سعيد احمديان/ روزنامه جوان- نشست سالانه هفته گذشته کميته بين‌المللي المپيک باز هم با ادامه حسرت کشورمان براي داشتن يک کرسي در IOC همراه بود، آن هم در شرايطي که در بين پنج عضو جديد کميته بين‌المللي المپيک، دو آسيايي نيز ديده مي‌شوند؛ يک عربستاني و يک مغولستاني، اما کشورمان همچنان پس از 16 سال نماينده‌اي در IOC ندارد و از نداشتن کرسي تأثيرگذار در سازمان‌هاي بين‌المللي ورزش رنج مي‌برد. در گفت‌وگو با مصطفي هاشمي‌طبا آخرين عضو ايراني IOC، درباره دلايل موفق نبودن کشورمان در ديپلماسي ورزشي در کسب کرسي‌هاي حساس بين‌المللي در ورزش صحبت کرده‌ايم.
عضويت در IOC براي سياسي‌ها مهم نيست
هاشمي‌طبا در گفت‌وگو با «جوان» در ابتداي صحبت‌هايش، عضويت در کميته بين‌المللي المپيک را نتيجه سال‌هاي رايزني و فعاليت مي‌داند: «سال‌ها فعال بوديم و کميته بين‌المللي المپيک فعاليت‌هاي ايران را رصد مي‌کرد. ما ارتباطات مداومي با مسئولان IOC داشتيم و مداوم آنها را به ايران دعوت مي‌کرديم تا از نزديک شاهد فعاليت‌هاي ورزشي کشورمان باشند. تلاش‌ها براي عضويت در کميته بين‌المللي المپيک از سال 65 که به عنوان رئيس کميته ملي المپيک فعاليت مي‌کردم، آغاز شد تا اينکه در سال 2000 به عضويت IOC درآمدم و چهار سال عضو هيئت اجرايي کميته بين‌المللي المپيک بودم.»
در حالي هاشمي‌طبا سال 79 به عنوان عضو کميته بين‌المللي المپيک انتخاب شد که اين اتفاق مي‌توانست 12 سال زودتر بيفتد، اما سنگ‌اندازي‌هاي داخلي مانع آن شد: «اگر حمايت‌هاي داخلي بود خيلي سريع‌تر اين اتفاق مي‌افتاد، اما سال 67 بعضي از افراد در سفري که سامارانش، رئيس وقت کميته بين‌المللي المپيک به تهران داشت به ايشان گفته بودند که هاشمي‌طبا مسئله‌دار است و قابل اعتماد نيست.»
رئيس سابق کميته ملي المپيک درباره حمايت‌هاي داخلي از خودش براي عضويت در IOC به نکته قابل تأملي اشاره مي‌کند: «در انتخابات اعضاي IOC، علاوه بر شخصيت و تجربه فردي که نامزد شده، حمايت‌هاي سياسي و مالي نيز تقريباً تأثيرگذار است. با اين حال آن روزها حمايت خاصي از سوي مسئولان کشوري نشدم و فقط يک نامه از رئيس‌جمهور وقت داشتم که ايشان مرا تأييد کرده بود و اين را به عنوان اينکه مورد اعتماد مقامات هستم به کميته بين‌المللي المپيک ارائه دادم. وگرنه آن روزها هم مسئولان سياسي آن زمان زياد به چنين فعاليت‌هايي و گرفتن پست در سازمان‌هاي بين‌المللي ورزش اهميت نمي‌دادند.»
جلوي حذف ايران از المپيک آتن را گرفتم
هاشمي‌طبا درباره تأثيرات حضور يک ايراني در سازمان مهمي همچون کميته بين‌المللي المپيک هم اينطور توضيح مي‌دهد: «کسي که به عضويت کميته بين‌المللي المپيک درمي‌آيد بايد براي ورزش جهان مؤثر باشد و اينطور نيست که براي کشورش کار کند و اين فعاليت يك كار بين‌المللي است. البته در کنار وظيفه اصلي که اعضاي IOC دارند، حضور يک مدير ايراني خيلي هم مي‌تواند تأثيرگذار باشد. به عنوان نمونه وقتي من به عنوان يک عضو ايراني کميته بين‌المللي المپيک در جريان يک مسابقه حضور داشتم، رئيس آن فدراسيون جهاني ديد ديگري به تيم کشورمان داشت يا اينكه داوران نمي‌توانستند خيلي اعمال نفوذ كنند.»
وي در ادامه با ذکر مثال‌هايي افشا مي‌کند که اگر او سال 2004 عضو IOC نبود، کاروان ايران از المپيک آتن کنار گذاشته مي‌شد: «در المپيک 2004 آتن و پس از ماجراي آرش ميراسماعيلي و حريف رژيم صهيونيستي، فشاري به کميته بين‌المللي المپيک آورده شد که کاروان ايران را اخراج کند. اين گزارش را به من به عنوان يك عضو IOC براي بررسي دادند و من هم گزارش لازم را دادم و اين مسئله حل و فصل شد. البته نمي‌گويم اگر يک ايراني عضو IOC نبود، حتماً کاروان ايران حذف مي‌شد، اما اگر نماينده نداشتيم، شايد ايران از المپيک کنار گذاشته مي‌شد.»
از داخل ضربه مي‌خوريم
اختلافات داخلي اما در سال 83 اين پست حساس و مهم را از ورزش ايران گرفت و اين مسئله سبب شده تا کشورمان در اين سال‌ها در المپيک و آسيايي سر اينکه نماينده‌اي در IOC نداشتيم، ضربات زيادي بخورد و حق‌خوري‌هايي در حق ورزشکاران کشورمان با توجه به نداشتن نماينده يا نفوذ در سازمان‌هاي بين‌المللي ورزش صورت بگيرد.
هاشمي‌طبا درباره چگوني از دست رفتن کرسي ايران در IOC مي‌گويد: «در سال 83 با توجه به اينکه تدوام حضورم در IOC، به ادامه کارم در کميته ملي المپيک برمي‌گشت و من هم در دوره جديد انتخاب نشده بودم، اين کرسي از ايران گرفته شد. ادعا کردند که شش ماهه دوباره پست ايران را در کميته بين‌المللي المپيک پس مي‌گيرند، الان نه شش ماه، نه شش سال، بلکه 16 سال از آن روز مي‌گذرد و هنوز ايران در IOC نتوانسته نماينده‌اي داشته باشد. در داخل خودمان به خودمان و نه به شخص من، بلکه به ورزش کشورمان ضربات زيادي زده‌ايم و کسي هم رسيدگي نمي‌کند.»
گفتند پول بدهيد و کرسي بگيريد
آخرين عضو ايراني عضو کميته بين‌المللي المپيک معتقد است که حضور دوباره در IOC سخت است و به موانعي که در اين باره وجود دارد، مي پردازد: «کشورهاي ديگر از نماينده خود مي‌خواهند عضو کميته بين‌المللي المپيک شود و از او حمايت مي‌کنند، پول خرج مي‌کنند. اين کار را عربستان، قطر و کشورهاي ديگر نيز انجام مي‌دهند و براي داشتن پست در کميته بين‌المللي المپيک پول‌پاشي مي‌کنند. مثل عربستان که سال‌ها پيش يک پول کلان براي عضويت در IOC پرداخت کرده بود.»
هاشمي‌طبا در پايان به پيشنهادهاي عجيب سارامانش براي دادن يک کرسي به ايران در کميته بين‌المللي المپيک اشاره مي‌کند: «به من گفتند که اگر اين رقم را ايران به کميته بين‌المللي المپيک کمک کند، مي‌توانيد در IOC عضو شويد. سامارانش توقعاتي ديگري از ما داشت و سال 67 که عضويت ما اتفاق نيفتاد به ما گفت يک ملوان اسپانيايي را که در ايران زنداني است آزاد کنيد، من تلاش مي‌کنم که ايران در IOC پست بگيرد.»