سعید احمدیان/ روزنامه جوان- می‌خواستند از فوتبال لذت ببرند و برای دو ساعت هم که شده فارغ از هیاهوی زندگی، سرگرم تماشای بازی تیم‌های محبوب‌شان شوند. همان چیزی که مهدی تاج قبل از شروع فصل جدید وعده‌اش را داده بود. وعده‌های وزیر ورزش هم دست‌کمی از رئیس فدراسیون فوتبال نداشت تا وزارت ورزش و فدراسیون برای اینکه امن شدن استادیوم‌ها را هر کدام به پای خودشان بنویسند، مسابقه بگذارند. اتفاق تلخ دوشنبه شب، اما نشان داد که همه آن رؤیابافی‌های مهدی تاج و مسعود سلطانی‌فر، وعده‌های پوشالی بیش نبوده است. وعده‌هایی که نه‌تن‌ها با گذشت سه هفته از شروع فصل جدید لیگ برتر فوتبال لذت را مهمان خانه فوتبالی‌ها نکرده، بلکه سایه مرگ را بالای سر هواداران فوتبال گسترده‌تر از قبل کرده است.
گیت‌هایی که پیام‌آور مرگ شدند
عماد شش سال بیشتر نداشت، آمده بود در استادیوم کنار پدرش فوتبال ببیند و روز بعدش برود پیش بچه‌های محل و به خاطر ورزشگاه رفتنش پز بدهد، اما فوتبال جانش را گرفت. همان سازه‌ها و گیت‌های الکترونیکی که قرار بود ورود تماشاگران را به ورزشگاه راحت‌تر کند، ارابه مرگ شد و جان عماد را گرفت. رسانه‌ها نوشته‌اند عماد صفی‌یاری پس از دیدار دو تیم پرسپولیس و صنعت نفت آبادان قصد عبور از گیت‌های بلیت‌فروشی الکترونیک ورزشگاه را داشت که بر اثر تماس صورتش با میله‌های فلزی دچار برق‌گرفتگی می‌شود و جان خود را از دست می‌دهد. گفته می‌شود پیمانکار برای محکم کردن پایه‌های داربست فلزی، نرده آن را با سیم برق بسته است.
مثل همیشه این‌بار هم کسی مسئولیتی قبول نمی‌کند و فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش به‌عنوان مقصران این حادثه سکوت کرده‌اند. خبر می‌رسد پیمانکار بازداشت شده است. با این حال کمتر کسی می‌پرسد که وقتی ورزشگاه‌هایی که ۱۸ سال در تجهیز زیرساخت‌های امنیتی آن اهمال شده، چطور خواسته‌اند در دو ماه این کار زمین مانده را انجام دهند. البته وقتی بخواهند سروته کار را هم بیاورند و نظارتی هم روی کار پیمانکاران صورت نگیرد، خروجی آن می‌شود تجهیزات نصب شده‌ای که ارابه مرگ می‌شوند!
کشته میدان جنگ فوتبال
البته عماد اولین قربانی ورزشگاه‌های فوتبال نیست و در صورت بی‌توجهی و برخورد نکردن با متخلفان چنین حوادث تلخی، آخرین آن هم نخواهد بود. مجتبی زارعی یکی دیگر از قربانیان فوتبال است. هوادار ۳۰ ساله‌ای که هنوز مراسم سالگردش برگزار نشده است. مجتبی ششم اردیبهشت امسال در حالی تصمیم می‌گیرد به استادیوم برود که تصور نمی‌کرد بازگشتی برایش در کار نخواهد بود و بازی پرسپولیس و سپاهان سکانس پایانی زندگی‌اش می‌شود. هرچند که رئیس اورژانس تهران پس از اعلام مرگ این هوادار، مدعی شد او بر اثر مصرف موادمخدر جان داده است، اما نزدیکان مجتبی روایت‌های دیگری را مطرح کردند.
بردار این هوادار با تکذیب این ادعا گفت: «برادرم اصلاً اعتیاد نداشت. نظریه اولیه پزشکی قانونی نیز ایست قلبی بوده است، به همین دلیل از اورژانس شکایت داریم.» ایست قلبی هوادار پرسپولیس در جریان مسابقه با سپاهان در شرایطی بود که در این بازی با توجه به درگیری هواداران دو تیم و جانمایی غلط مسئولان فدراسیون و سازمان لیگ، بیش از ۲۰۰ نفر زخمی شدند. به گفته یکی از دوستان مجتبی، چنین شرایطی سبب شد او به دلیل استرس بالای تماشای بازی حالش به‌هم بخورد و تلاش پزشکان هم نتیجه‌ای نداشته باشد و کسی که با پای خود به استادیوم آمده بود با تابوت راهی خانه‌اش شود!
در‌ها را بستند، هواداران مردند
۱۴ سال قبل هم ورزشگاه آزادی مرگ هواداران فوتبال را به خودش دیده بود. جمعه پنجم فروردین ۱۳۸۴، در جریان بازی ایران و ژاپن در چارچوب انتخابی جام جهانی ۲۰۰۶ آلمان، بسته شدن برخی از در‌های خروجی در پایان مسابقه، سبب ازدحام شدید می‌شود و رحیم شفاعت، سیدرحیم سیدهاشمی، مجتبی ابراهیم‌زاده، هادی ربیعی، بهروز صدوقی، امید چوبدار‌خوشخو و محمد جعفری هفت نفری بودند که جان خود را از دست می‌دهند.
یکی از شاهدان عینی، ماجرا را اینطور تعریف کرده است: «جمعیت پشت سر هم به سمت در خروجی پیش می‌رفتند. ما از طبقه دوم وارد سرازیری رمپ شدیم. زمانی که به نرده‌ها رسیدیم، متوجه شدیم که در بسته است. مردم نمی‌دانستند که در را بسته‌اند. فشار دائماً بیشتر می‌شد، حتی روی مردم آب ریختند، اما به میزانی ازدحام و فشار زیاد بود که لنگه در از جا کنده شد و به سمت بیرون افتاد. مردم پس از افتادن در قصد داشتند از روی آن خارج شوند، اما بسیاری به زمین خوردند و پاهایشان میان نرده‌های در گیر کرد. اینقدر جمعیت و ازدحام زیاد بود که دائماً افراد پشت یکدیگر فشار می‌آوردند و روی یکدیگر می‌افتادند. برادر من هم پایش در میان در گیر کرد و خیل جمعیت روی او قرار گرفتند و به خاطر فشار بیش از حد در نهایت جان باخت. اگر همان دری را که ما از آن وار شده بودیم، نمی‌بستند، راحت می‌توانستیم از ورزشگاه خارج شویم.»
سقف‌های بی‌مسئولیتی ریخت
۱۶ اردیبهشت ۱۳۸۰ از دیگر روز‌های مرگبار فوتبال ایران بود. فاجعه‌ای که این‌بار در ورزشگاه شهید متقی ساری و در جریان بازی پرسپولیس و شموشک در جام حذفی رخ داد. مسابقه‌ای که بیشتر از ۱۰ هزار نفر به این ورزشگاه ۵ هزار نفری آمده بودند تا بسیاری از تماشاگران روی سقف و حتی نورافکن ورزشگاه بنشینند. ازدحام بیش از حد تماشاگران و سهل‌انگاری مسئولان برگزاری در زمینه رعایت نظم سبب می‌شود با جنب‌وجوش تماشاگرانی که روی سقف ایرانیتی جایگاه شمالی ورزشگاه بودند، این سقف روی هواداران پرسپولیس که زیر آن نشسته بودند، بریزد و بسیاری از تماشاگران کشته و زخمی شوند. البته تعداد قربانیان آن حادثه مبهم ماند و آنچه رسماً اعلام شده بود با روایت مردم کوچه و بازار و شاهدان عینی داستان، زمین تا آسمان اختلاف داشت.