سعید احمدیان/ روزنامه جوان- یک ماه پس از پایان المپیک، بار دیگر خودتان را برای روز‌های داغی که والیبال برایتان می‌سازد، آماده کنید. اگر یک ماه پیش در توکیو، والیبال با آلکنو حتی ضعیف‌تر از المپیک ریو نتیجه گرفت و در همان مرحله اول حذف شد، این‌بار ملی‌پوشان والیبال دوباره به این کشور برگشته‌اند تا در قهرمانی آسیا به میدان بروند. البته این‌بار خبری از حضور سرمربی مشهور روس روی نیمکتمان نیست و والیبال با یک کادر ایرانی و با بهروز عطایی وارد مسابقات قهرمانی آسیا شده است.
رقابت‌هایی ۴۶ ساله
۱۶ تیم برتر آسیایی از امروز رقابت‌های‌شان را در بیست و یکمین دوره والیبال قهرمانی آسیا به میزبانی استان چیپای ژاپن در شهر‌های چیپا و فوناباشی آغاز می‌کنند. شهر چیپا را به بزرگ‌ترین مونوریل جهان و سواحلی مصنوعی‌اش می‌شناسند و فوناباشی را به سواحل کم‌عمقش که با توجه به فعالیت‌های تجاری، صنعتی شده است. حالا این دو شهر تجاری ژاپن که تنها در فاصله ۴۰ کیلومتری توکیو هستند از امروز به مدت هشت روز پایتخت والیبال آسیا هستند و قدرت‌های والیبال قاره کهن در رقابت‌های دیدنی‌شان را برای رسیدن به جام در دو سالن چیپا پورت آره‌نا و فوناباشی آره‌نا آغاز می‌کنند.
در حالی ژاپن از امروز میزبان والیبال قهرمانی آسیاست که این رقابت‌ها قدمتی ۴۶ ساله دارد، بزرگ‌ترین رقابت والیبال آسیایی‌ها که از سال ۱۹۷۵ آغاز شده و اولین دوره آن به میزبانی ملبورن استرالیا برگزار شد. قهرمانی آسیا ابتدا هر چهار سال یک‌بار برگزار می‌شد، اما از سال ۱۹۷۸ این مسابقات هر دو سال یک‌بار برگزار می‌شود و تیم‌های برتر آسیایی برای شناخت قهرمان به مصاف هم می‌روند.
در ۲۰ دوره گذشته تنها پنج تیم توانسته‌اند قهرمان شوند و جام‌ها را بین خودشان تقسیم کرده‌اند. ژاپنی‌ها که میزبان این دوره هستند با ۹ قهرمانی بیشترین عنوان را در آسیا به دست آورده‌اند و رکوردار هستند، بعد از آن کره جنوبی با چهار قهرمانی دومین تیم است و پس از آن نیز ایران و چین با سه و استرالیا با یک قهرمانی دیگر تیم‌هایی هستند که توانسته‌اند جام والیبال آسیا را به خانه ببرند.
دهه افتخارآمیز با ۳ جام
تا قبل از سال ۲۰۱۱ برای ایران، قهرمانی در آسیا یک هدف سخت بود، روز‌هایی که گرفتن یک ست از تیم‌های مطرح قاره، یعنی ژاپنی‌ها و کره‌ای‌ها یک رؤیا بود. تنها افتخار قابل توجه‌مان تا قبل از ۲۰۱۱، یک مدال مدال نقره و یک برنز بود. در دوازدهمین دوره رقابت‌ها که سال ۲۰۰۳ در چین برگزار شد، توانستیم با شکست ۳ بر ۲ استرالیا، اولین مدالمان را در قهرمانی آسیا کسب کنیم، یک مدال ارزشمند که برای والیبال ایران یک غنیمت باارزش از جنگ با تیم‌های مطرح آسیایی بود که ما در جمع‌شان نبودیم.سال 2009 هم تا آستانی قهرمانی پیش رفتیم اما در فینال به ژاپن نتیجه را واگذار کردیم تا نایب قهرمان شویم.
از سال ۲۰۱۱ میلادی یا همان ۱۳۹۰ شمسی با ورود خولیو ولاسکو به ایران، والیبال از این رو به آن رو شد و در کمتر از شش ماه پس از حضور سرمربی مشهور آرژانتینی، اولین قهرمانی‌مان در آسیا را به دست آوردیم تا نام ایران هم به باشگاه قهرمانان والیبال آسیا اضافه شود. شانزدهمین دوره قهرمانی آسیا شهریور ۹۰ به میزبانی ایران برگزار شد و تیم ملی والیبال توانست با پیروزی ۳ بر یک برابر چین، اولین قهرمانی را در آسیا جشن بگیرد. از آن دوره به بعد به جز سال ۲۰۱۷ که هجدهمین دوره بود و تیم ایران به دلیل حضور تیم دومش در قهرمانی آسیا روی سکو نرفت در بقیه دوره‌ها، یکی از سه تیم برتر آسیا بوده‌ایم.
در هفدهمین دوره که سال ۲۰۱۳ به میزبانی امارات برگزار شد، تنها با یک ست باخته و برتری ۳ بر صفر برابر کره در فینال، دومین قهرمانی‌مان را جشن گرفتیم. در هجدهمین دوره که سال ۲۰۱۵ در تهران برگزار شد تا فینال پیش رفتیم، اما در بازی نهایی ۳ بر یک نتیجه را به ژاپن واگذار کردیم و به مدال نقره رسیدیم.
آخرین دوره قهرمانی آسیا هم در سال ۲۰۱۹ و شهریور ۹۸ به میزبانی تهران برگزار شد که این‌بار برخلاف سال ۲۰۱۵، اجازه ندادیم جام از ایران خارج شود و با هدایت ایگور کولاکوویچ، تیم ملی والیبال توانست ۳ بر صفر استرالیا را شکست دهد و سومین قهرمانی‌اش در آسیا را به دست آورد. پیروزی که در آن با یک تیر دو نشان زدیم، هم شکست مقابل استرالیا در مرحله گروهی را جبران کردیم و هم در کسب قهرمانی در آسیا هت‌تریک کردیم.
به دنبال جام با مربی داخلی
حالا به جام بیست و یکم رسیده‌ایم و ایران به عنوان مدافع عنوان قهرمانی به ژاپن رفته است، آن هم پس از اینکه یک ماه پیش در المپیک نتوانستیم نتیجه قابل قبولی بگیریم و برخلاف ریو، خداحافظی زودهنگامی با این مسابقات داشتیم. نتیجه‌ای که ادامه روند عملکرد ضعیفمان با آلکنو پس از ناکامی در لیگ ملت‌های ۲۰۲۱ بود.
پس از دو رقابت سخت لیگ ملت‌ها و المپیک که به گفته محمدرضا داورزنی، رئیس فدراسیون والیبال نتایج تیم ملی، مردم را نسبت به حال والیبال نگران و آن‌ها را به ادامه موفقیت‌های این رشته دل‌زده کرده است، بیست و یکمین دوره قهرمانی آسیا، یک رقابت برای تجدید قوای والیبال و به گفته بهروز عطایی سرمربی تیم، میدانی برای دفن کردن خاطرات تلخ لیگ ملت‌ها و المپیک است.
تیم ملی والیبال در حالی برای جبران ناکامی‌های ریمینی و توکیو دوباره پا به ژاپن گذاشته است که برای اولین بار در یک دهه اخیر یک مربی ایرانی روی نیمکت ایران می‌نشیند. پس از خداحافظی زودهنگام با آلکنوی معروف، این‌بار نوبت به بهروز عطایی رسیده تا ادامه‌دهنده موفقیت‌های یک دهه اخیر والیبال باشد. عطایی که با هدایت او، تیم جوانان در سال ۲۰۱۹ قهرمان جهان شد، حالا پس از موفقیت‌هایش در رده‌های پایه، این‌بار در رده بزرگسالان یک مأموریت بزرگ، آن هم در یک مقطع زمانی ویژه با توجه به کارنامه ضعیف در دو رقابت لیگ ملت‌ها و المپیک برعهده گرفته که سبب شده کار او سخت شود.
دفاع از عنوان قهرمانی با ترکیب جدید
تیم ملی والیبال که در گروه B قهرمانی آسیا با تیم‌های پاکستان، تایلند و هنگ‌کنگ همگروه است، علاوه بر تغییر در کادر فنی در ترکیب تیم هم دچار تغییرات زیادی شده است و از ۱۲ بازیکن حاضر در المپیک، تنها پنج ملی‌پوش در ترکیب تیم اعزامی به قهرمانی آسیا، حضور دارند و تیم با ترکیبی از بازیکنان جوان و باتجربه بدون چهره‌های شاخصی مانند سعید معروف، سیدمحمد موسوی، علی شفیعی و امیر غفور مقابل حریفانش قرار می‌گیرد.
این در شرایطی است که تیم ایران برای دفاع از عنوان قهرمانی و کسب چهارمین جام با توجه به حضور پرقدرت ژاپن که با اکثر بازیکنان المپیکی‌اش در این مسابقات شرکت کرده است، کار سختی پیش‌رو دارد، به خصوص که هم در لیگ ملت‌ها و هم در المپیک مقابل چشم‌بادامی‌ها بازنده بودیم. با این حال عطایی که تیم ایران را امروز در اولین دیدار و از ساعت ۱۰ و ۳۰ دقیقه صبح به مصاف هنگ‌کنگ می‌فرستد، وعده داده است که تیم کشورمان تنها برای قهرمانی بجنگد، هدفی که از امروز کار شاگردانش برای رسیدن به آن آغاز می‌شود.
هرچند به نوشته سایت کنفدراسیون والیبال آسیا، انتظار می‌رود ایران، ژاپن، کره و چین قدرت‌های آسیایی خود را در مسابقات قهرمانی آسیا پررنگ‌تر نشان دهند، اما تیم‌های قدرتمندی مانند قطر، هند، چین‌تایپه، استرالیا و قزاقستان آماده چالش‌های قوی علیه آن‌ها هستند.