سعید احمدیان/ روزنامه جوان- همواره از زبان مسئولان ورزش شنیدهاید که راه موفقیت در المپیک از مسیر توجه به رشتههای پر مدال میگذرد؛ رشتههایی که نسبت به ورزشهای دیگر، مدالهای بیشتری در آن توزیع میشود و هر چه در این رشتهها بتوانیم موفقتر باشیم، میتوانیم مدالهای بیشتری دشت کنیم و جایگاهمان را در المپیک ارتقا دهیم. دو ماه از پایان المپیک توکیو میگذرد و در فاصله سه سال مانده تا دوره بعدی که سال ۲۰۲۴ در پاریس برگزار میشود، یکی از فاکتورهایی که میتواند نتیجه پاریس را نسبت به توکیو بهتر کند، توجه به رشتههای پرمدال و پایه است. اگر چه در یک برنامهریزی کوتاهمدت نمیتوان به هدف رسید و ورزش برای موفقیت در این رشتهها به یک برنامه بلندمدت و پایه محور احتیاج دارد تا در المپیکهای بعدی، کاروان ایران سهم بیشتری از مدالهای رشتههای پر مدالی مانند دوومیدانی، شنا، دوچرخهسواری، قایقرانی، ژیمناستیک و تیراندازی داشته باشد، سهمی که تا امروز و در ۱۷ دوره حضور ایران در المپیک تنها دو مدال از مجموع ۷۶ مدالی است که کسب کردهایم؛ یک طلا در تیراندازی و یک نقره در دوومیدانی.
موفقیت بیشتر با سرمایهگذاری روی رشتههای پر مدال
از روزی که پیر بارون دوکوبرتن فرانسوی به کمک دوستان خود در سال ۱۸۸۹ در پاریس همایشی تشکیل داد و اساس بازیهای جدید المپیک را پی نهاد، ۱۳۱ سال میگذرد، چیزی بیش از یک قرن، تصمیمی که نتیجه آن شد که آتن در ۱۸۹۶ میزبان اولین المپیک دوران تازه باشد، رقابتهایی که ابتدا یک جشن مذهبی بود و برای ادای احترام به زئوس پادشاه خدایان یونان هر چهار سال یک بار و از سال ۷۷۶ قبل از میلاد در المپیک که محل صحن زئوس بود برگزار میشد، اما سال ۳۹۴ میلادی امپراتور روم آن را تعطیل کرد. ۱۵ قرن طول کشید تا دوکوبرتن این بازیها را احیا کند و از آن روز تا امروز، المپیک به سیودومین دوره رسیده است و توکیو مرداد امسال میزبان آخرین دوره آن بود. المپیک ۲۰۲۰ که میتوان آن را یکی از عجیبترین دورههای تاریخ المپیک به حساب آورد، دورهای که بیماری همهگیر کووید ۱۹ آن را یک سال به تعویق انداخت و امسال هم تحت شدیدترین تدابیر بهداشتی مجوز برگزاری آن صادر شد. با این حال المپیک در دوره جدید که اولین دوره آن سال ۱۸۹۶ در آتن برگزار شد تا سیودومین دوره در توکیو، مهمترین رقابت ورزشی دنیا بوده و مدال آن برای هر ورزشکاری در هر رشتهای جز فوتبال که حساب آن جداست، با ارزشترین مدال عمر ورزشی یک قهرمان محسوب میشود. وسوسه انگیزترین و مهمترین رؤیایی که یک ورزشکار با آرزوی آن پا به این رقابت بزرگ میگذارد.

سرمایهگذاری و تلاش کشورها برای کسب مدالهای بیشتر و قرار گرفتن در ردههای بالاتر جدول ردهبندی روز پایانی بازیها، المپیک را تبدیل به یک نبرد جهانی جذاب و پر هیجان در جهان کرده است. یکی از رازهای تیمهای موفقتر در جدول ردهبندی مدالها توجه ویژه به رشتههایی است که مدالهای بیشتری در آن توزیع میشود، به اصطلاح معروف رشتههای پر مدال. شاید مقایسه فوتبال و دوومیدانی راحتترین راه برای درک اهمیت این رشتهها باشد، در حالی که در فوتبال تنها یک مدال طلا توزیع میشود در دوومیدانی با توجه به زیرشاخههای آن، ۴۸ برابر فوتبال یعنی ۴۸ مدال طلا توزیع میگردد. موفقیت در رشتههای پر مدال هر چه برای کشورها بیشتر باشد، جایگاه بالاتری را برای آنها در جدول ردهبندی تضمین میکند و به همین دلیل در کشورهای صاحبنام ورزش دنیا، سرمایهگذاری و برنامهریزی روی رشتههایی که تعداد شانسهای مدال بیشتری نسبت به بقیه دارند، یکی از اولویتهایی است که خروجی آن هم پایان المپیک آشکار میشود.
رشتههای پر مدال کدام ورزشها هستند؟
برای بررسی رشتههای پر مدال به آخرین دوره المپیک که ماه گذشته در توکیو برگزار شد، میپردازیم. المپیک ۲۰۲۰ با شرکت ۱۱ هزار و ۵۸۳ ورزشکار که ۵ هزار و ۴۹۸ نفر آن را زنان و ۵ هزار و ۹۸۵ نفر آن را مردان تشکیل میدادند، در حالی مرداد امسال برگزار شد که ورزشکاران شرکتکننده در ۳۳۹ شاخه در ۳۳ رشته ورزشی با هم رقابت کردند. در این رقابتها هزار و ۷۶ مدال که ۳۳۸ طلا، ۳۳۶ نقره و ۴۰۳ برنز بود توزیع شد، اما رشتههایی که بیشترین مدال در آنها توزیع شد و در رده رشتههای پر مدال قرار میگیرند، کدامند؟
با توجه به مدالهایی که در المپیک توکیو توزیع شد، رشتههای پر مدال را مرور میکنیم. ورزشهای آبی با ۱۴۷ مدال طلا، نقره و برنز پرمدالترین رشته المپیک است که رشتههای شنا، شیرجه، شنای هنری و شنای ماراتن را شامل میشود. پس از آن دوومیدانی با مجموع ۱۴۴ مدال در رده دومین رشته پر مدال المپیک قرار دارد، سومین رشته قایقرانی (کانوی اسلالوم، کانوی قایقرانی و روئینگ، موج سواری و قایق بادبانی) است که در مجموع ۱۲۶ مدال در این رشته توزیع میشود. دوچرخه سواری سومین رشته پر مدال است که ۶۶ مدال در آن در بخشهای BMX، کوهستان، جاده و پیست توزیع میشود. پس از آن ژیمناستیک قرار دارد که در سه بخش هنری، ترامپولین و موزون در مجموع ۵۴ مدال طلا، نقره و برنز اهدا میشود. تیراندازی هم با ۴۵ مدال یکی دیگر از رشتههای پر مدال در المپیک است.
مجموع مدالهای شش رشته پر مدال نشان میدهد از هزار و ۷۶ مدال توزیع شده، بیشتر از نصف مدالها یعنی ۵۸۲ مدال تنها در این رشتهها توزیع شده است. یعنی شش رشته ۵۴ درصد مدالها را دارند و ۲۷ رشته دیگر نصف کمتر دیگر مدالها را یعنی ۴۶ درصد. اینجاست که اهمیت رشتههای پر مدال بیشتر از همیشه مشخص میشود.
نکته قابل تأمل اینکه ورزشکاران این شش رشته پرمدال هم در مجموع با ۵ هزار و ۹۰۸ نفر نزدیک به نیمی از رقابتکنندگان در المپیک را تشکیل میدهند. طبق آمار سایت رسمی المپیک، دوومیدانی با ۲ هزار و ۱۷ نفر بیشترین شرکتکننده را داشته است، شنا با هزار و ۴۶۴ نفر، قایقرانی، موج سواری و بادبانی با هزار و ۲۴۱ نفر، دوچرخه سواری با ۵۳۸ نفر، تیراندازی با ۳۵۶ نفر و ژیمناستیک با ۲۹۲ ورزشکار، در ردههای بعدی تعداد شرکتکننده رشتههای پر مدال هستند.
کارخانه تولید مدال
ورزشکاران توانمند که در یک پروسه برنامهریزی شده از ردههای پایه پله به پله میآیند، موفقیت در رشتههای پر مدال را به ارمغان میآورند، موفقیتی که حاصل سرمایهگذاری و استعدادیابی است که بر اساس برنامههای بلندمدت صورت میگیرد. در پروسه توجه به رشتههای پرمدال، ورزشکاران پر مدال هم تربیت میشوند، قهرمانانی که در یک دوره رقابت مانند المپیک، چندین مدال را برای کشورشان کسب و کمک میکنند تا جایگاه این کشور در جدول ردهبندی بالاتر برود.
مدال آورترین ورزشکار المپیک هم یک شناگر امریکایی است؛ مایکل فلپس مشهور که در چهار المپیک ۲۰۰۴، ۲۰۰۸، ۲۰۱۲ و ۲۱۰۶ توانست ۲۸ مدال کسب کند، ۲۳ مدال طلا، ۳ نقره و ۲ برنز، مدالهایی که پیشبینی میشود به سختی ورزشکاری بتواند رکورد آن را بشکند و از آن عبور کند. آخرین نمونه از چنین ستارههایی را در المپیک توکیو هم شاهد بودیم، با توجه به اینکه امریکاییها در رشتههایی که مدالهای زیادی توزیع میشود، در ادوار المپیک کارنامه موفقتری داشتهاند، طبیعی است که پر مدالترین ورزشکاران تاریخ المپیک هم از ایالات متحده باشند. در المپیک توکیو میبینیم که در رشته پر مدال شنا، امریکا ۱۲ مدال طلا فقط به دست آورده و پر مدالترین ورزشکار المپیک هم یک شناگر امریکایی است.

او کائلب درسل است که توانست با کسب ۵ مدال طلا، بیشترین مدال را از نظر مرغوبیت به خودش اختصاص دهد و ستاره بازیهای توکیو باشد. درسل در بازیهای توکیو در شنای صد متر پروانه مردان، صد متر آزاد مردان، ۴ در ۱۰۰ متر آزاد مردان، ۴ در ۱۰۰ متر مختلط مردان و ۵۰ متر آزاد مردان توانست ۵ طلا برای امریکا به دست بیاورد و برندهترین ورزشکار المپیک ۲۰۲۰ باشد. درسل با این تعدادمدال طلا، اگر یک کشور بود در رده پانزدهم جدول ردهبندی توزیع مدالها قرار میگرفت.
درسل با کسب پنج مدال طلا، پنجمین امریکایی لقب گرفت که از سال ۱۹۷۰، یعنی در ۵۰ سال گذشته، در یک بازی المپیک پنج مدال طلا کسب کرده است. مارک اسپیتز، مایکل فلپس، اریک هایدن و مت بیوندی چهار نفر دیگر بودند. او همچنین اولین شناگر تاریخ شنا در بازیهای المپیک مدرن از سال ۱۸۹۶ بود که در همان المپیک در ۵۰ متر آزاد، ۱۰۰ متر آزاد و ۱۰۰ متر پروانه مدال طلا گرفته است.
درسل که در سن ۲۵ سالگی توانست به این افتخار بزرگ برسد، سومین فرزند از چهار فرزند خانواده است. یک برادر و دو خواهر، به علاوه پدرش همه شناگران رقابتی بودند که رکورد زدند و در سطح دبیرستان و دانشگاه افتخارات کسب کردند. او و خواهران و برادرش شنا را در سنین پایین آموختند و او اولین بار در حالی که تنها چهار سال داشت، آموزش شنا را فرا گرفت.
به نوشته فرانس ۲۴، قدرت او در نارضایتی او نهفته است. او میگوید: «ممکن است کلیشهای باشد، اما من از ایستادن متنفرم. من همیشه میخواهم جلو بروم. من به محمدعلی فکر میکنم. من همیشه فیلمهای او را در یوتیوب تماشا میکنم. او میدانست که نمیخواهد ببازد و باید آن را بیان کند.»
قهرمان امریکا که شنا را از پنج سالگی آغاز کرده است، یک ورزشکار کامل محسوب میشود. او همچنین ورزشهای دیگری از جمله فوتبال و فوتبال امریکا انجام داده است. او در مصاحبهای در این باره میگوید: «برای شناگران جوان مهم است که رشتههای دیگر را امتحان کنند. من هرگز قصد محدود کردن خودم را نداشتم. مهم نیست که چه کاری را انتخاب میکنید یا در چه کاری مهارت دارید، همه چیز در مورد لذت بردن از انجام آن است.»
ردههای دوم و سوم مدال آورترین، ستارههای المپیک توکیو باز هم مربوط به شناگران است که توانستهاند پس از درسل، در ردههای بعدی قرار بگیرند. اما مک کئون شناگر استرالیایی مدال آورترین ورزشکار المپیک توکیو بود که البته مدالهایش به واسطه مرغوبیت در رده دوم قرار میگیرد. مک کئون با کسب ۷ مدال که ۴ طلا و ۳ برنز بود توانست بیشترین مدال را در المپیک توکیو به دست بیاورد. مک کئون در ۱۰۰ متر آزاد زنان، ۴ در ۱۰۰ متر آزاد زنان، ۴ در ۱۰۰ متر مختلط زنان و ۵۰ متر آزاد زنان، ۴ مدال طلا گرفت و در ۴ در ۱۰۰ متر میکس، ۱۰۰ متر پروانه زنان و ۴ در ۲۰۰ متر آزاد زنان مدال برنز گرفت.
مک کئون که در المپیک ۲۰۱۶ ریو ۴ مدال کسب کرده بود حالا مجموع مدالهای خود را به ۱۱ عدد رسانده است: ۵ طلا، ۲ نقره و ۴ برنز. حالا او پرمدالترین ورزشکار استرالیاست و از این جهت از هموطنان خود، ایان تورپ و لیسل جونز پیشی گرفته است. مک کئون ۲۷ ساله و اهل بزیزبن استرالیا از خانوادهای شناگر متولد شده و از کودکی در رؤیای کسب طلا در المپیک بوده است. او میگوید: «از همان کودکی میخواستم در المپیکها یک کار متفاوت انجام بدهم. کاری که او امروز به بهترین نحو انجامش داد.»
سومین مدال آور المپیک توکیو هم یک شناگر استرلیایی است، کیلی مک کئون که توانست ۳ طلا و یک برنز به دست بیاورد. مک کئون در ۱۰۰ متر کرال پشت زنان، ۲۰۰ متر کرال پشت زنان بعلاوه ۴ در ۱۰۰ متر مختلط زنان طلا گرفت و در ۴ در ۱۰۰ متر میکس زنان هم به مدال بزنز رسید.
نقش پرمدالها در ارتقای جایگاه
کشورمان در حالی در پایان المپیک توکیو با کسب ۷ مدال شامل ۳ طلا، ۲ نقره و ۲ برنز در رده بیستوهفتم قرار گرفت که در ادامه میخواهیم تعداد مدالهای کشورهای اول تا بیستوششم جدول ردهبندی المپیک توکیو را که بالاتر از ایران قرار گرفتهاند، در رشتههای پر مدال مرور کنیم تا نقش مدالهای این شش رشته در جایگاه کشورها مشخص شود.
امریکا مانند المپیک ریو در توکیو هم رده اول جدول ردهبندی را به خودش اختصاص داد. کاروان ایالات متحده با ۳۹ طلا، ۴۱ نقره و ۳۳ برنز با مجموع ۱۱۳ مدال تیم اول المپیک ۲۰۲۰ بود. امریکاییها در شش رشته پر مدالی که اشاره شد در مجموع ۲۶ طلا، ۲۸ نقره و ۲۱ برنز کسب کردهاند، یعنی در مجموع ۷۵ مدال در رشتههای پر مدال کسب کردهاند که حاکی از این است که ۶۶ درصد مدالهای تیم اول المپیک در شش رشته پر مدال به دست آمده است. بر این اساس امریکا در شنا ۱۱ طلا، ۱۲ نقره و ۱۰ برنز، در دوومیدانی ۷ طلا، ۱۲ نقره و ۷ برنز، در قایقرانی ۲ طلا، در دوچرخه سواری یک طلا و یک برنز، در ژیمناستیک ۲ طلا، ۲ نقره و ۲ برنز و در تیراندازی ۳ طلا، ۲ نقره و یک برنز کسب کردهاند.
چین که همواره در ادوار المپیک برای قرار گرفتن در رده اول یکی از رقبای امریکاییها بوده است، با کسب ۳۸ طلا، ۳۲ نقره و ۱۸ برنز و مجموع ۸۸ مدال تیم دوم المپیک ۲۰۲۰ شد. چینیها در شش رشته پر مدال، ۲۴ طلا، ۱۹ نقره و ۱۳ برنز و در مجموع ۵۶ مدال به دست آوردهاند که نشان میدهد چینیها ۶۳ درصد مدالهایشان را در رشتههای پر مدال گرفتهاند. ۱۰ طلا، ۹ نقره و یک برنز در شنا، ۲ طلا، ۲ نقره و یک برنز در دوومیدانی، ۳ طلا، ۲ نقره و ۳ برنز در قایقرانی، یک طلا در دوچرخه سواری، ۴ طلا، ۵ نقره و ۲ برنز در ژیمناستیک و ۴ طلا، یک نقره و ۶ برنز در تیراندازی، مدالهای کسب شده چین در رشتههای پر مدال به تفکیک رشته است.
ژاپن میزبان سومین تیم جدول ردهبندی المپیک ۲۰۲۰ است که ۲۷ طلا، ۱۴ نقره و ۱۷ برنز و در مجموع ۵۸ مدال به دست آورد. از این تعداد مدال، ژاپنیها ۴ طلا، ۵ نقره و ۴ برنز که در مجموع ۱۳ مدال میشود در رشتههای پر مدال کسب کردهاند که ۲۲ درصد کل مدالهاست و این کشور برخلاف امریکا و چین، تنها یک چهارم مدالهایش را در رشتههای پر مدال به دست آورده و آنها در جودو با ۹ طلا و کشتی با ۵ طلا (۴ زنان بعلاوه یک مردان) موفقتر بودهاند و در این دو رشته بیشتر از رشتههای پرمدال، مدال گرفتهاند. ژاپنیها در شش رشته پر مدال مورد اشاره، ۲ طلا و یک نقره در شنا، یک نقره در دوومیدانی، یک نقره و یک برنز در قایقرانی، یک طلا در دوچرخه سواری، ۲ طلا، یک نقره و ۲ برنز در ژیمناستیک داشتهاند.
بریتانیا تیم چهارم المپیک توکیو بود، آنها با ۲۲ طلا، ۲۱ نقره و ۲۲ برنز و مجموع ۶۵ مدال پس از امریکا، چین و ژاپن در بازیهای توکیو قرار گرفتند. بریتانیا در شش رشته پر مدال، ۱۵ طلا، ۱۳ نقره و ۱۴ برنز که ۴۲ مدال میشود به دست آورد که ۶۴ درصد از مجموع مدالهای کاروان این کشور است. ۵ طلا، ۳ نقره و ۳ برنز در شنا، ۳ نقره و ۳ برنز در دوومیدانی، ۳ طلا، ۳ نقره و ۳ برنز در قایقرانی، ۶ طلا، ۴ نقره و ۲ برنز در دوچرخه سواری، یک طلا و ۲ برنز در ژیمناستیک و یک برنز در تیراندازی، مدالهایی است که بریتانیا در رشتههای پر مدال در المپیک توکیو از آن خود کرده است.
روسیه که به دلیل دوپینگ سیستماتیک از سوی کمیته بینالمللی المپیک با محرومیت روبهرو شده بود و ورزشکاران این کشور با پرچم کمیته ملی المپیک روسیه در توکیو حضور داشتند، با کسب ۲۰ طلا، ۲۸ نقره و ۲۳ برنز و در مجموع با ۷۱ مدال در رده پنجم قرار گرفت. روسها در رشتههای پر مدال ۹ طلا، ۱۳ نقره و ۱۰ برنز و در مجموع ۳۲ مدال کسب کردند که ۴۵ درصد کل مدالهای این کشور است. روسها در شنا ۴ طلا، ۲ نقره و ۲ برنز، در دوومیدانی یک طلا و یک نقره، ۲ نقره در قایقرانی، ۲ برنز در دوچرخه سواری، ۲ طلا، ۴ نقره و ۴ برنز در ژیمناستیک و ۲ طلا، ۴ نقره و ۲ برنز در تیراندازی به دست آوردهاند.
استرالیا تیم ششم المپیک توکیو بود که ۱۷ طلا، ۷ نقره، ۲۲ برنز و در مجموع ۴۶ مدال به دست آورد. استرالیاییها از این تعداد مدال، ۱۶ طلا، ۴ نقره و ۱۸ برنز و مجموع ۳۸ مدال را که معادل ۸۲ درصد کل مدالهایشان است در رشتههای پر مدال کسب کردهاند. ۹ طلا، ۳ نقره و ۱۰ برنز در شنا، یک نقره و ۲ برنز در دوومیدانی، ۶ طلا و ۴ برنز در قایقرانی، یک طلا و ۲ برنز در دوچرخه سواری، تعداد مدالهای استرالیاییها به تفکیک در رشتههای پرمدال است.
رده هفتم المپیک توکیو به هلند با ۱۰ طلا، ۱۲ نقره، ۱۴ برنز و مجموع ۳۶ مدال رسید. هلندیها از این تعداد مدال، ۹ طلا، ۱۱ نقره و ۱۱ برنز را که مجموع ۳۱ مدال است در رشتههای پر مدال دشت کردهاند. یعنی ۸۶ درصد مدالهای هلند در شش رشته پر مدال بوده است. ۳ نقره در شنا، ۲ طلا، ۳ نقره و ۳ برنز در دوومیدانی، ۲ طلا، ۲ نقره و ۴ برنز در قایقرانی، ۵ طلا، ۳ نقره و ۴ برنز در دوچرخهسواری مدالهای کسب شده هلندیها در رشتههای پر مدال است.
فرانسویها با ۱۰ طلا، ۱۲ نقره و ۱۱ برنز و مجموع ۳۳ مدال در رده هشتم المپیک ۲۰۲۰ قرار گرفتند. آنها ۲ طلا، ۳ نقره و ۳ برنز و در مجموع ۸ مدال را که ۲۴ درصد از کل مدالهاست در رشتههای پر مدال به دست آوردهاند. یک نقره در شنا، یک نقره در دوومیدانی، یک طلا، ۳ نقره و یک برنز در قایقرانی، ۲ برنز در دوچرخه سواری و یک طلا در تیراندازی، مدالهایشان در رشتههای پر مدال بوده است.
آلمانیها تیم نهم المپیک توکیو هستند و آنها با ۱۰ طلا، ۱۱ نقره و ۱۶ برنز و در مجموع ۳۷ مدال به کشورشان بازگشتند. ورزشکاران آلمانی از این تعداد مدال، ۵ طلا، ۸ نقره و ۱۰ برنز را که مجموعا ۲۳ مدال و ۶۲ درصد از کل مدالها را تشکیل میدهد در شش رشته پر مدال به گردن آویختهاند. یک طلا و ۴ برنز در شنا، یک طلا و ۲ نقره در دوومیدانی، ۲ طلا، ۴ نقره و ۶ برنز در قایقرانی، یک طلا و یک نقره در دوچرخهسواری و یک نقره در ژیمناستیک، مدالهایشان در پر مدالهاست.

رده دهم جدول المپیک توکیو به ایتالیا تعلق داشت، ورزشکاران کشور چکمهای اروپا، با ۱۰ طلا، ۱۰ نقره و ۲۰ برنز و مجموع ۴۰ مدال در این رده قرار گرفتند. از مجموع ۴۰ مدال، ۸ طلا، ۵ نقره و ۱۰ برنز را که مجموعاً ۲۳ مدال و ۵۷ درصد کل مدالهاست ایتالیاییها در رشتههای پر مدال کسب کردهاند. در شنا ۲ نقره و ۵ برنز، ۵ طلا در دوومیدانی، ۲ طلا، یک نقره و ۲ برنز در قایقرانی، یک طلا و ۲ برنز در دوچرخه سواری، یک نقره و یک برنز در ژیمناستیک و یک نقره در تیراندازی، تعداد مدالهای تفکیک شده ایتالیا در پر مدالهاست.
كانادا تيم يازدهم المپيك بود كه 7 طلا، 6 نقره و 11 برنز و در مجموع 24 مدال، ورزشكارانش به دست آوردند. از اين تعداد مدال، 5 طلا، 6 نقره و 8 برنز كه در مجموع 19 مدال كه 79 درصد كل مدالها را شامل ميشود، در شش رشته پر مدال كسب كردهاند. يك طلا، 4 نقره و 2 برنز در شنا، 2 طلا، يك نقره و 3 برنز در دووميداني، يك طلا، يك نقره و 2 برنز در قايقراني، يك طلا و يك برنز در دوچرخه سواري، مدالهاي كاناداييها در رشتههاي پر مدال بوده است.
برزيليها با 7 طلا، 6 نقره، 8 برنز و مجموع 21 مدال تيم دوازدهم المپيك 2020 بودند. آنها از مجموع 21 مدالشان، 5 طلا، يك نقره و 4 برنز را كه 10 مدال ميشود در پر مدالها دشت كردهاند، يعني47 درصد مدالهايشان، يك طلا و دو برنز در شنا، 2 برنز در دووميداني، 3 طلا در قايقراني و يك طلا و يك نقره در ژيمناستيك، مدالهاي برزيل در رشتههاي پر مدال است.
رده سيزدهم المپيك توكيو در اختيار نيوزلند با 7 طلا، 6 نقره و 7 برنز و مجموع 20 مدال است. نيوزلنديها از مجموع مدالهايشان، 6 طلا، 5 نقره و 3 برنز يعني در مجموع 14 مدال را كه معادل 70 درصد كل مدالهايشان است در رشتههاي پر مدال به گردن آويختهاند. 2 برنز در دووميداني، 6 طلا و 3 نقره در قايقراني، 2 نقره در دوچرخه سواري و يك برنز در ژيمناستيك، مدالهايي است كه نيوزلند در پر مدالها كسب كرده است.
كوبا با 7 طلا، 3 نقره، 5 برنز و مجموع 15 مدال تيم چهاردهم المپيك 2020 است، اين كشور امريكاي لاتين يك طلا، 2 نقره و 2 برنز كه مجموعاً 5 مدال ميشود و معادل 33 درصد كل مدالهاي اين كشور است را در پر مدالها به دست آورده است. يك نقره و 2 برنز در دووميداني، يك طلا در قايقراني و يك نقره در تيراندازي، مدالهاي كوبا در رشتههاي پر مدال بوده است. البته كوباييها چهاردهمي شان را مديون بوكسورهايشان هستند كه 4 طلا و يك برنز را كه يك سوم مدالهاي اين كشور است كسب كردهاند.
6 طلا، 7 نقره و7 برنز و مجموع 20 مدال سبب شد تا مجارستان تيم پانزدهم المپيك توكيو باشد. مجارها از 20 مدالشان، تعداد 12 مدال يعني 4 طلا، 5 نقره و 3 برنز را كه معادل 60درصد كل مدالهايشان است در پر مدالها كسب كردهاند. يك طلا، دو نقره و 2 برنز در شنا، 3 طلا، 3 نقره و يك برنز در قايقراني، مدالهاي لهستان در رشتههاي پر مدال است.
كرهجنوبي با 6 طلا، 4 نقره و10 برنز و مجموع 20 مدال، تيم شانزدهم جدول سيودومين دوره المپيك بودند. آنها يك طلا، يك نقره و يك برنز و در مجموع 3 مدال را كه 15 درصد مدالهايشان است در رشتههاي پر مدال كسب كردند. يك طلا و يك برنز در ژيمناستيك و يك نقره در تيراندازي مدالهاي كرهجنوبي در پر مدالهاست. كمانداران كره با 4 طلا، بيشترين نقش را در رتبه شانزدهمي كره داشتند.
لهستانيها با 14 مدال شامل 4 طلا، 5 نقره و 5 برنز، تيم هفدهم المپيك توكيو هستند. آنها از اين تعداد مدال، 4 طلا، 5 نقره و 4 برنز يعني 13 مدال را كه معادل 92 درصد كل مدالهاست در رشتههاي پر مدال به دست آوردهاند. 4 طلا، 2 نقره و 3 برنز در دووميداني و 3 نقره و يك برنز در قايقراني، مدالهاي لهستان در رشتههاي پر مدال است.
جمهوري چك با كسب 4 طلا، 4 نقره و 3 برنز و مجموع 11 مدال تيم هجدهم جدول است. چكيها از 11 مدالشان، 7 مدال را كه شامل 2 طلا، 3 نقره و 2 برنز است در رشتههاي پر مدال به دست آوردهاند، يعني 63 درصد كل مدالها. يك نقره و يك برنز در دووميداني، يك طلا، يك نقره و يك برنز در قايقراني و يك طلا و يك نقره در تيراندازي، كارنامه چك در رشتههاي پر مدال است.
كشور نوزدهم المپيك توكيو كنياست كه 4 طلا، 4 نقره و 2 برنز كه در مجموع 10 مدال ميشود به دست آورده است. كنياييها هر 10 مدالشان را در رشته دووميداني كسب كردهاند تا ركورد صد درصدي مدالهايشان مربوط به پر مدالها باشد.
نروژ تيم بيستم المپيك توكيوست كه 4 طلا، 2 نقره و 2 برنز و در مجموع 8 مدال كسب كرده است كه از اين تعداد 2 طلا، 2 نقره و يك برنز يعني مجموع 5 مدال و 62 درصد كل مدالهايشان را در رشتههاي پر مدال به دست آوردهاند. 2 طلا و يك نقره در دووميداني و يك نقره و يك برنز در قايقراني، مدالهاي نروژ در پرمدالها در توكيوست.
جامائيكا تيم بيستويكم جدول المپيك توكيو هم مانند كنيا، صدرصد مدالهايشان را در رشتههاي پر مدال به دست آورده است. آنها 4 طلا، يك نقره و 4 برنز و مجموع 9 مدال را در رشته دووميداني دشت كردهاند.
تيم بيستودوم المپيك توكيو اسپانياست با 17 مدال كه شامل 3 طلا، 8 نقره و 6 برنز است. اسپانياييها يك طلا، 5 نقره و 4 برنزشان يعني 10مدال و 58درصد معادل كل مدالهايشان را در رشتههاي پر مدال به دست آوردهاند. يك نقره در شنا، يك برنز در دووميداني، 3 نقره و 2 برنز در قايقراني، يك برنز در دوچرخه سواري، يك نقره در ژيمناستيك و يك طلا در تيراندازي داشتهاند.
سوئد در حالي با 3 طلا، 6 نقره و مجموع 9 مدال تيم بيستوسوم المپيك است كه آنها 6 مدالشان يعني 2 طلا و 4 نقره را كه 66 درصد كل مدالهايشان است در پر مدالها كسب كردهاند. يك نقره در شنا، 2 طلا و يك نقره در دووميداني و 2 نقره در قايقراني، مدالهاي سوئد در بخش پرمدالهاست.
3 طلا، 4 نقره و 6 برنز و مجموع 13 مدال سبب شده تا سوئيس تيم رده بيست و چهارم جدول المپيك توكيو باشد. سوئيسيها 2 طلا، 3 نقره و 5 برنز را كه در مجموع 10 مدال و 76 درصد كل مدالهاست در رشتههاي پر مدال به دست آورده است. 2 برنز در شنا، يك طلا، 3 نقره و 2 برنز در دوچرخه سواري و يك طلا در تيراندازي، مدالهاي سوئيس در رشتههاي پر مدال است.
دانمارك با 3 طلا، 4 نقره و 4 برنز و مجموع 11 مدال تيم بيستوپنجم المپيك 2020 است، آنها از اين تعداد مدال كسب كرده، 9 مدال يعني معادل 81 درصد كل مدالها را كه شامل دو طلا، 3 نقره و 4 برنز است در رشتههاي پر مدال به دست آوردهاند. يك برنز در شنا، يك طلا و 3 برنز در قايقراني، يك طلا و دو نقره در دوچرخه سواري و يك نقره در تيراندازي، مدالهاي تفكيك شده دانمارك در رشتههاي پر مدال است.
سرانجام كرواسي كه تيم ماقبل ايران است با 3 طلا، 3 نقره و 2 برنز و مجموع 8 مدال، تيم بيستوششم است. كرواتها 4 مدالشان را كه شامل يك طلا، دو نقره و يك برنز و معادل 50 درصد كل مدالهايشان است در رشتههاي پر مدال به دست آوردهاند. يك طلا، يك نقره و يك برنز در قايقراني و يك نقره در ژيمناستيك، كارنامه كرواتها در پر مدالهاست.
سهم ۲ صدم درصدی ایران از پر مدالها
در بررسي تيمهاي بالاي ايران در جدول ردهبندي المپيك نقش شش رشته پر مدال در کسب یک رتبه بهتر پررنگ است، این در حالی است که ایران با ۳ طلا، ۲ نقره و ۲ برنز و مجموع ۷ مدال در رده بیستوهفتم قرار گرفت که سهم رشتههای پر مدال در کاروان ایران تنها یک مدال طلا معادل ۱۴ درصد کل مدالها بود که توسط جواد فروغی در رشته تیراندازی به دست آمد. این در حالی است که از شش رشته پر مدال، ایران در پنج رشته آن در توکیو ورزشکار داشت. شنا (یک نفر)، دوومیدانی (۳ نفر)، قایقرانی (۲ نفر)، دوچرخه سواری (یک نفر) و تیراندازی (۶ نفر) پنج رشته پر مدالی بودند که کاروان ایران در توکیو نماینده داشت و تنها در رشته ژیمناستیک ورزشکار نداشتیم.

نکته قابل تأمل ضعف شدید ورزش ایران در رشتههای پر مدال است، به طوری که از مجموع ۷۶ مدالی که ایران در ۱۷ دوره حضور در المپیک کسب کرده، تنها دو مدال سهم شش رشته پر مدال بوده است. این در حالی است که شنای ایران با ۱۰ ورزشکار در هشت دوره، دوومیدانی با ۵۵ ورزشکار در ۱۶ دوره، قایقرانی با ۱۱ ورزشکار در پنج دوره، دوچرخه سواری با ۴۵ ورزشکار در ۱۱ دوره، ژیمناستیک با ۳ ورزشکار در دو دوره و تیراندازی با ۲۹ ورزشکار در ۱۰ دوره المپیک حضور داشتهاند، اما از ۱۵۳ ورزشکار این رشتهها تنها دو نفر موفق به کسب مدال شدهاند.

نقره احسان حدادی در ماده پرتاب دیسک دوومیدانی در المپیک لندن و طلای جواد فروغی در تیراندازی در المپیک توکیو دو مدال ایران در تاریخ المپیک در رشتههای پر مدال است، یعنی معادل دوصدم درصد مدالهایمان در تاریخ المپیک. این در شرایطی است که تیم اول المپیک توکیو یعنی امریکا، ۶۶ درصد مدالهایش یعنی چیزی نزدیک ۳۳۰ برابر ایران، در رشتههای پر مدال، مدال گرفته است. چنین تفاوت فاحشی، اهمیت شش رشتهای که بیشترین مدال را در المپیک دارند، بیشتر از گذشته نمایان میکند، مسئلهای که باید مورد توجه وزارت ورزش و کمیته ملی المپیک قرار گیرد و با سرمایهگذاری و توجه ویژه به این رشتهها، زمینه برای استفاده از پتانسیل بالای آنها برای مدل آوری آماده شود و ورزش ایران برای مدال آوری تنها متکی به کشتی در المپیک نباشد.