سعید احمدیان/ روزنامه جوان- از آن سال که حسین رضازاده پس از خیره کردن چشم‌های خیلی‌ها در دنیا در سیدنی مدال طلای وزنه‌برداری المپیک را گرفت و با پیشنهاد ۱۰ میلیون دلاری ترک‌ها برای تغییر تابعیت روبه‌رو شد، بیش از دو دهه می‌گذرد، سال‌هایی که ورزش ایران کم ندیده است که چنین پیشنهاد‌هایی به دیگر قهرمانانش از طرف کشور‌های دیگر بشود. رضازاده نه گفت، اما پس از او ورزشکارانی بودند که خیلی‌های‌شان وقتی کمبود‌ها و بی‌توجهی‌ها را دیدند، با تمام عرقی که به کشورشان داشتند، به پیشنهادهایشان از خارج از ایران بله گفتند و با تغییر تابعیت زیر پرچم دیگری مسابقه دادند. شاید برخی بودند که با سوءاستفاده و سیاسی‌کاری و با وجود حمایت‌های حداکثری به پرچم کشورمان پشت کردند، اما برخی هم بودند که غم نان و مدال نگذاشت آن‌ها در ایران بمانند.
یکی‌شان مانند بهمن نصیری ملی‌پوش قایقرانی که نامش خردادماه با انصراف از رفتن به المپیک به نفع نازنین ملایی دیگر قایقرانی که با او مشترکاً سهمیه گرفته بودند، سر زبان‌ها افتاد، قهرمانی که ناملایمتی‌ها را سال‌ها پیش دیده بود، تصمیم گرفته بود جلای وطن کند و برای آذربایجان مسابقه بدهد، اگر چه تصمیمش را عوض می‌کند و به ایران برمی‌گردد و پس از آن دو طلای آسیا و یک سهمیه المپیک برای ایران می‌گیرد تا نشان دهد که مسئولان باید قدر قهرمانانی مانند او را بیشتر از قبل بدانند، قهرمانی که با وجود افتخاراتش امروز لنگ یک شغل است!
رفت و برگشت قهرمان
داستان تغییر تابعیت بهمن نصیری به روز‌های پس از بازی‌های آسیایی جاکارتا برمی‌گردد، آن روز‌ها ملی‌پوش روئینگ قایقرانی یک تصمیم جنجالی می‌گیرد و به پیشنهاد کشور آذربایجان جواب مثبت می‌دهد: «به دلیل مشکلات موجود در رشته قایقرانی، تصمیم به رفتن گرفتم.»
او خرداد امسال در مصاحبه‌ای که با یکی از پایگاه‌های خبری به نام صدای زنجان داشت، در واکنش به برخی اظهارات در رابطه با پناهندگی خود به جمهوری آذربایجان گفته بود: «اصلاً موضوع پناهندگی مطرح نبود! کسانی که چنین نظراتی را اعلام می‌کنند اگر اطلاعات کاملی داشته باشند باید بدانند که جمهوری آذربایجان کشوری است که پناهنده قبول نمی‌کند!»
افشین فرزام سرمربی تیم ملی روئینگ در گفتگو با «جوان» درباره دلیل تصمیم نصیری به جزئیات بیشتری می‌پردازد: «در مقطعی که آقای نصیری بعد از بازی‌های آسیایی جاکارتا به آذربایجان رفتند، من هدایت تیم ملی بانوان را بر عهده داشتم. احساس می‌کنم نتیجه نگرفتن تیم قایقرانی مردان در بازی‌های آسیایی در رفتن آقای نصیری اثرگذار بود، البته به هر حال امکاناتی که در رشته‌هایی مانند روئینگ در کشور‌های دیگر است و همچنین تسهیلاتی که برای یک ورزشکار در نظر گرفته می‌شود، قطعاً جذابیتش به گونه‌ای بوده که ورزشکار ما تصمیم گرفته بود که از ایران مهاجرت کند و برود.»
حضور نصیری که یکی از ملی‌پوشان مستعد قایقرانی بود در آذربایجان به پنج ماه نمی‌کشد و او به گفته خودش با صحبت‌هایی که فرزام سرمربی تیم ملی روئینگ انجام می‌دهد، به ایران برمی‌گردد: «شرایط خوب بود و دستمزد خوبی داشتم، اما مطابق قوانین به دلیل تغییر تابعیت برای مدت دو سال نمی‌توانستم پارو بزنم (هر ورزشکار در صورت تغییر تابعیت تا دو سال نمی‌تواند در هیچ رویداد رسمی شرکت کند) و از سوی دیگر می‌خواستم برای کشورم پارو بزنم، بازگشتم. در آن مدت با افشین فرزام که مربی تیم ملی ایران بود، در تماس بودم و او من را به بازگشت تشویق کرد. پس از تغییرات با افشین فرزام صحبت کردم و تصمیمم عوض شد و پارو زدن برای کشور خودم را انتخاب کردم. به هر حال قایقرانی یکی از رشته‌هایی است که نیاز به حمایت دارد و ما، چون لیگ و درآمد نداریم از نظر مالی با مشکل مواجه می‌شویم.»
.jpg)
فرزام هم که نقش زیادی در بازگشت دوباره نصیری داشته می‌گوید: «بعد از بازی‌های آسیایی جاکارتا، کمیته فنی فدراسیون قایقرانی تشکیل شد و هدایت تیم مردان به من سپرده شد، بعد از اینکه آقای نصیری متوجه این موضوع شد با من در ارتباط بود و صحبت می‌کرد و در نهایت تصمیم گرفت برگردد و در تیم ایران کارش را ادامه دهد. امیدوار شد که بتوانیم با هم نتایج خوبی کسب کنیم و این اتفاق هم افتاد و ما بعد از برگشت آقای نصیری، در اولین مسابقه‌ای که اعزام شدیم، ایشان توانست مدال طلای آسیا را کسب کند و در ادامه هم در کاپ آسیایی طلا گرفت و در نهایت هم در مسابقات کسب سهمیه المپیک که کار خیلی سختی بود، توانست مدال نقره بگیرد. به اهدافی که تبیین کرده بودیم برسیم و این باعث امیدواری و اعتماد بهمن نصیری شد که هم برگردد و هم نتایجی که دوست دارد به آن برسد.»
سرمربی تیم روئینگ به حمایت‌هایی که سبب شد تا این ملی‌پوش دلگرم شود، هم اشاره می‌کند: «در کنار این مسئله حداقل کاری که می‌توانستم برای حمایت از این ملی‌پوش را انجام دادم، چند حامی مالی پیدا کردم تا در زمینه مکمل‌های ورزشی که خیلی گران شده است نصیری هزینه‌ای نداشته باشد و هم از نظر مالی دغدغه‌هایش کمتر شود.»
۲ طلای آسیا + سهمیه المپیک
نصیری پس از بازگشت به ایران با کسب دو مدال طلا برای ایران در رقابت‌های کاپ آسیا و قهرمانی آسیا در سال ۲۰۱۹، پتانسیلش را نشان می‌دهد، او اردیبهشت هم در رقابت‌های کسب سهمیه المپیک همراه با نازنین ملایی با کسب مدال نقره، سهمیه المپیک را می‌گیرد. با توجه به قوانین فدراسیون جهانی قایقرانی، با وجود کسب دو نفره سهمیه، تنها یک نفر از بین ملایی و نصیری باید به المپیک اعزام می‌شد که نصیری در یک تصمیم بزرگ و به گفته سهرابیان رئیس فدراسیون قایقرانی، پهلوانانه انصراف می‌دهد تا ملایی اعزام شود.
در حالی نصیری پس از بازگشت دوباره به ایران توانسته با دو مدال طلا و کسب سهمیه شایستگی‌هایش را ثابت کند که هنوز درگیر پیدا کردن یک شغل است، همان دغدغه‌ای که سه سال پیش سبب مهاجرتش شد. فرزام در این باره می‌گوید: «الان تنها دغدغه‌اش این است که بتواند استخدام شود، پیگیری‌های لازم در این رابطه در حال انجام است و اگر این مسئله به نتیجه برسد، قطعاً بهمن نصیری با انگیزه مضاعف‌تری تمریناتش را آغاز خواهد کرد.»
مشکل اشتغال نصیری در حالی تا امروز حل نشده است که او در پاسخ به این سؤال که آیا در صورت عدم اجرایی شدن قول‌های مسئولان فدراسیون احتمال حضور دوباره در ترکیب تیم‌های خارجی از جمله آذربایجان وجود دارد؟ گفته است: «من از جمهوری آذربایجان برگشتم که برای کشورم افتخارآفرینی کنم، من وطنم را دوست دارم!» واکنشی که نشان می‌دهد باید مسئولان با فراهم کردن حداقل‌هایی مانند یک شغل برای یک قهرمان، زمینه افتخارآفرینی بیشترشان را فراهم کنند.
توسعه زیرساخت‌ها به علاوه حمایت از قهرمانان
افشین فرزام سرمربی تیم ملی روئینگ قایقرانی در گفت‌وگویش با «جوان» معتقد است قهرمانان و ملی‌پوشان با اندکی توجه، به تغییر تابعیت فکر نمی‌کنند: «با حداقل امکانات و حمایت‌های اقتصادی، بچه‌ها حاضرند در کشورشان بمانند. همچنین دوست دارند وقتی ماندند نتیجه بگیرند و یک بخش برای موفقیت در این زمینه مسائل فنی است و بخشی دیگر هم امکانات است. به خصوص که در رشته قایقرانی در بخش روئینگ امکاناتمان نسبت به سایر کشور‌ها خیلی ضعیف است. ورزشکارانی مانند بهمن نصیری بر خلاف میل قلبی‌شان مهاجرت را انتخاب کرده بودند، هر قدر که امکانات و تسهیلات کشور‌های دیگر جذابیت داشته باشد، اما قابل مقایسه با عرقی که یک ملی‌پوش به کشورش دارد، نیست.» سرمربی تیم ملی روئینگ با اشاره به اینکه عمر قهرمانی یک ورزشکار کوتاه است، ادامه می‌دهد: «وقتی می‌دانید که یک سری امکانات دارید و می‌توانید پیشرفت مضاعفی داشته باشید، انگیزه‌تان هم بیشتر می‌شود. به هر حال عمر قهرمانی کوتاه است و شما در این مدت باید بیشترین بهره‌برداری را داشته باشید.»
فرزام به این دغدغه‌ها و بستر‌هایی که باید برای جلوگیری از مهاجرت قهرمانان به وجود بیاید، اشاره می‌کند: «یک بخش این دغدغه‌ها مسئله زیرساخت‌ها و امکانات است، کشور آذربایجان چرا در مقایسه با ایران باید امکاناتی در رشته قایقرانی داشته باشد که حتی تیم‌های مطرح جهان برای برگزاری اردو به این کشور می‌روند، حتی آن‌ها دو سال پیش بازی‌های اروپایی را با چه کیفیتی برگزار کردند، آیا نباید این امکانات در ایران هم باشد؟ بحث دوم وقتی چه مربی، چه ورزشکار یک کار تخصصی را انجام می‌دهد، به اندازه تخصص و زمانی که برای آن کار می‌گذارد، باید بتواند بهره‌وری مالی داشته باشد تا بتواند زندگی‌اش را بچرخاند. بحث زیاد‌ه‌خواهی نیست، حالا یک موقع هست یک نفر زیاده‌خواه است که می‌گوید برای من این کار و آن کار را بکنید. بحث ما آن حداقل‌هایی است که باید فراهم باشد تا ورزشکار یا مربی آرامش خیالی برای آینده داشته باشد و بداند که با ۵ یا ۱۰ سال حضور در ورزش حداقل خیالش راحت است که بعد از آن می‌تواند زندگی‌اش را بچرخاند و محتاج کسی نباشد. این مسائل و نگاه به آینده باعث می‌شود که ورزشکار به جایی برود که بتواند آینده ورزشی‌اش را بسازد.»
سرمربی تیم ملی روئینگ معتقد است جلوگیری از تکرار مهاجرت ورزشکارانی مانند بهمن نصیری به تغییر نگاه مسئولان و تصمیم‌گیران ورزش احتیاج دارد: «امیدوارم مسئولان نگاه بلندمدتی به مشکلات و دغدغه‌های ورزشکاران داشته باشند و این‌طور نباشد که با یک نگاه مقطعی و زودگذر با آن روبه‌رو شوند. برای برطرف کردن این کمبود‌ها باید نگاه کلی و همه‌جانبه وجود داشته باشد. مسئولان اگر می‌خواهند ورزش پیشرفت کند باید در سازوکار وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک، نگاه ویژه‌ای به رفع دغدغه‌های اهالی ورزش باشد. همچنین باید شایسته‌سالاری نهادینه شود، دلیلش هم این است که اگر به کسی که شایستگی‌اش را ثابت کرده، نگاه ویژه‌ای شود، انگیزه‌ای می‌شود برای ورزشکارانی که تازه می‌خواهند ورزش قهرمانی را شروع کنند. آن‌ها وقتی این توجه را ببینند سعی می‌کنند آن‌قدر باانگیزه و باکیفیت کار کنند تا به آن مرحله برسند و این خودش یک رقابت خوب هم ایجاد می‌کند.»