سعید احمدیان/ روزنامه جوان- اتـفـاقات تـــلخ ورزشگاه‌های فوتبال در یک ماه اخیر در حالی زنگ خطر را برای ورزش ایران به صدا درآورده است که مسئولان به جای واکاوی معضلات فرهنگی حاکم بر ورزش و دلایل بروز چنین حاشیه‌های فاجعه‌باری که یک کشته و دو نابینا به همراه داشت، به دنبال رفع مسئولیت از خودشان هستند. در گفت‌وگو با امیررضا واعظ‌آشتیانی، مدیرعامل اسبق باشگاه استقلال ریشه‌های حاشیه‌های استادیوم‌ها را که آخرین آن در جریان فینال جام حذفی در اهواز رخ داد، بررسی کرده‌ایم.
جناب واعظ! جو متشنج حاکم بر ورزشگاه‌های فوتبال در چند وقت اخیر که آخرین آن هم آبروریزی در برگزاری فینال جام حذفی بود، نگرانی‌های زیادی را به وجود آورده است، اما مسئولان فدراسیون فوتبال در این باره به دنبال رفع مسئولیت از خودشان هستند، صحبت‌هایتان را در این باره آغاز می‌کنید؟
اتفاقی که پیش می‌آید قطعاً کوتاهی‌هایی توسط افراد خاص صورت می‌گیرد و این اجتناب‌ناپذیر است ولی مهم این است که مدیریت کلان با چه کسی است. وقتی جام حذفی برگزار می‌شود، فدراسیون فوتبال متولی برگزاری مسابقه است و برای انجام آن با نهاد‌ها و ارگان‌های مختلف هماهنگی می‌کند که آن‌ها نیز هر کدام وظایف خودشان را دارند. با این حال برگزاری کیفی یک مسابقه با فدراسیون فوتبال است، کار‌های تخصصی برگزاری بازی که به ارگان‌ها و نهاد‌های دیگر سپرده نمی‌شود. متأسفانه به دلیل ناآشنایی مسئولان فدراسیون فوتبال با مقوله مدیریت و برنامه‌ریزی، مشکلات خودشان را در دیگران جست‌وجو کنند. این رویه متأسفانه در فدراسیون فوتبال نهادینه شده است و آن‌ها به دنبال این هستند که عیوب خودشان را در دیگران پیدا کنند.
با چنین وضعیتی، چه توصیه‌ای به مسئولان فدراسیون فوتبال دارید؟
در هر صورت اینکه بخواهیم نهاد‌های دیگر را مقصر اعلام و خودمان را مبرا از تقصیر عنوان کنیم، جای تعجب دارد. چقدر خوب است که این نگاه در فوتبال، ورزش و دیگر عرصه‌های کشور حاکم شود که مدیران نسبت به انتقادات سازنده هر چند تند، نگاه منطقی داشته باشند. دلیل ندارد همه جمع شوند و تعریف کنند، آن هم فدراسیون فوتبال که با توجه به عملکردش جای تعریفی باقی نگذاشته است. فدراسیون فوتبال هفت سال نتوانست یک مربی را کنترل کند. یک مربی خارجی، ساختار فدراسیون فوتبال را از بالا تا پایین به سخره گرفته بود و هر موقع اراده می‌کرد حاشیه و تنش ایجاد می‌کرد. امروز رئیس فدراسیون فوتبال می‌گوید مربی‌ای را انتخاب کردیم که چالش‌های آقای کی‌روش را نداشته باشد و اینطور اعتراف می‌کنند که مقابل کی‌روش ضعیف بودیم. وقتی چنین اعترافی وجود دارد، چطور مدعی هستید که عملکردتان به عنوان نمونه در برگزاری مسابقه فینال جام حذفی، بهتر از ارگان‌های دیگر بوده است و مسئولیت اتفاقات متوجه ما نیست! عملکردتان را در ترازوی نقد بگذارید، من از همین تربیون روزنامه شما اعلام می‌کنم، حاضرم با رئیس فدراسیون فوتبال یا هر فرد دیگری که مدعی است فدراسیون فوتبال موفق است یک مناظره در حضور تمامی اصحاب رسانه برگزار کنم، نه اینکه یکطرفه بنشینند و حرف بزنند و این هنر نیست.
نکته قابل تأمل اینکه فدراسیون فوتبال و وزارت ورزش درباره فرهنگ‌سازی در ورزشگاه‌ها و باشگاه‌ها جدی وارد نمی‌شوند و حتی رئیس فدراسیون فوتبال کار فرهنگی را از وظایف فدراسیون نمی‌داند و اتفاقات ورزشگاه‌ها را برگرفته از فرهنگ جامعه می‌داند!
این حرف‌های کلیشه‌ای است که هم آقای تاج و هم آقای سلطانی‌فر به عنوان وزیر ورزش آن را عنوان می‌کنند و مدعی هستند که اتفاقات غیرفرهنگی ورزشگاه‌ها برگرفته از سطح جامعه است. واقعاً نسبت به چنین دیدگاهی آن هم از سوی مقام عالی ورزش در کشور و رئیس فدراسیون فوتبال باید تأسف خورد که نشان می‌دهد اطلاعات فرهنگی ندارند و در حیطه مسئولیت‌هایشان کار فرهنگی انجام نداده‌اند و اینطور برای رفع مسئولیت از خودشان، آدرس غلط به مردم می‌دهند. آیا در باشگاه‌ها، ورزشگاه‌ها یا سالن‌های ورزشی، وزارت ورزش توانسته قوانین و مقرراتی را تدوین کند که یک ورزشکار یا یک مربی وقتی وارد یک فضای ورزشی می‌شود، آن را رعایت کند؟ آیا در کشور‌های مطرح فوتبال دنیا تماشاگرانش دارای یک فرهنگ یکدست هستند که وقتی وارد ورزشگاه می‌شوند، بدون تنش و حاشیه نظاره‌گر مسابقات هستند؟
قطعاً اینطور نیست، در اروپا هم اوباش وجود دارد که نقش مخربی در فرهنگ جامعه‌شان دارند، اما چرا این اتفاقات آنجا کمتر می‌افتد؟
وقتی این افراد در ورزشگاه‌ها و سالن‌های ورزشی حضور پیدا می‌کنند، می‌دانند که باید تابع قوانین و مقررات آنجا باشند و مجازات سنگینی برای زیر پا گذاشتن قانون استادیوم‌ها وجود دارد. همه کسانی که به استادیوم‌ها ورود پیدا می‌کنند، فارغ از سطح فرهنگی که بین آن‌ها وجود دارد، به قوانین حاکم بر اماکن ورزشی احترام می‌گذارند و مجریان قانون نیز با افراد قانون‌شکن، برخورد جدی و قاطع می‌کنند. آیا چنین اتفاقی را در ورزشگاه‌های ایران شاهد هستیم؟ آیا وزیر ورزش و رئیس فدراسیون فوتبال ننشسته‌اند که تحلیل کنند مجموعه‌های ورزشی به مقررات و قوانین حضور هواداران و تماشاگران نیاز ندارد؟ رکن قضایی فدراسیون فوتبال چند بار با احکام سنگین مدیران، سرمربیان و بازیکنان بی‌ادب و متخلف را متنبه کرده است؟ به راحتی یک سرمربی یا یک بازیکن اتهام می‌زند، چه برخوردی با او می‌شود؟
کمتر شاهد بوده‌ایم برخورد قاطعی صورت بگیرد.
این نشان‌دهنده این است که مسئولان فوتبال ایران نسبت به کار‌های فرهنگی بیگانه هستند. در وزارت ورزش، معاونتی به نام فرهنگی وجود دارد، این معاونت بیاید گزارش دهد که در حوزه برنامه‌های فرهنگی چه کار‌های انجام داده است؟ آیا کسانی که مدعی هستند رفتار ناهنجار تماشاگران برگرفته از فرهنگ اجتماع است، باید همین رفتار را در استادیوم‌ها هم پیاده کنند، یا یکسری قوانینی باید وجود داشته باشد که جلوی آن را بگیرد؟ مدیرانی در ورزش مسئولیت گرفته‌اند که کمترین اطلاعات را در حوزه فرهنگ دارند، این سبب می‌شود تا علاوه بر فوتبال در سایر ورزش‌ها هم ناهنجاری دیده شود، چه تدبیری برای جلوگیری از این ناهنجاری‌ها انجام شده است؟
می‌گویند ربط ندارد، اما معاون وزیر ورزش به اهواز می‌رود تا جنجال‌های فینال جام حذفی را بررسی کند و گزارش بدهد!
رفتار و گفتارشان متناقض و همراه پارادوکس است، رسانه باید سرنوشت پرونده‌هایی مانند اتفاقات فینال جام حذفی را پیگیری کند، اما معتقدم که این موضوع را در بین اخبار دیگر محو خواهند کرد. در صورتی که این یک آلارم خطر جدی است که اگر پیگیری نشود، قطعاً در فوتبال و رشته‌های دیگر حوادث تلخ‌تری را شاهد خواهیم بود.
با توجه به اینکه برخورد قاطعی با ناهنجاری‌ها نمی‌شود و خبری از فرهنگ‌سازی نیست، قطعاً این مسائل در ورزشگاه‌ها تکرار خواهد شد. چه باید کرد تا شاهد چنین اتفاقات تلخی نباشیم؟
وقتی قوانین سلیقه‌ای اجرا شود، احکام سلیقه‌ای و رفاقتی صادر شود، جسارت در صدور رأی وجود نداشته باشد و برای پاک کردن صورت‌مسئله، یکی از مدیران میانی را برکنار کنند، نمی‌توان به آینده امیدوار بود. تا زمانی که در انتخاب مدیران شایسته‌سالاری رعایت نشود و به افراد کارآمد و خوشفکر میدان داده نشود، همین حلقه مدیریتی محدود در ورزش کشور تکرار خواهد شد. تا زمانی که در ورزش باندی، قبیله‌ای، گروهی یا لهجه‌ای جلو برویم، نمی‌توانیم وضعیتی بهتر از این را برای فضای ورزش به خصوص در بخش فرهنگی شاهد باشیم و اتفاقات بدتری هم خواهد افتاد.