارد، به خصوص که متولیان فرهنگ در فوتبال معتقدند که فرهنگسازی از مسیر برخورد پلیسی و انضباطی میگذرد.
صحبتهای مدیر روابط عمومی و فرهنگی سازمان لیگ فوتبال در جلسه هماندیشی معاونان فرهنگی باشگاهها هم گویای این واقعیت است: «کمیته انضباطی از ابتدای فصل اقدامهای قانونی و محکمی با متخلفان انجام داده و حتی بازیکنان متخلف با جرایم مالی تنبیه شدهاند و این مسئله خود راه را برای اجرای بهتر مسائل فرهنگی در فوتبال باز میکند.»این صحبتها در شرایطی مطرح میشود که ایجاد فرهنگ مناسب با آموزههای ملی و دینی کشورمان در بین اهالی فوتبال از تماشاگران گرفته تا بازیکنان و مربیان و مدیران، تنها از راه اقناع و تبدیل آن به باور میگذرد و نمیتوان با اعمال زور و جریمه، یک تماشاگر یا یک بازیکن را با فرهنگ بار آورد. البته بدیهی است که با تخلفات انضباطی باید با جریمه و محرومیت برخورد کرد، اما خروجی چنین حرکتی شاید در یک بازه زمانی موقت به کاهش ناهنجاریها در فوتبال کمک کند، ولی در بلندمدت تأثیری نخواهد داشت و پس از چند ماه دوباره شاهد تکرار این حرمتشکنیها و ناهنجاری در سطحی وسیعتر خواهیم بود.
در این وضعیت باید نگاه تزئینی مدیران وزارت ورزش، فدراسیون فوتبال و باشگاهها به مقوله مهمی به نام فرهنگ و اخلاق تغییر کند و ضروری است که در این زمینه به جای برنامهریزیهای پیشپاافتاده باید به سمت فعالیتهای عمیق فرهنگی و اخلاقی در فوتبال رفت، هدفی که تنها با ورود مسئولانی که در سیاستهایشان دغدغه جدی فرهنگی دارند، محقق میشود و فضای سالمتری را بر ورزش فوتبال که سالهاست گرفتار بیاخلاقی است، حاکم میکند.