سعيد احمديان/ روزنامه جوان- دور تازه برخورد با مدیران متخلف فوتبال در حالی از هفته گذشته با بازداشت معاون باشگاه پرسپولیس آغاز شده است که مسئولان وزارت ورزش از عزم جزم این وزاتخانه برای برخورد با فساد در ورزش خبر می‌دهند. در گفتگو با امیررضا واعظ‌آشتیانی، مدیرعامل اسبق باشگاه استقلال درباره میزان تأثیرگذاری این برخورد‌ها و زمینه‌های فساد در ورزش صحبت کرده‌ایم.
چوب مدیران ضعیف و عدم نظارت را می‌خوریم
واعظ‌آشتیانی در ابتدای صحبت‌هایش درباره ریشه فساد در ورزش اینطور توضیح می‌دهد: «تا زمانی که یک سازمان، یک باشگاه یا یک تشکیلات، ساختاری برای آن تعریف نشده باشد و نظارتی صورت نگیرد، تولید چنین مفاسدی اجتناب‌ناپذیر است. بخش دیگر قضیه انتخاب مدیران ناتوان است، چنین مدیرانی عامل تولید فساد هستند. وقتی مدیری توانایی اداره مجموعه‌اش را ندارد، از کنار آن افرادی فرصت‌طلب سوء‌استفاده و مثل موریانه شروع به جویدن تشکیلات می‌کنند. علاوه بر این چه در استقلال، چه پرسپولیس و چه باشگاه‌های دیگر، وقتی نظارتی بر عملکرد مدیرعامل، هیئت مدیره و عوامل اجرایی آن باشگاه نباشد، مفاسدی مانند زد و بند، تضییع حقوق بیت‌المال و مسائل این‌چنینی را شاهد خواهیم بود.»
مدیرعامل سابق استقلال معتقد است که مدیران ارشد ورزش هم باید مورد بازخواست قرار گیرند: «اگر مدیران ارشد به واسطه انتخاب مدیران ضعیف و ناتوان و عدم نظارت بر عملکردشان توسط مقامات بالاتر دولت مورد مواخذه قرار نگیرند، شاهد گسترش فساد در ورزش خواهیم بود؛ لذا مدیران ارشد در برابر انتصاب‌های نادرست‌شان باید پاسخ بدهند و در عین حال اگر مفسده‌ای اعم از اقتصادی، اخلاقی یا با عنوان دیگری ایجاد شود، در کنار مدیرانی که مسئولیت دارند و باید مورد محاکمه قرار بگیرند، کسانی که این مدیران را منصوب کرده‌اند و بر آن‌ها نظارت نکرده‌اند هم باید مورد مواخذه قرار بگیرند.»
وزیر ضعیف، مدیر ضعیف می‌آورد
واعظ‌آشتیانی نظارت نکردن را یکی از عوامل تأثیرگذار در گسترش فساد عنوان می‌کند: «متأسفانه شاهد اتفاقات ناگوار در عدم نظارت هستیم. در گذشته‌های دور بخشی در سازمان‌ها به نام بازرسی وجود داشت که الان رنگ و لعابی از این بازرسی‌ها دیده نمی‌شود. در گذشته این بخش‌ها به صورت تخصصی وارد بررسی عملکرد‌ها می‌شدند که کارنامه خوبی از خودشان بجا گذاشتند. سیستم بازرسی، اما به مرور از سازمان‌ها حذف یا به حاشیه‌ها رانده شد و بخشی از وظایف این سیستم به حراست‌ها واگذار شد. این در حالی است حراست سازمان‌ها هم به وظایف‌شان عمل نمی‌کنند یا اگر کاری انجام دهند، خیلی محدود است.»
این کارشناس مسائل مدیریتی ورزش ادامه می‌دهد: «اگر نظارت و کنترل نباشد، دغدغه حضور مدیران ناتوان و مدیرانی که به تضییع حقوق بیت‌المال می‌پردازند و در هیچ مرجعی هم مورد مواخذه برای پاسخگویی قرار نمی‌گیرند، وجود دارد. این در حالی است که یکی از مطالبات مردم از مسئولان، به کار گماردن مدیران توانمند است. البته انتخاب مدیران شایسته و توانا، به انتخاب وزیران توانمند بستگی دارد. وقتی انتخاب یک وزیر بر اساس معیار‌های شایسته‌سالاری نباشد، مدیران زیرمجموعه‌ای که توسط این مقام انتخاب می‌شوند، ضعیف‌تر خواهند بود. این مشکل سیستم اجرایی ماست که هم توان کاری را کاهش می‌دهد و هم سبب حیف و میل بیت‌المال می‌شود. با این حال مدیری که به عمد یا به واسطه ضعف به تضییع بیت‌المال و بودجه عمومی کشور می‌پردازد، به جایی پاسخگو نیست و مورد شماتت نیز قرار نمی‌گیرد.»
انتصاب یک مدیر حق‌الناس تلقی شود
البته واعظ‌آشتیانی حق‌الناس شمردن انتصابات به واسطه اثرات سوئی را که برخی انتخاب‌ها می‌تواند داشته باشد در کاهش فساد در ورزش مؤثر می‌داند: «مطالبه‌ای که وجود دارد، پاسخگویی مدیران و مواخذه مدیرانی است که به حیف و میل بیت‌المال پرداخته‌اند. با این حال تا زمانی که مسئولان ارشد ورزش کشور به این باور نرسند که انتصابات نابجا حق‌الناس تلقی می‌شود، این روند ادامه خواهد داشت؛ لذا باید بپذیرند که انتصابات خوب سبب حفظ حقوق مردم و منافع عمومی به لحاظ حق‌الناس بودن در انتصابات است.»
مدیرعامل سابق استقلال به همین دلیل انتصابات درست و نظارت را باعث کاهش تخلفات در ورزش عنوان می‌کند: «اگر انتصابات درست باشد و نظارت صورت گیرد هم بیت‌المال حفظ می‌شود و هم مطالبات مردم پاسخ داده می‌شود، کارآمدی نیز افزایش پیدا می‌کند. در این صورت است که می‌توانیم شاهد پیشرفت در فعالیت‌ها به مدد حضور مدیران متعهد در عرصه تصمیم گیری ورزش کشور باشیم.»
دولت و مجلس یقه وزیر ورزش را بگیرند
واعظ‌آشتیانی درباره تأثیرگذار بودن یا نبودن برخورد‌هایی مانند بازداشت معاون باشگاه پرسپولیس هم می‌گوید: «اگر اراده برخورد با فساد مستمر باشد خوب است، اما اگر این اراده مقطعی باشد، می‌تواند اثرات سوئی داشته باشد و فضا را بدتر کند. باید نتیجه چنین برخورد‌هایی را در دوران وزیر فعلی ورزش مورد بررسی قرار دهیم. باید یک گزارش کار درباره دستگیری‌ها و برخورد‌هایی که صورت می‌گیرد به مردم داده شود. علنی برگزار شدن دادگاه‌های مفسدان اقتصادی و اطلاع‌رسانی درباره این افراد می‌تواند یک نمونه خوب برای وزارت ورزش باشد که مسئولان آن درباره مواخذه مدیرانی که باعث تضییع بیت‌المال شده‌اند، گزارش بدهند و درباره اتهامات‌شان اطلاع‌رسانی کنند تا مردم بدانند که در حوزه ورزش هم با متخلفان برخورد می‌شود.»
کارشناس مدیریت ورزش در پایان درباره چشم‌اندازی که درباره مبارزه با فساد در ورزش با توجه به عملکرد وزارت ورزش در سال‌های اخیر دیده می‌شود هم اینطور توضیح می‌دهد: «وزارت ورزش بابت عدم نظارت باید چه از سوی دولت و چه مجلس مورد مواخذه قرار گیرد، باید از آن‌ها سؤال شود که چرا به وظایف‌شان عمل نکرده‌اند تا کار به اینجا برسد. مسئولان وزارت ورزش به جهت انتخاب افراد ناتوان و ضعیف و عدم نظارت که منجر به فساد در ورزش شده و به بیت‌المال ضربه زده است، در مظان اتهام هستند. هم مدیران متخلف باید بازخواست شوند و هم دولت باید وزیر ورزش را مورد سؤال قرار دهد که چرا وظایف ذاتی‌اش را که نظارت و انتخاب مدیران توانمند است رعایت نکرده تا صدمات مالی و اقتصادی به بیت‌المال وارد شود. جزو حقوق مردم است که مجلسی‌ها وزیر ورزش را مورد مواخذه قرار دهند، اگر پاسخ قانع‌کننده بود که هیچ، اما اگر قانع‌کننده نبود مراحل قانونی برخورد با این مدیر پیگیری شود.»