سعید احمدیان/ روزنامه جوان- پس از وقفه ایجاد شده به دلیل شرایط قرمز کرونایی، دیروز از ۹ سردیس قهرمانان تاریخ المپیک و پارالمپیک رونمایی شد تا سردیسهای مدالآوران در موزه ملی ورزش کم کم در حال تکمیل شدن باشد. مراسمی که بار دیگر خیلی از پیشکسوتان و قهرمانان دیروز و امروز ورزش را در سالن تازه تأسیس اجتماعات ساختمان کمیته ملی المپیک در خیابان سئول شمالی تهران دور هم جمع کرد تا سردیسهای محمود نامجو، پرویز جلایر و اسماعیل علمخواه از وزنهبرداری، منصور بزرگر، شمسالدین سیدعباسی، محمدعلی خجستهپور، محمد پذیرایی و ابوطالب طالبی از کشتی و محمدرضا میرزایی از قهرمانان پارالمپیکی رشته پرتاب نیزه هم در موزه ملی ورزش جا خوش کنند.
برگی دیگر از رشته پرافتخار کشتی
مانند همیشه باز هم این کشتیگیران بودند که با رونمایی از پنج سردیس بیشترین سهم را در مراسم دیروز داشتند. محمدعلی خجستهپور، دارنده مدال نقره المپیک ۱۹۵۶ ملبورن یکی از مدالآورانی بود که سردیس او به نمایش گذاشته شد. قهرمان تبریزی کشتی ایران که سال ۱۳۸۶ در سن ۷۶ سالگی درگذشت. مرحوم خجستهپور، کشتیگیر وزن ۵۲ کیلوی ایران همواره از تختی به عنوان الگویش یاد میکرد: «نه تنها در تیم، بلکه در اداره تربیت بدنی راهآهن و باشگاه فولاد نیز با او همدوره و همکار بودم و رفاقت نزدیکی با یکدیگر داشتیم.»
مرحوم محمد پذیرایی دیگر مدالآوری بود که از سردیس او رونمایی شد. نخستن کشتیگیر فرنگیکار ایران که نخستین نشان المپیک را در سال ۱۹۶۰ در رم کسب کرده است. پذایریی که سال ۱۳۸۰ در ۷۳ سالگی درگذشت، در مصاحبهای انتقادی با مجله کیهان ورزشی با اعتراض به نادیده گرفتن سالها تمرین و تعلیم توسط مسئولان ورزش گفته بود: «هیچ مربی سازندهای در ورزش ایران به حق خودش نرسیده است.»
سومین سردیس مراسم دیروز مربوط به مرحوم ابوطالب طالبی بود، دارنده مدال برنز المپیک ۱۹۶۸ مکزیکوسیتی که سه مدال برنز جهان را در سال ۱۹۶۶، ۱۹۶۷ و ۱۹۶۹ در کارنامهاش دارد. سالها پیش یکی از روزنامهنگاران درباره او که به دلیل بیماریهای ناشی از وزن کم کردنهای زیاد در سال ۸۷ و در سن ۶۳ سالگی درگذشت، نوشته بود: «اگر طالبی طی چهار سال حضور در مسابقات جهانی و المپیک به ژاپنیها نمیباخت یا با آنها مساوی نمیکرد، سه برنز از چهار برنز او طلاییرنگ میشد.» علیاکبر حیدری از پیشکسوتان کشتی و از همدورههای طالبی و دارنده برنز المپیک ۱۹۶۰ در مراسم دیروز به ذکر خاطره جالبی از محروم طالبی پرداخت: «مرحوم طالبی یک عادت در کشتی گرفتن داشت و همیشه حریفانش را به دایره وسط کشتی میکشاند و آنجا آنها را ضربه و خاک میکرد.»
مرحوم سیدشمسالدین سیدعباسی که مدال برنز ۱۹۶۸ مکزیکوسیتی را در رشته کشتی آزاد برای کشورمان به ارمغان آورده، چهارمین کشتیگیری بود که از سردیسش رونمایی شد. شگرد اصلی سیدعباسی فن فتیله پیچ بود و به آقای فتیله پیچ و استاد فتیله پیچ شهرت داشت. او در حالی سال ۱۳۸۲ در سن ۶۱ سالگی دار فانی را وداع گفت که علاوه بر برنز المپیک، طلای جهان در سال ۱۹۷۰ و دو مدال نقره ۱۹۶۹ و ۱۹۷۱ جهان را هم در کارنامه افتخاراتش دارد. حیدری همدوره این قهرمان در مراسم رونمایی دیروز از علاقه عجیب مردم به کشتیهای مرحوم سیدعباسی گفت: «هر زمانی مسابقه داشت، کل بازار تهران در سبزهمیدان تعطیل میشد و و مردم میآمدند تا کشتی سیدعباسی را ببینند.»
منصور برزگر هم آخرین کشتیگیری بود که سردیس او به نمایش گذاشته شد. دارنده مدال نقره المپیک ۱۹۷۶ مونترال که یک طلای جهان در سال ۱۹۷۳ و دو نقره جهانی در سالهای ۱۹۷۵ و ۱۹۷۷ هم در کارنامهاش دیده میشود. بزرگر در مراسم دیروز به نکته قابل توجهی اشاره کرد: «این مراسم نه برای من، بلکه برای جوانانی که هدفشان را ورزش انتخاب کردهاند یک پیام مهم دارد، اینکه اگر قهرمان شوند، جاودانه میشوند و در موزه ملی ورزش جا میگیرند.»
از نامجو تا جلایر و علمخواه
در مراسم دیروز از سردیس سه مدالآور وزنهبرداری در المپیک هم رونمایی شد. مرحوم محمود نامجو که پرافتخارترین وزنهبردار ایرانی در رقابتهای المپیک و جهانی بود و مدال نقره المپیک ۱۹۵۲ هیلسینکی و برنز ۱۹۵۶ مونیخ را کسب کرده یکی از آنها بود. او همچنین دارنده سه مدال طلا، یک مدال نقره و دو مدال برنز مسابقات قهرمانی وزنهبرداری جهان نیز هست. عظیمی یکی از پیشکسوتان وزنهبرداری در مراسم دیروز به نکته جالبی از سبک زندگی مرحوم نامجو اشاره کرد: «نامجو وقتی به المپیک ۱۹۴۸ لندن رفت، یک کماچدان، تخممرغ و برنج را با خودش به لندن برده بود و همواره کته با تخممرغ قبل از مسابقات میخورد و معتقد بود که این غذای محلی نیروی او را زیر وزنه افزایش میدهد و اگر ترک عادت کند، وزنه روی دست او نمیماند.»
مرحوم اسماعیل علمخواه دیگر وزنهبرداری بود که از سردیسش رونمایی شد. او که سال ۱۳۶۷ در ۵۲ سالگی درگذشت، برنده مدال برنز بازیهای المپیک ۱۹۶۰ رم است. درباره علمخواه نقل کردهاند که او برای آموزش علاقهمندان به وزنهبرداری به پیشنهاد استان چهارمحال و بختیاری هم نه نگفت و مدتی در شهرکرد به آموزش نوجوانان و جوانان این خطه پرداخت: «در چنین نقاطی از ایران، نوجوانان فراوانی هستند که به طور ذاتی نیرومندند و در صورت سرمایهگذاری هدفمند و بهرهگیری از روشهای آموزشی مدرن میتوانند رکوردهای اعجابانگیزی را بجا بگذارند و در میادین بینالمللی نیز بدرخشند.»
از سردیس مرحوم پرویز جلایر که در المپیک ۱۹۶۸ مکزیکوسیتی مدال نقره گرفت هم دیروز رونمایی شد. قهرمانی که سال ۹۸ در سن ۸۰ سالگی درگذشت. مرحوم جلایر که برنز جهانی وزنهبرداری در سال ۱۹۶۶ را هم کسب کرده است، علاقهاش به رشته وزنهبرداری را نیز اینطور توصیف کرده بود: «از نوجوانی به وزنهبرداری علاقه داشتم و با سوراخ کردن آجرهای قزاقی در منزل به تمرین بلند کردن وزنه میپرداختم.»
جانبازی که ۴ طلای پارالمپیک دارد
یکی از سردیسهای دیروز هم سهم قهرمانان پارالمپیکی کشورمان بود و از سردیس محمدرضا میرزاییجابری، دارنده چهار مدال طلای رشته پرتاب نیزه در پارالمپیکهای ۱۹۹۶ آتلانتا، ۲۰۰۰ سیدنی، ۲۰۰۴ آتن و ۲۰۰۸ پکن رونمایی شد. میرزایی که از جانبازان پرافتخار هشت سال دفاع مقدس است در سن ۱۶ سالگی به جبهه میرود و در عملیات کربلای ۵ به فیض جانبازی نائل میآید. میرزایی در مراسم دیروز یکی از بهترین خاطراتش را کسب مدال طلا در المپیک ۱۹۹۶ آتلانتا و برافراشته شدن پرچم ایران در خاک امریکا عنوان کرد و از مسئولان خواست تا وقتی قهرمانان و پیشکسوتان در قید حیات هستند از تجارب آنها برای تربیت قهرمانان استفاده کنند.