سعید احمدیان/ روزنامه جوان- حکایت مدیرانی که سر جای خودشان نیستند، اتفاق تازه‌ای در ورزش ایران نیست، معضلی تکراری است که سال‌هاست ورزش درگیر آن است و تمامی ندارد، مانند هیئت رئیسه فدراسیون‌های ورزشی، یکی از همانجا‌هایی که مدیران بی‌ربط در لیست اعضای آن کم نمی‌بینید، مدیرانی که با حکم‌های سیاسی یا باندی جایی برای‌شان در یک فدراسیون باز می‌شود و گاهی اوقات شکل بده و بستان هم به خودش می‌گیرد و آنقدر حرف و حدیث‌ها پشت انتخاب یک نفر زیاد می‌شود که نه رئیس فدراسیون و نه وزیر ورزش که حکم آن را زده‌اند، نمی‌توانند توجیهی برای چنین حکمی مقابل منتقدان پیدا کنند.
مانند اول هفته که خبر انتخاب یکی از اعضای هیئت رئیسه فدراسیون تیراندازی خبرساز شد، یکی از آن انتخاب‌های عجیب که بار دیگر نشان داد پست هیئت رئیسه فدراسیون‌ها، آن هم اعضایی که خارج از مجمع و به پیشنهاد رئیس و با حکم وزیر انتخاب می‌شوند، چقدر حرف و حدیث می‌تواند پشت آن‌ها پنهان باشد، به خصوص اگر آن عضو هیئت رئیسه کاملاً بی‌ربط با مسئولیت‌های سابقش باشد. با این حال در لیست هیئت رئیسه فدراسیون‌های ورزشی نام چنین مدیرانی را کم نمی‌بینید، مدیرانی که در پشت پرده حکم‌شان کمتر می‌توان ردی از مسائل ورزشی دید، به خصوص که چنین پست‌هایی از آن رانت‌های قابل تأمل مدیریتی ورزش کشورمان است که کمتر رئیس فدراسیونی با توجه به منافع عمدتاً غیرورزشی چنین حکم‌هایی روی آن چشم می‌بندند.
پشت پرده هیئت رئیسه
هیئت رئیسه معمولاً یکی از مهم‌ترین ارکان فدراسیون‌های ورزشی است که اعضای آن می‌توانند نقش مهمی در کنار اعضای مجمع برای تنظیم سیاست‌ها و راهبرد‌های آن مجموعه داشته باشند. در ماده ۲۶ اساسنامه فدراسیون‌های ورزشی آمده است: «اعضای هیئت رئیسه فدراسیون‌ها بالاترین رکن اجرایی است و حداقل ۹ و حداکثر ۱۳ نفر به شرح ذیل عضو دارد: در این ماده در ۱۰ بند اعضای هیئت رئیسه مشخص شده‌اند که در ۹ بند نفرات آن کاملاً مرتبط با رشته مربوطه هستند. این ۹ عضو رئیس فدراسیون، نایب‌رئیس اول فدراسیون، نایب‌رئیس فدراسیون در امور بانوان، کارشناس خبره ورزشی، خزانه‌دار، نماینده هیئت‌های استانی از بین رؤسای هیئت‌ها، نماینده باشگاه‌های ورزشی فعال از بین مدیران عامل باشگاه‌ها، رئیس انجمن ورزشی مربوط در رشته‌های مجاز در وزارت آموزش و پرورش و نماینده رؤسای انجمن‌های عضو فدراسیون‌های چند رشته‌ای به انتخاب رؤسای انجمن‌ها هستند.
مهم‌ترین بحث در خصوص اعضای هیئت رئیسه مربوط به بند ۸ ماده ۲۶ اساسنامه فدراسیون‌ها ورزشی است که پای افراد غیرورزشی و غیرمتخصص را به واسطه رابطه‌های سیاسی و گروهی به ورزش باز کرده است. در بند ۸ آمده است: «حداقل سه و حداکثر پنج نفر از بین افراد علاقه‌مند و آگاه به پیشنهاد رئیس فدراسیون و تأیید وزیر ورزش و جوانان انتخاب خواهند شد.»
در حالی در این بند از مشخصاتی مانند «علاقه‌مند و آگاه» برای عضویت در هیئت رئیسه به پیشنهاد رئیس فدراسیون و تأیید وزیر ورزش نام برده شده که در اغلب فدراسیون‌های ورزشی، افرادی انتخاب می‌شوند که حضورشان نه بر اساس علاقه‌مندی و آگاهی، بلکه در پشت پرده حضور چنین افرادی رانت‌های سیاسی و گروهی نهفته است. به همین خاطر هیئت رئیسه فدراسیون‌های ورزشی از آن پست‌های سفارشی در ورزش ایران است که معمولاً برای افراد ذی‌نفوذ کنار گذاشته می‌شود، همین نوع نگاه سبب شده بیشتر اوقات شاهد باشیم که چهره‌های سیاسی بدون کوچک‌ترین سابقه و توانایی که در کمک به آن رشته می‌توانند داشته باشند، به عضویت هیئت رئیسه فدراسیون‌ها درمی‌آیند.
در حال حاضر در اکثر فدراسیون‌های ورزشی حضور چنین مدیرانی را شاهد هستیم که با توجه به بند ۸ ماده ۲۶ اساسنامه فدراسیون‌ها وارد ورزش شده‌اند. در این بین نام‌هایی از نماینده سابق و فعلی مجلس و شهردار گرفته تا وزیر، معاون وزیر و... را مشاهده می‌کنید که به واسطه جایگاه سیاسی‌شان به این پست‌ها رسیده‌اند، بدون اینکه بررسی شود آیا شناختی نسبت به این ورزش دارند یا نه. علاوه بر این با توجه به جایگاهی که این افراد در پست‌های اصلی‌شان دارند، به نظر نمی‌رسد وقت زیادی برای حضور در هیئت رئیسه و تأثیرگذاری در فدراسیون‌ها با توجه به عدم شناخت‌شان داشته باشند و همین مسئله سبب می‌شود تا پست این اعضا بیشتر تشریفاتی باشد که کمتر سودی برای ورزش خواهد داشت. در خیلی از موارد نیز انتخاب این افراد بیشتر یک نمایش و شو از سوی فدراسیون برای جلب توجه نیز هست.
انتخاب‌هایی که چشمتان را گرد می‌کند
در ادامه برخی نام‌های سیاسی را مرور می‌کنیم که در حال حاضر عضو هیئت رئیسه فدراسیون‌های ورزشی هستند یا در گذشته بوده‌اند مانند عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه و محمدجواد آذری جهرمی عضو هیئت رئیسه فدراسیون ورزش‌های نابینایان و کم‌بینایان، حجت‌الاسلام ابوترابی نماینده سابق مجلس و پیروز حناچی عضو هیئت رئیسه فدراسیون شنا، بهروز نعمتی نماینده سابق مجلس عضو هیئت رئیسه فدراسیون کشتی و...
در تازه‌ترین حکم جنجالی وزیر ورزش برای اعضای هیئت رئیسه فدراسیون‌ها، اول هفته بود که علی نیکزاد وزیر مسکن و شهرسازی دولت دهم به عضویت هیئت رئیسه فدراسیون تیراندازی درآمد. نیکزاد در حال حاضر نماینده مجلس یازدهم است.
یکی از عجیب‌ترین انتخاب‌ها هم بهمن سال گذشته رقم خورد و انتشار خبر عضویت علی دایی در هیئت رئیسه فدراسیون هاکی می‌رفت تا یکی از جنجالی‌ترین انتخاب‌ها را ثبت کند که با تکذیب و جواب رد اسطوره فوتبال روبه‌رو شد تا برخلاف چهره‌های سیاسی، دایی ترجیح دهد که در رشته‌ای که سررشته‌ای ندارد، ورود پیدا نکند.